Επενδύσεις που ενδέχεται μακροπρόθεσμα να ξεπεράσουν τα 5 δισ. ευρώ, προβλέπονται βάσει της συμφωνίας που συνυπέγραψαν ExxonMobil, Energean, Helleniq Energy για εξόρυξη, εφόσον οι έρευνες στο Block 2 στο Ιόνιο δείξουν ότι υπάρχουν κοιτάσματα, όπως υπογράμμισε σήμερα, ο αντιπρόεδρος Παγκόσμιας Έρευνας της ExxonMobil, Τζον Άρντιλ, στο περιθώριο της 6ης Συνόδου της Διατλαντικής Συνεργασίας για την Ενέργεια (P-TEC).
Όπως επισήμανε ο κ. Άρντιλ, κατά την πρώτη φάση των ερευνών θα απαιτηθεί μια επένδυση ύψους 50 – 100 εκατ. ευρώ, με την πρώτη διερευνητική γεώτρηση να τοποθετείται περίπου ανάμεσα στα τέλη του 2026 και στις αρχές του 2027.
Η υπογραφή του εν λόγω deal χαρακτηρίζεται εξόχως σημαντική, καθώς έλαβε χώρα σε μια κρίσιμη χρονική συγκυρία, κατά την οποία, η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ στοχεύει στην αντικατάσταση των ενεργειακών ροών από τη Ρωσία προς την Ευρώπη. Παράλληλα, η συμφωνία έρχεται να δώσει σημαντική ώθηση στην ενίσχυση της παρουσίας των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Ταυτόχρονα, οδηγεί στην περαιτέρω εδραίωση της Ελλάδας - εκτός από πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας – ως σημαντικού ενεργειακού παίκτη στην ευρύτερη περιοχή.
Σε κάθε περίπτωση, οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να καλύψουν ένα σημαντικό μερίδιο του ευρωπαϊκού ενεργειακού μείγματος μέσω του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), καθώς η Ευρώπη των 27 προωθεί τη σταδιακή αποδέσμευσή της από τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου.
Τι προβλέπει η συμφωνία ExxonMobil, Energean και HelleniQ Energy
Ως ψήφο εμπιστοσύνης για την Ελλάδα χαρακτηρίζουν πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας τη συμφωνία που υπεγράφη σήμερα ανάμεσα στην ExxonMobil, την HelleniQ Upstream και την Energean Hellas για παραχώρηση ποσοστών συμμετοχής στο Block 2 στο Βορειοδυτικό Ιόνιο. Η συμφωνία αυτή - προστίθεται - συνοδεύεται από την πρόθεση έρευνας και υπεράκτιας γεώτρησης στο εν λόγω οικόπεδο από την νέα κοινοπραξία.
Η παραχώρηση ανήκει σήμερα κατά 75% στην Energean Hellas και 25% στην HelleniQ Upstream. Μετά τη σημερινή συμφωνία τα ποσοστά της κοινοπραξίας διαμορφώνονται ως εξής:
- ExxonMobil 60%,
- Energean Hellas 30%,
- HelleniQ Upstream Δυτική Κέρκυρα 10%.
H Energean παραμένει Διαχειριστής (Operator) στη διάρκεια της ερευνητικής περιόδου, ενώ σε περίπτωση ανακάλυψης κοιτάσματος υδρογονανθράκων, για την ανάπτυξή του τη Διαχείριση θα αναλάβει η ExxonMobil.
Νωρίτερα, ο κ. Παπασταύρου κατά την εναρκτήρια ομιλία στη συνεδρίαση σημείωσε ότι στόχος είναι «να υποστηρίξουμε την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή», ότι η παρουσία πετρελαϊκών εταιρειών όπως οι Exxon Mobil και Chevron ενισχύουν τις ελληνικές θέσεις ενώ υπενθύμισε ότι το πρόγραμμα παραχωρήσεων της Λιβύης προσαρμόζεται στη μέση γραμμή.
Από την πλευρά του, ο υπουργός Ενέργειας, Κρις Ράιτ, τόνισε ότι η Ελλάδα είναι το τέλειο σημείο εισόδου για το φυσικό αέριο που θα υποκαταστήσει το αέριο από τη Ρωσία στην Ευρώπη. «Στις ΗΠΑ έχουμε μεγάλα αποθεματα και έχουμε την ευκαιρία να υποκαταστήσουμε κάθε κυβικό μέτρο αερίου απο τη Ρωσία στη Δυτική Ευρώπη, με ασφάλεια εφοδιασμού και μειωμένο κόστος, προς αμοιβαίο όφελος. Κάθε κυβικό ρωσικού αερίου που δεν θα διοχετευθεί στην Ευρώπη θα μείνει στο έδαφος και δεν θα χρηματοδοτήσει την πολεμική μηχανή του Πούτιν. Η Ελλάδα είναι το τέλειο σημείο εισόδου με τις κατάλληλες υποδομές».
O Τζον Άρντιλ, Αντιπρόεδρος Παγκόσμιας Έρευνας της ExxonMobil, δήλωσε:
«Ανυπομονούμε να συνεργαστούμε με την ελληνική κυβέρνηση και τους εταίρους μας για να αξιολογήσουμε το ερευνητικό δυναμικό του Block 2 με ασφαλή, αποτελεσματικό και περιβαλλοντικά υπεύθυνο τρόπο. Αυτή η σημαντική ερευνητική συμφωνία ανοίγει τον δρόμο για πιθανές μελλοντικές επενδύσεις σε ερευνητικές γεωτρήσεις στο χρονικό πλαίσιο του 2027».
