Ανθίζει η Ποίηση, ξεφυτρώνει από τα πιο αναπάντεχα σημεία ακόμη και στην πόλη. Κι αυτή η άποψη εδράζεται στη ματιά με την οποία καθένας μας βλέπει τον κόσμο· η ματιά διαφέρει και οι λέξεις πλάθουν εικόνες. Όπως αυτή του ποιήματος. «Βαδίζεις σε μιαν έρημο. Ακούς ένα πουλί να κελαηδάει. Όσο κι αν είναι απίθανο να εκκρεμεί ένα πουλί μέσα στην έρημο, ωστόσο εσύ είσαι υποχρεωμένος να του φτιάξεις ένα δέντρο. Αυτό είναι το ποίημα», όπως το είχε ορίσει η Κική Δημουλά.
Ως αγκαλιά και φως συνάμα, η Ποίηση «κάπως ξέρει από φάρμακα» (Κ. Π. Καβάφης), «… είναι ανάπτυξις στίλβοντος ποδηλάτου. Μέσα της όλοι μεγαλώνουμε. Οι δρόμοι είναι λευκοί. Τα άνθη μιλούν. Από τα πέταλά τους αναδύονται συχνά μικρούτσικες παιδίσκες. Η εκδρομή αυτή δεν έχει τέλος» (Ανδρέας Εμπειρίκος). Κι «οι ποιητές είναι άνθρωποι που μπορούν ακόμα να βλέπουν τον κόσμο με τα μάτια ενός παιδιού» (Αλφόνς Ντωντέ), ως πνευματικοί «σεισμογράφοι» καταγράφουν τις δονήσεις της εποχής τους. Βουτώντας στην αγκαλιά της Ποίησης δραπετεύουν από τα αισθήματά τους εκφράζοντάς τα, ο/η δημιουργός «εκβάλει» στις λέξεις που γράφει το ιχώρ της ψυχής και της ματιάς του.
Πηγή φωτ.: Shutterstock
Η διαδικασία είναι αναγκαία, καθώς, «αν δε μου ‘δινες την ποίηση, Κύριε, δε θα ‘χα τίποτα για να ζήσω» αναφέρει ο Νικηφόρος Βρεττάκος λαμβάνοντας την ποίηση ως θείο δώρο που του δόθηκε για να εξωτερικεύσει την αγάπη και την καλοσύνη που ενυπάρχει στην ψυχή του. Καθότι η Ποίηση εκλαμβάνεται ως μια διαδικασία εμβάθυνσης που προϋποθέτει εσωτερική αναμόχλευση και πνευματική καλλιέργεια, χαρίζοντας πνευματική ανάταση και μία διαδρομή σε σφαίρες ιδεαλιστικές. Κάθε στίχος και ένα χάδι που απαλύνει – μιας και η ολική επούλωση δύσκολα έως καθόλου επιτυγχάνεται.
Ένα χάδι του ζωγράφου στο χαρτί η όποια απεικόνιση της Ποίησης, όπως στη «Σπουδή για την Ποίηση» (1895-1899) του Νικολάου Γύζη, με την Ποίηση ως γυναίκα να βαδίζει παίζοντας απαλά μουσική.
Νικόλαος Γύζης, «Σπουδή για την Ποίηση» (1895-1899, κάρβουνο και κιμωλία σε χαρτί, 59x35 εκ.). Πηγή φωτ.: Εθνική Πινακοθήκη
«Ως ένα σημείο, η ποίηση λύνει προβλήματα· στο αμέσως υψηλότερο, θέτει καινούργια· στο ύψιστο, τα αίρει ως εκεί που παύουν ν’ αποτελούν προβλήματα» είχε αναφέρει ο Οδυσσέας Ελύτης για μία από τις αλήθειες της Ποίησης. Συνώνυμη της αλήθειας η Ποίηση και πηγή των υπολοίπων αληθειών όπως προσδιορίζεται από την ενεργητική διαδικασία: ποιώ το ποίημα, δηλαδή «δημιουργώ από την αρχή». Στην αρχή βρίσκεται η Ποίηση, όπως εξάλλου είχε σημειώσει ο Σίγκμουντ Φρόυντ, «όπου και αν με πήγαν οι θεωρίες μου, βρήκα ότι ένας ποιητής ήδη είχε πάει εκεί».
