Εκείνοι που θα γείρουν τη ζυγαριά για το που θα πάει η χώρα, είναι οι άνθρωποι του μεσαίου χώρου. Εφόσον αυτοί ψηφίσουν με τα κριτήρια του 2019 θα έχουν δικαιωθεί ορισμένοι εκ των δημοσκόπων, που τολμούν την εκτίμηση ότι ο χώρος της Κεντροαριστεράς αλώθηκε και η σχέση των αυτοαποκαλούμενων κεντροαριστερών, με τη ΝΔ του Μητσοτάκη περνάει από το στάδιο του one vote stand σε μια μόνιμη πολιτική σχέση. 

Η αντίδραση των ηθοποιών που οδήγησε στην ακύρωση της παράστασης «Θησέας και Αριάδνη» που είχε οργανωθεί στο θέατρο «Αριστοτέλειον» με θεατές τα παιδιά και τις οικογένειες αστυνομικών της Θεσσαλονίκης, αποτελεί ένα ακόμα αρνητικό σύμπτωμα της ελληνικής κοινωνίας, που σε μεγάλο βαθμό διατηρεί μια επαμφοτερίζουσα σχέση με τις αστυνομικές δυνάμεις. Μια επαμφοτερίζουσα σχέση που έχει βαθιές ρίζες στα στερεότυπα που αναπτύχθηκαν στα χρόνια της δικτατορίας.

Η κεντροαριστερά του Δημοκρατικού Κόμματος, σε πολλές περιπτώσεις σε συνεργασία με τα Πέντε Αστέρια και την Ιταλική Αριστερά, υπερίσχυσε στον χθεσινό δεύτερο γύρο των ιταλικών δημοτικών εκλογών.

Ένα τμήμα του κόσμου της Κεντροαριστεράς έπαθε και έμαθε. Όχι όλο. Γι' αυτό δεν έχει κριθεί ποιος θα επικρατήσει στην Κεντροαριστερά. Ένας χαμηλών τόνων αρχηγός με ευρωπαϊκές εμπειρίες ή ένας εσαεί λαϊκιστής - που κατανοεί ακόμη και τους αρνητές απογραφής;

Το ΠΑΣΟΚ προτιμά να μην λέει ξεκάθαρα πράγματα αλιεύοντας με αυτόν τον τρόπο στη λίμνη των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, παρά να διατυπώνει θέσεις που δυνητικά θα μπορούσαν να προσεγγίσουν τις «δανεικές» ψήφους των κεντροαριστερών, που στήριξαν τη Νέα Δημοκρατία. Το ΠΑΣΟΚ από μόνο του, κατεβάζει πολύ χαμηλά τον πήχη του λόγου του, ώστε να γίνει εύληπτος στο κοινό του ΣΥΡΙΖΑ. Την ίδια στιγμή όμως, γίνεται απωθητικός για τους κεντρώους και κεντροαριστερούς που είναι κοντά στην κυβέρνηση.

Οι άνω των 270.000 ψηφοφόρων δίνουν μια ευκαιρία στο τρίτο κόμμα της Βουλής. Για ανακατάληψη ενός χώρου που χάθηκε τα τελευταία χρόνια αλλά παραμένει κενός εξ αιτίας των πολιτικών επιλογών του Αλέξη Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ, ψηφοφόροι του οποίου έχουν, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, απομακρυνθεί αναζητώντας στέγη πολιτική και έκφραση μέσα στο πολιτικό σκηνικό.

Ακόμη και αν η δημοσκοπική «φουσκοδεντριά» καλμάρει, ακόμη και στα ποσοστά του 2019 να επανέλθει το ΠΑΣΟΚ, δεδομένου της καθήλωσης του ΣΥΡΙΖΑ και της φυσιολογικής φθοράς της ΝΔ, είναι πολύ πιθανό να αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για τον σχηματισμό μέλλουσας κυβέρνησης. Ούτως ή άλλως υπάρχει ένα κενό στον κεντροαριστερό χώρο και είναι έκδηλη η ανάγκη για ένα πραγματιστικό κόμμα.

Με προσωπική διαδρομή στην ανανεωτική αριστερά, τον ενιαίο Συνασπισμό μέχρι το 1998, και στο ΠΑΣΟΚ της εκσυγχρονιστικής περιόδου μετά, αλλά και με γερή δόση μίας 30χρονης εμπειρίας στην ιδιωτική αγορά και στη δημόσια - πολιτική σφαίρα, θα επέλεγα ως αρχηγό του ΚΙΝΑΛ τον Ανδρέα Λοβέρδο.

