Ποιητής των ιδεών και των καθημερινών στιγμών, οξυδερκής παρατηρητής των άλλων και αυτοπαρατηρούμενος, αδυσώπητος ανθρωπογνώστης, ο Τίτος Πατρίκιος πέρασε και επίσημα το κατώφλι της Ακαδημίας Αθηνών κατά τη συνεδρία υποδοχής του ως Επίτιμου Μέλους της, που πραγματοποιήθηκε προχθές το απόγευμα (02/12). Η «καθυστερημένη» εκλογή του στους κύκλους της Ακαδημίας είχε αποφασιστεί κατά τη συνεδρίαση της 19ης Ιουνίου 2025 ενώ, η υποψηφιότητά του, το 2022 για την έδρα της Ποίησης, δεν είχε συγκεντρώσει τον απαιτούμενο αριθμό ψήφων.
Παρά το τότε γεγονός και παρά την εκλογή του, πριν από έξι μήνες, ο Τίτος Πατρίκιος συνέχιζε και συνεχίζει να υπηρετεί ακάματα την Τέχνη της Ποιήσεως, να μελετά ποίηση άλλων, να διαβάζει, και όταν μιλά να κοιτά τους άλλους με το απαράλλαχτο βαθύ βλέμμα του. Όπως κατά την ομιλία «Παράδοση και νεωτερικότητα στη λογοτεχνία και την ποίηση» την οποία έδωσε κατά τη συνεδρία υποδοχής του, ενώ είχε προηγηθεί η παρουσίασή του από τον Ακαδημαϊκό, Θεόδωρο Παπαγγελή.
«Η ποίηση δημιουργεί γέφυρες μεταξύ των ανθρώπων, ακόμα και αν είναι εντελώς διαφορετικοί μεταξύ τους», είχε πει, στο παρελθόν, ο υπαγόμενος στη λεγόμενη πρώτη μεταπολεμική γενιά των Ελλήνων ποιητών, Τίτος Πατρίκιος. Η παρουσία του, καθώς και η παρουσία των υπολοίπων ποιητών δια της γραφής τους, απαντά στο ρητορικό ερώτημα γιατί χρειάζονται οι ποιητές σήμερα, αλλά και σε κάθε παρόν.
Ως οι πνευματικοί νομοθέτες του κόσμου, καλούνται να σώσουν από τη χλεύη τα τιμιότατα των ανθρώπων. Διότι, όταν «ο κόσμος γέρνει, γκρεμίζεται» (από τον «Άμλετ» του Σαίξπηρ), είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαία η καταπραϋντική ματιά εκείνων των οποίων άλλοτε η τρυφερή και άλλοτε η κοφτερή γραφή τους θα αφυπνίσει την ανθρωπότητα ή θα την επουλώσει από τα τραύματά της, μιας και η Ποίηση μιλά στον καθένα μας ξεχωριστά.
Ανταποκρίνεται η εκλογή αυτή του Πατρίκιου στο βάθος και το ύψος της ποίησής του; Τι μέλλει γενέσθαι για το πνευματικό ίδρυμα που προάγει τις Επιστήμες, τα Γράμματα και τις Καλές Τέχνες; Συνυποψήφιοι, το 2022, για την έδρα της Ποίησης μαζί με τον Τίτο Πατρίκιο, ήταν επίσης οι ποιητές Νάσος Βαγενάς (γενν. 1945) και Μιχάλης Γκανάς (1944-2024). Όσο για την έδρα της Ποίησης, παραμένει κενή από το 2020 οπότε και η μέχρι τότε κάτοχός της, η Κική Δημουλά (1931-2020) «έφυγε» από τη ζωή.\
Ο Τίτος Πατρίκιος κατά τη συνεδρία υποδοχής του. Πηγή φωτ.: Facebook/ 24γράμματα / Εκδoτικός Οίκος
Μια ματιά στον Πατρίκιο
«Ταυτόχρονα ''στωικός'' και ''επικούρειος'', αμφιβάλλει φρόνιμα, ακόμη και για τις αμφιβολίες του, και στην έντιμη μετριοπάθειά του δε διεκδικεί τίποτε περισσότερο από το να έχει σηκώσει λίγο μιαν άκρη της ζωής του και της ζωής μας για να δει και να δούμε, όσο μπορεί και όσο μπορούμε, ένα κομμάτι αλήθειας. Ο Τίτος Πατρίκιος είναι ο σοφός ουμανιστής της σύγχρονης ποίησής μας που ξέρει πότε ''έχουν την ώρα τους τα λόγια'' – ''Αλίμονο'' γράφει ''η βαρύτερη τιμωρία είναι να μην μπορείς να βρεις τα λόγια για όσα πράγματα θα ήθελες να πεις''». Εκείνος τα βρήκε, όπως αναφέρει, μεταξύ άλλων, η Ακαδημία Αθηνών στην ανακοίνωσή της για την εκλογή του Τίτου Πατρίκιου ως Eπίτιμου μέλους του Ιδρύματος.
