Το 2021, με αφορμή ένα επετειακό κρασί από το Κτήμα Σκούρας, είχα γράψει ότι η Ελλάδα έχει ένα κρυφό asset: κρασιά που δεν είναι απλώς για κατανάλωση, αλλά για συλλογή και πιθανή υπεραξία. Τότε, η ιδέα έμοιαζε πρώιμη διότι η κρίση ήταν ακόμη νωπή και η πανδημία ήρθε όλα να τα σκεπάσει. Τέσσερα χρόνια μετά, οι συνθήκες ωρίμασαν. Αυτό που φαινόταν εξαίρεση, γίνεται τώρα αγορά, με κανόνες, ζήτηση και σημείο αναφοράς: μία δημοπρασία αφιερωμένη αποκλειστικά στο ελληνικό κρασί από τη VERGOS Auctions.
Η πώληση στις 14 Δεκεμβρίου στο Οινοποιείο του Παπαγιαννάκου στο Μαρκόπουλο, είναι σίγουρα μια γιορτή για τους απανταχού οινογνώστες. Πέρα, όμως, από τους φίλους και τους «υποψιασμένους», η μέρα θα καταγραφεί ως η επίσημη είσοδος των ελληνικών κρασιών στη διεθνή κατηγορία του «fine wine investing». Συμμετέχουν 19 οινοποιεία, με 127 σπάνιες ετικέτες από τα ίδια τα κελάρια των παραγωγών – φιάλες άνω των 20 και 30 ετών, μεγάλου φορμά 3, 6 και 9 λίτρων, αλλά και ετικέτες ζωγραφισμένες στο χέρι. Δηλαδή, υλικό που στο εξωτερικό θα ονομάζαμε ήδη «collectible».
Κτήμα Κατσαρού 2007, ΠΓΕ Κρανιά (1 φιάλη, 3L). Μοναδική, συλλεκτική, ζωγραφισμένη στο χέρι και σε ξύλινη κασετίνα. Τιμή εκκίνησης 350 ευρώ
Το ερώτημα που μπορεί να τεθεί, είναι γιατί τώρα; Για δύο λόγους. Πρώτον, το ελληνικό κρασί έχει κάνει άλματα αξιοπιστίας. Δεν μιλάμε πια μόνο για ρομαντικά terroirs. Οι ελληνικές ποικιλίες – Ασύρτικο, Ξινόμαυρο, Μαλαγουζιά – μπαίνουν συστηματικά σε wine lists υψηλής διεθνούς προβολής, από Λονδίνο έως Νέα Υόρκη, όχι ως «εξωτικό παράρτημα», αλλά ως ισότιμη επιλογή premium. Η Ελλάδα εξάγει μεν μικρούς όγκους σε σχέση με Γαλλία ή Ιταλία, αλλά εξάγει ό,τι μετρά περισσότερο σε τέτοιες κατηγορίες: ταυτότητα και σπανιότητα.
Δεύτερον, υπάρχει διεθνής δίψα για νέες κατηγορίες fine wines πέρα από τις παραδοσιακές. Οι ξένοι συλλέκτες ψάχνουν διαφοροποίηση· και το ελληνικό κρασί, λόγω κλίμακας παραγωγής και ποικιλίας (για παράδειγμα, το σπουδαίο Μαυροτράγανο), δίνει ακριβώς αυτό: χαμηλή προσφορά, αυξανόμενη αναγνωρισιμότητα. Μια δημοπρασία κύρους, με την εγγύηση αξιοπιστίας της VERGOS, λειτουργεί ως σφραγίδα ότι αυτά τα κρασιά αξίζουν να μπουν σε κελάρι επενδυτικό, όχι μόνο γαστρονομικό.
Μαυροτράγανο 2015, Κτήμα Σιγάλα, ΠΓΕ Κυκλάδες (1 φιάλη, 1,5L). Μαυροτράγανο δεκαετίας σε φιάλη magnum. Τιμή εκκίνησης 200 ευρώ
Και πάμε στο τρίτο, πρακτικό κομμάτι, αυτό που πάντα απασχολεί τον συλλέκτη - επενδυτή: το περιθώριο κέρδους. Στο fine wine investing, οι αποδόσεις δεν έχουν εγγυήσεις. Έχουν όμως λογική. Όταν αγοράζεις κάτι σπάνιο, που εξ ορισμού δεν θα ξαναβγεί (καθώς στο κρασί παίζει ρόλο η χρονιά), και που έχει παλαιωτική καμπύλη ανόδου, το πιθανό upside εξαρτάται από τρεις παραμέτρους: ποιότητα, παλαίωση και προβολή στη δευτερογενή αγορά. Η Ελλάδα μέχρι πρότινος υστερούσε στην τρίτη. Όχι πια.
Για τον συλλέκτη, το ελληνικό fine κρασί μπορεί να προσφέρει μεσοπρόθεσμες υπεραξίες που στο εξωτερικό, σε αντίστοιχους μικρούς παραγωγούς, συχνά κυμαίνονται από 10% - 30% μέσα σε 3 - 7 χρόνια, υπό καλές συνθήκες προβολής και αν η φιάλη διατηρηθεί άριστα. Τα μεγάλα φορμά (3L+) και οι παλιές σοδειές έχουν στη διεθνή αγορά ακόμη υψηλότερη συλλεκτική προσαύξηση, γιατί απευθύνονται σε γερούς επενδυτές, εκείνους που δεν ψάχνουν δείκτη απόδοσης, αλλά μοναδικότητα. Το κέρδος, λοιπόν, στο ελληνικό κρασί δεν θα έρθει από τη μαζικότητα, αλλά από τη μικρή κλίμακα, το «αφήγημα» και την περιορισμένη διαθεσιμότητα – το τρίπτυχο που εκτοξεύει υπεραξίες στις διεθνείς αγορές.
Κτήμα Φουντή 1999, ΠΟΠ Νάουσα (1 φιάλη, 3L). Πολύ σπάνια, συλλεκτική φιάλη 3 λίτρων σε μια εξαιρετική εσοδεία. Ποικιλία: Ξινόμαυρο, σε ξύλινη κασετίνα. Τιμή εκκίνησης 300 ευρώ
Κοιτάζοντας ψύχραιμα, χωρίς εθνικό ενθουσιασμό: η Ελλάδα αποκτά επιτέλους την πλατφόρμα που έλειπε για να «τιμολογήσει» τη σπανιότητα του κρασιού της. Και ένας οίκος με το εκτόπισμα του Βέργου, μπορεί τώρα να δώσει στο προϊόν αυτό το τελευταίο κρίσιμο σκέλος: αγορά κύρους με ρευστότητα.
Αν κάτι ξέρουμε από τις αγορές, είναι ότι η υπεραξία γεννιέται συχνά αθόρυβα, σε κατηγορίες που στην αρχή υποτιμώνται. Το ελληνικό κρασί πέρασε αυτήν τη φάση. Δεν χρειάζεται πια να αποδείξει ότι είναι καλό – αυτό το κέρδισε στο ποτήρι. Τώρα μπαίνει στην επόμενη: εκεί όπου ανοίγεις τη φιάλη, και μαζί ανοίγει μια αγορά, όχι με λόγια και ιδέες, αλλά με προσφορές.
Κεντρική φωτ.: Οι έξι τελευταίες εσοδείες (2024, 2023, 2022, 2021, 2020, 2019) του Σιγάλα. Ποικιλία: Ασύρτικο. Τιμή εκκίνησης 500 ευρώ.