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις φανερώνουν πως στο ΚΙΝΑΛ κάτι έχει αρχίσει να κινείται. Οι προσδοκίες ποικίλουν ανάλογα με τις προτιμήσεις στα πρόσωπα των έξι υποψηφίων. Το ΚΙΝΑΛ οφείλει να παραμείνει ενωμένο και μετά τις 12 Δεκεμβρίου. Μόνον τότε αυτό το ρεύμα, που καταγράφεται σήμερα, θα παγιοποιηθεί και θα κεφαλαιοποιηθεί, ώστε να αποτελέσει την μαγιά για την απογείωση. Για να συμβεί αυτό, μεγάλη σημασία θα έχουν οι τόνοι και το ύφος της προεκλογικής εκστρατείας.

«Δεν είμαστε ίδιοι. Πρέπει να αναδείξουμε τις γραμμές που διαχωρίζουν την κεντροαριστερά, τη δημοκρατική παράταξη, την παράταξη του δημοκρατικού σοσιαλισμού από τους άλλους και από την ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ», τόνισε σε συνέντευξη του στο ΣΚΑΪ ο υποψήφιος για την ηγεσία του Κινήματος Αλλαγής Χάρης Καστανίδης. 

Ο χώρος της ελληνικής κεντροαριστεράς έχει, αυτές τις μέρες, περισσότερο από ποτέ, ανάγκη σοβαρότητας. Συνέβη ένα δραματικό, με την κυριολεκτική έννοια, γεγονός, το οποίο δεν πρέπει με κανένα τρόπο να αφεθεί να δώσει αφορμή, σε πρόσωπα και δυνάμεις εντός κι εκτός της παράταξης, να ευτελίσουν όχι μόνο την διαδικασία για την εκλογή νέου αρχηγού, αλλά ολόκληρη την προσπάθεια για πολιτική ανάκαμψη.

Το ΚΙΝΑΛ βρίσκεται σε διαδικασία ανάδειξης νέου προέδρου αλλά το πολιτικό ενδιαφέρον δεν εστιάζεται σε αυτό καθεαυτό το κόμμα και τις προτάσεις των υποψηφίων για την ανασύνταξή του. Το ερώτημα είναι με ποιον θα συνεργαστεί σε περίπτωση μη αυτοδυναμίας. Ηδη, οι «προξενητάδες» επανέκαμψαν. Δεν είναι λοιπόν τυχαίος ο τίτλος του κειμένου. Είναι υπενθύμιση του ηθικού πολιτικού φορτίου του ΣΥΡΙΖΑ, που προκειμένου να επικρατήσει, επιτέθηκε, σπίλωσε, αμαύρωσε, καταπάτησε, την αξιοπρέπεια αυτών που θεωρούσε αντιπάλους του.

Αφού ο Αλέξης βλέπει ότι η «ηρωική» ανάγνωση της πραγματικότητας αποτυγχάνει, ότι η λαϊκή οργή δεν αναδύεται στους δρόμους της αγανάκτησης, γιατί δεν αλλάζει ρητορική; Νομίζουμε απλούστατα, γιατί δεν μπορεί. Η ρητορική αυτή απομακρύνει τον κόσμο της Κεντροαριστεράς. Είναι κόσμος που θέλει συναινέσεις, πολιτισμένο διάλογο, εποικοδομητικές προτάσεις για το αύριο της χώρας, και όχι ψυχροπολεμικές αντιπαραθέσεις.

Φαίνεται πως όσο θα πλησιάζει η ημέρα των εσωκομματικών εκλογών τόσο θα ανεβαίνουν οι τόνοι της αντιπαράθεσης μεταξύ των υποψηφίων και θα αρχίσουν να εμφανίζονται κτυπήματα κάτω από τη μέση. Αυτός ο χώρος κουβαλά ακόμα το τραύμα του 2007. Σήμερα και κυρίως αύριο, το ζητούμενο είναι να παραμείνουν όλοι ενωμένοι ανεξαρτήτως του ποιος ή ποια θα νικήσει στις εκλογές. Δε νομίζω πως αυτό έχει γίνει αντιληπτό κυρίως από τους παρατρεχάμενους των υποψηφίων.

Βασικός στόχος για τον Αλέξη Τσίπρα είναι να πιάσει ο ΣΥΡΙΖΑ στις επόμενες εκλογές περίπου τα ποσοστά που έλαβε τον Ιούλιο του 2019 ώστε να καταγραφεί ως κυρίαρχος στο χώρο της κεντροαριστεράς. Αν αυτό συνδεθεί με μια μείωση των ποσοστών του ΚΙΝΑΛ, τότε θα έχει πετύχει μια σημαντική εσωκομματική αλλά και ιδεολογικοπολιτική νίκη.

Η αδυναμία της αντιπολίτευσης είναι πια παροιμιώδης ακόμα και σε κομβικές φάσεις που η κυβέρνηση υφίσταται φθορές και δέχεται μεγαλύτερη αμφισβήτηση. Οι εξηγήσεις είναι πολλές, το συμπέρασμα ένα: Η αντιπολίτευση δεν πείθει. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εμφανίζεται να της έχει «κλέψει την ατζέντα» ή για να το πούμε διαφορετικά, η ίδια έχει χάσει την δυνατότητα να εμφανίσει μια σύγχρονη ατζέντα στηριγμένη σε καινοτόμες ιδέες και προτάσεις. 

