Οι μετοχές τον Νοέμβριο ακολούθησαν μια ξέφρενη πορεία. Από ιστορικά υψηλά, έφτασαν σε μαζικές ρευστοποιήσεις. Μεγάλες άνοδοι μέσα στην ίδια μέρα συνοδεύονταν από μεγάλες πτώσεις. Στην πορεία αυτή, οι εταιρείες τεχνολογίας είχαν τα ηνία. Ο επενδυτικός κόσμος, μέρα με τη μέρα, αισθάνεται όλο και πιο άβολα με τα μεγαλεπήβολα επενδυτικά σχέδια γύρω από την Τεχνητή Νοημοσύνη. Αν το πρώτο μισό του 2025 χαρακτηρίστηκε από υπέρμετρη αισιοδοξία, το δεύτερο μισό χαρακτηρίζεται πλέον από καχυποψία.
Οι αποτιμήσεις των εταιρειών Τεχνητής Νοημοσύνης βρίσκονται σε επίπεδα που έχουν ήδη προεξοφλήσει την «επανάσταση του AI». Κι αυτό είναι παράδοξο, δεδομένου ότι η πλειοψηφία των data centers βρίσκεται ακόμη υπό κατασκευή. Κάτι ακόμη που ανησυχεί τους επενδυτές είναι ότι η χρηματοδότηση των επιχειρηματικών σχεδίων γίνεται αποκλειστικά με την έκδοση χρέους. Ιστορικά, οι φούσκες δημιουργούνται από την υπέρμετρη συσσώρευση χρέους στην οικονομία. Κάτι τέτοιο φαίνεται να συμβαίνει και τώρα. Οι επενδυτές, λοιπόν, φαίνεται να κάνουν ένα βήμα πίσω. Προσπαθούν να εξετάσουν ποιος είναι ο πιο αδύναμος κρίκος σε αυτή τη νέα βιομηχανία.
Οι βασικοί τεχνολογικοί «κολοσσοί», όπως για παράδειγμα η Google και η Meta, θεωρούνται ασφαλή καταφύγια. Δίχως αμφιβολία, οι προβολείς πέφτουν στην OpenAI. Τα μεγαλεπήβολα σχέδιά της δεν δικαιολογούνται. Η OpenAI, σε αντίθεση με τις παραπάνω εταιρείες, ούτε ισχυρό ισολογισμό έχει, ούτε κερδοφορία. Όσο, λοιπόν, δεν υπάρχει διαφάνεια στον τρόπο χρηματοδότησης των σχεδίων της, οι φήμες σχετικά με τη βιωσιμότητά της θα διογκώνονται.
Δίχως αμφιβολία, το ράλι στις μετοχές το 2025 οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην τεχνολογία. Βέβαια, δεν είναι ο μοναδικός κλάδος της οικονομίας. Κλάδοι αξίας, όπως οι εταιρείες ενέργειας ή ο χρηματοοικονομικός κλάδος, έχουν μείνει σχετικά αμετάβλητοι φέτος. Οι αποτιμήσεις τους δεν βρίσκονται σε συνθήκες φούσκας.
Την ίδια στιγμή που οι αγορές ποντάρουν στην επανάσταση του AI, οι τράπεζες βρίσκονται πίσω από κάθε χρηματοοικονομική συναλλαγή, εισπράττοντας παχυλές αμοιβές. Ως κλάδος, προσφέρουν μερίσματα και επιστροφές κεφαλαίων στους επενδυτές τους.
Οι εταιρείες ενέργειας, με τη σειρά τους, βρίσκονται σε μια νέα εποχή. Καλούνται να αντιμετωπίσουν την ολοένα αυξανόμενη ζήτηση ηλεκτρικού ρεύματος από τα data centers. Μέσω της απορρύθμισης του ενεργειακού τοπίου, που προωθείται από τον πρόεδρο Τραμπ, οι εταιρείες τεχνολογίας θα έχουν τη δυνατότητα κατασκευής δικών τους ενεργειακών μονάδων. Συνεπώς, για τις πετρελαϊκές εταιρείες ανοίγει μια νέα μεγάλη αγορά: αυτή της προμήθειας φυσικού αερίου απευθείας στα data centers. Μέχρι το 2030, οι ανάγκες για ηλεκτρισμό θα αυξηθούν πάνω από 25%. Μαζί με την ανάπτυξη της παραγωγής, το δίκτυο διανομής χρειάζεται να εκσυγχρονιστεί.
Ως απότοκο, λοιπόν, της επανάστασης στην τεχνητή νοημοσύνη, οι παραπάνω μετοχές αξίας έχουν μεγάλα περιθώρια να επωφεληθούν. Το «έξυπνο χρήμα», όσο προσπαθεί να κατανοήσει ποιοι παίκτες αποτελούν φούσκα, άλλο τόσο προσπαθεί να κατανοήσει ποιοι άλλοι κλάδοι θα επωφεληθούν από αυτήν την επανάσταση.
* Ο Ηλίας Αρβανιτάκης είναι Οικονομολόγος - Αναλυτής, Morgan Stanley