Ανάμεσα στους πρωτόλειους στίχους του και την τελευταία ποιητική συλλογή του που εκδόθηκε τον Σεπτέμβριο του 2020,ο Πατρίκιος έζησε την Κατοχή, τον Εμφύλιο, το Κυπριακό ζήτημα, την απριλιανή δικτατορία, τη Μεταπολίτευση και τις παρεπόμενες πολιτικές εξελίξεις, μέχρι την επέλαση της πρόσφατης πανδημίας.
Μετά την αποφοίτησή του από τη Νομική Σχολή Αθηνών, δημοσίευσε την πρώτη ποιητική του συλλογή (Ο Χωματόδρομος) το 1954. Σπούδασε επίσης κοινωνιολογία και φιλοσοφία στην École Pratique des Hautes Études της Σορβόννης και προσελήφθη ως ερευνητής στο γαλλικό Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών (CNRS). Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1964 για να φύγει πάλι στο εξωτερικό μετά την 21η Απριλίου 1967. Εργάστηκε στην UNESCO και στον ΟΗΕ. Το 1975 επέστρεψε στην Ελλάδα εργαζόμενος ως δικηγόρος.
Δύο συγκεντρωτικοί τόμοι (συνολικά χιλίων περίπου σελίδων) της ποιητικής παραγωγής του Πατρίκιου (περίπου 20 ποιητικές συλλογές) εκδόθηκαν από τον εκδοτικό οίκο «Κίχλη»: ο πρώτος το 2017, με τίτλο Ποιήματα Α’/ 1943-1959 και ο δεύτερος το 2018, με τίτλο Ποιήματα Β’/ 1959-2017. Η τελευταία (μέχρι σήμερα) ποιητική συλλογή του, Ο Δρόμος και πάλι, εκδόθηκε το 2020. Εκδόθηκαν ακόμη τέσσερα βιβλία με πεζογραφήματά του και πέντε βιβλία, με μεταφράσεις του, έργων του Λουί Αραγκόν, Σταντάλ, Μπαλζάκ και Πωλ Βαλερύ. Ποιητικά έργα του Τίτου Πατρίκιου μεταφράστηκαν στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά, σερβικά, αλβανικά και ρουμανικά.
Ο ποιητής Τίτος Πατρίκιος σε παρουσίαση βιβλίου του στο Ναύπλιο, τον Μάιο 2015. Φωτ.: Eurokinissi/ Βασίλης Παπαδόπουλος
Το ποιητικό έργο του τιμήθηκε πολλαπλά: βραβείο ελληνόφωνης κοινότητας Καλαβρίας (1991), Ευρωπαϊκό Βραβείο Ποίησης της πόλης του Σαλέρνο (1992), Κρατικό Βραβείο για το σύνολο του έργου του (1994), Βραβείο Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (2008). Το 2004 ο πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας Carlo Azeglio Ciampi του απένειμε τον τίτλο Cavalliere dell’Ordine della Stella Soliedarità Italiana για τη συμβολή του στις ελληνο-ιταλικές πολιτιστικές σχέσεις. Το 2013 έλαβε το διεθνές βραβείο Lerici Pea και μετάλλιο από τον πρόεδρο της Ιταλικής Δημοκρατίας Giorgio Napolitano, το 2015 το διεθνές βραβείο Fondazione Roma και την ίδια χρονιά στη Γαλλία το βραβείο Max Jacob. To 2019 ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπιος Παυλόπουλος, του απένειμε το Παράσημο του Ταξιάρχη του Τάγματος της Τιμής και την ίδια χρονιά ο τότε Υπουργός Πολιτισμού της Γαλλίας Frank Riester τον τίτλο του Officier de l’Ordre des Arts et des Lettres.
Κεντρική φωτ.: Ο Τίτος Πατρίκιος. Πηγή φωτ.: Facebook/ Εκδόσεις Κίχλη Kichli Publishing