Και ενώ το ΠΑΣΟΚ, φτάνει στη στιγμή που θα πρέπει να αποφασίσει με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει, οι υποψήφιοι για την προεδρία, εξακολουθούν να προβάλουν θέσεις αντίθεσης, αντίδρασης, αντιπαράθεσης και διαφοροποίησης από την κυβέρνηση, αντί να προβάλουν τη δική τους θέση για το μέλλον του κόμματός τους, αλλά και των πολιτών αυτής της χώρας.

Τα κόμματα της κεντροαριστερής αντιπολίτευσης οδεύουν προς μια ξεκάθαρη νίκη στις βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν στη Νορβηγία, σύμφωνα με ξεχωριστές εκτιμήσεις της δημόσιας τηλεόρασης NRK, του ιδιωτικού τηλεοπτικού καναλιού TV2 και της εφημερίδας VG, που ανακοινώθηκαν μόλις ολοκληρώθηκε η ψηφοφορία.

Η πολιτική χωροταξία επιβάλλει να υπάρχει ένα ισχυρό κόμμα μεταξύ των δύο πρωταγωνιστών, ικανό, βοηθούσης και της συγκυρίας, να εκτοπίσει το δεύτερο κόμμα από τη θέση του. Βέβαια, με τις υπάρχουσες συνθήκες που επικρατούν στο εσωτερικό του αυτό είναι δύσκολο. Το τραύμα της περιόδου 2011-2015, για να μην πάμε στο 2007, φαίνεται πως είναι βαθύ.

Η πρόσκληση του Νίκου Φίλη για κυβερνητική συνεργασία απευθύνεται σε ένα κόμμα από το οποίο, στοχευμένα, μεθοδικά και σταθερά ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αποσπάσει στελέχη και ψηφοφόρους προσεταιριζόμενος ακόμα και την ιδεολογική του ταυτότητα και την ιστορία του. Στην ουσία πρόκειται για πρόσκληση συριζοποίησης «υπό προϋποθέσεις» της εναπομείνασας εκλογικής δύναμης του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, με στόχο τη «Δεύτερη Φορά Αριστερά» που έχει ήδη προαναγγελθεί σκληρότερη και «αποτελεσματικότερη» από την πρώτη.

Οι εκλογές του 2019, αλλά και οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι στον χώρο του κέντρου, κινείται με άνεση πλέον ως κόμμα η ΝΔ και ως πολιτικό πρόσωπο ο Κυρ.Μητσοτάκης. Και ενώ εύλογα ο καλοπροαίρετος παρατηρητής θα θεωρούσε ότι η μάχη θα δινόταν για την κατάληψη του χώρου αυτού και την κατάκτηση των συγκεκριμένων ψηφοφόρων, διακρίνουμε μια έξαλλη ριζοσπαστικοποίηση του λόγου του ΚινΑΛ, που ξενίζει.

Μετά τον Συμεών Κεδίκογλου και άλλα στελέχη του μνημονιακού ΠΑΣΟΚ θα περάσουν τις πύλες της Κουμουνδούρου. Επειδή δεν «αγοράζουν» άλλη μία περίοδο με πρόεδρο τη Φώφη, επειδή δε βλέπουν το ΚΙΝΑΛ να πρωταγωνιστεί. Στο τέλος, σύντροφοι, όλοι μνημόνιο ψηφίσαμε. Οπότε και δεν αντιλαμβανόμαστε τις αντιδράσεις στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ για το γεγονός ότι ο Συμεών είδε το φως το αληθινό. Εδώ οι άνθρωποι «ανέχτηκαν» τον Πάνο τον ακροδεξιό και δεν αντέχουν έναν Κεδίκογλου;

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί και το ΚΙΝΑΛ παρουσιάζει κενό στρατηγικής με αποτέλεσμα το Κέντρο να παραμένει κενό. Το ερώτημα είναι τι θα γινόταν αν υπήρχε ένα κόμμα με σαφές ευρωπαϊκό, δημοκρατικό, μεταρρυθμιστικό στίγμα και κατόρθωνε να διεκδικήσει τμήμα του Κέντρου, των διάσπαρτων, μεταρρυθμιστικών, φιλελεύθερων δυνάμεων, που διψάνε για μεγάλες αλλαγές.

Αυτά που συμβαίνουν στη σχέση του ΣΥΡΙΖΑ με κυβερνητικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ της περιόδου 2010 - 2012, τα καλύπτει το απόφθεγμα «τους φτύνεις και αυτοί λένε πως βρέχει». Εκείνη η περίοδος χαρακτηρίστηκε από την εισαγωγή του πολιτικού χουλιγκανισμού και από την άσκηση συγχρόνως μνημονιακών πολιτικών σε ένα κοινωνικό σώμα που μέχρι τότε είχε μάθει μόνον να εισπράττει.