Ο ποιητής πήγε «εκεί» χρησιμοποιώντας πενιχρά υλικά: ένα χαρτί και ένα μολύβι ή ένα στυλό αρκούν για να γραφτεί ένα ποίημα. Είναι δε, άμεσα προσβάσιμα σαν φτάσει η στιγμή του «τοκετού» για το ποίημα, καθώς το ποίημα γεννιέται. Με την απαγγελία χρωματίζεται, υπογραμμίζονται οι λέξεις και το ποίημα θαρρείς πώς «ταξιδεύει» στον εσώτερο εαυτό των ακροατών.
Είναι πολλά τα ποιήματα τα οποία θα απαγγελθούν κατά τη διάρκεια του 11ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ποίησης Αθηνών, της μεγάλης λογοτεχνικής γιορτής της Αθήνας που θα πραγματοποιηθεί το διάστημα μεταξύ 29 Σεπτεμβρίου και 2 Οκτωβρίου 2025, οπότε και 80 Έλληνες και 13 ξένοι ποιητές θα μας κάνουν κοινωνούς του ποιητικού τους κόσμου σε εμβληματικούς χώρους και λογοτεχνικές εστίες της Αθήνας, βάζοντας την ποίηση στην καθημερινότητά μας.
Όσο για τον τίτλο του φετινού φεστιβάλ, «Έχω ένα όνειρο. Ποιήματα για ένα καλύτερο αύριο», επιλέχθηκε για να μας θυμίσει ότι και μόνο το γεγονός πως ακόμα καταπιανόμαστε με την Ποίηση μέσω της γραφής και της ανάγνωσης και συγκεντρωνόμαστε επίσης για να ακούσουμε τους ποιητές, συνιστούν μορφές αντίστασης στη βία που μας περιβάλλει. Η στυγνή και ρέουσα πραγματικότητα αντίκειται της δημιουργίας επιβαρύνοντας το χρέος των ποιητών να μετουσιώνουν σε λέξεις τις αγωνίες της εποχής, επιτάσσοντάς τους να σταθούν στο ύψος τους ως φάροι και συνάμα να στηλιτεύσουν τα πεπραγμένα και μη της ανθρωπότητας.
Η αφίσα του 11ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ποίησης Αθηνών
Μεταξύ των ποιητών που μετέχουν στο Φεστιβάλ είναι η Βίκυ Κατσαρού, η Ουρανία Καθρέπτη, ο Γιώργος Καραούλης, η Ιουλία Μάκκα, η Εσθονή Ντόρις Καρέβα, ο Γερμανός Γιαν Βάγκνερ, η Λευκορωσίδα Βαλζίνα Μορτ, ο Περουβιανός Νίλτον Σαντιάγο, η Ιρανή Ατένα Φάρροχζαντ, η Λίντα Μαρία Μπαρό (Γαλλία/Ρουμανία) και ορισμένοι από τους χώρους όπου θα πραγματοποιηθούν εκδηλώσεις του Φεστιβάλ είναι τα Ινστιτούτα Θερβάντες και Γκαίτε, τα βιβλιοπωλεία Ζάτοπεκ και Κομπραί, η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, το Ίδρυμα Τάκης Σινόπουλος.
Υπενθυμίζουμε ότι η τελετή έναρξης (29/09) θα λάβει χώρα στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, όπου, με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη θα ακουστούν αποσπάσματα από τις Στιλιστικές παραλλαγές πάνω «Στο περιγιάλι το κρυφό» – σύνθεση του Χρίστου Παπαγεωργίου, με τον ίδιο στο πιάνο.
Η τελετή λήξης θα διεξαχθεί (02/10) στην Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών όπου θα απονεμηθεί σε Έλληνα ποιητή το βραβείο Barbara Fields-Siotis – βραβευθέντες των προηγούμενων ετών υπήρξαν οι Ζέφη Δαράκη (2019), Bei Dao (2020), Αναστάσης Βιστωνίτης (2021), Dana Gioia (2022), Γιώργος Μπλάνας (2023), Alicia E. Stallings (2024).
Πρόγραμμα του 11ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ποίησης Αθηνών
Το Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Αθηνών διοργανώνεται από τον Κύκλο Ποιητών με τη συνεργασία του Μεγάρου Μουσικής, επιχορηγείται από το υπουργείο Πολιτισμού και τελεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού και του Δήμου Αθηναίων. Η είσοδος σε όλες τις εκδηλώσεις είναι δωρεάν. Για το Μέγαρο Μουσικής θα πρέπει να προμηθευτείτε ηλεκτρονικά δελτίο εισόδου λόγω των περιορισμένων θέσεων.