Από την πλευρά του, ο Μαθιός Ρήγας, Διευθύνων Σύμβουλος της Energean ανέφερε:
«Η συμφωνία αυτή αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την αξιοποίηση των φυσικών πόρων της Ελλάδας και την ενίσχυση του ρόλου της χώρας μας στον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης. Η συνεργασία με την ExxonMobil στο Block 2 δεν είναι απλώς μια νέα επιχειρηματική συμφωνία. Είναι μια εθνική ευκαιρία να αποδείξουμε ότι η Ελλάδα μπορεί να επιτύχει ενεργειακή ανεξαρτησία, αξιοποιώντας υπεύθυνα τους εγχώριους ενεργειακούς πόρους της, σύμφωνα με τα αυστηρότερα διεθνή πρότυπα. Η Energean είναι υπερήφανη που ηγείται αυτής της προσπάθειας, συνδυάζοντας επιστημονική τεχνογνωσία, περιβαλλοντική υπευθυνότητα και πίστη στις δυνατότητες της χώρας μας. Όπως έχω τονίσει πολλές φορές, μόνο μέσω γεώτρησης θα μάθουμε αν πράγματι υπάρχει φυσικό αέριο στη χώρα μας. Η επιτυχία αυτής της πρωτοβουλίας μπορεί να αποτελέσει σημείο καμπής για την ενεργειακή ασφάλεια της Ελλάδας και το μέλλον των επόμενων γενεών».
Ο Ανδρέας Σιάμισιης, Διευθύνων Σύμβουλος της HELLENiQ ENERGY επεσήμανε:
«Σταδιακά, τα τελευταία χρόνια, ο Όμιλός μας απέκτησε και αναπτύσσει ένα υποσχόμενο χαρτοφυλάκιο ερευνητικών παραχωρήσεων. Ανάμεσά τους, το Block 2 που είναι ώριμο για ερευνητική γεώτρηση και αυτή η συνεργασία με την ExxonMobil θα βοηθήσει στην ταχύτερη και πιο αποτελεσματική ανάπτυξη του. Η Ελλάδα αναδεικνύεται ως μία από τις νεότερες και υποσχόμενες περιοχές της Ευρώπης για εξερεύνηση και ανάπτυξη υδρογονανθράκων. Αυτή η συναλλαγή αποτελεί ένα θετικό βήμα όχι μόνο για τους εταίρους της κοινοπραξίας, αλλά και για την ελληνική οικονομία».
Τι ανέφεραν πηγές του ΥΠΕΝ για το deal
Εν τω μεταξύ, πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανέφεραν νωρίτερα πως «η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη υλοποιεί με συνέπεια και αυτοπεποίθηση τη δέσμευση της για την αξιοποίηση του υποθαλάσσιου πλούτου της χώρας μας και κατ' επέκταση ανάπτυξη του τομέα υδρογονανθράκων με μακρόπνοο ορίζοντα»
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, «σήμερα η Ελλάδα λαμβάνει μία ακόμη ψήφο εμπιστοσύνης, καθώς υπεγράφη ανάμεσα στην ExxonMobil, την HelleniQ Upstream και την Energean Hellas συμφωνία παραχώρησης ποσοστών συμμετοχής στο Block 2 στο Βορειοδυτικό Ιόνιο. Η συμφωνία αυτή συνοδεύεται από την πρόθεση έρευνας και υπεράκτιας γεώτρησης στο εν λόγω οικόπεδο από την νέα κοινοπραξία.
Η ανακοίνωση αυτή έρχεται 40 χρόνια μετά την τελευταία υπεράκτια γεώτρηση που πραγματοποιήθηκε σε περιοχές εντός της ελληνικής Επικράτειας. Σημειώνεται ότι η τελευταία φορά που εκτελέστηκε εξερευνητική γεώτρηση στο θαλάσσιο χώρο για την ανακάλυψη νέου κοιτάσματος ήταν οι δύο γεωτρήσεις Νηρέας-1 και Ολυμπία-1 στα ανοικτά του Θερμαϊκού κόλπου το 1986.
Το Block 2 αποτελεί την πλέον ώριμη παραχώρηση για τη διενέργεια ερευνητικής γεώτρησης, προκειμένου να διαπιστωθεί η ύπαρξη αξιοποιήσιμου κοιτάσματος υδρογονανθράκων με πιθανότητες επιτυχίας της τάξης του 15-18% (Υψηλό Ρίσκο - Υψηλή Απόδοση). Τυπικά, η δέσμευση για την πραγματοποίηση ερευνητικής γεώτρησης θα πρέπει να έχει ληφθεί έως τον Μάρτιο του 2026 προκειμένου να υποβληθεί επίσημα το αίτημα μετάβασης στην επόμενη (δεύτερη) ερευνητική περίοδο προς την ΕΔΕΥΕΠ. Η διενέργειά της, εφόσον προχωρήσουν ομαλά οι απαιτούμενες αδειοδοτικές διαδικασίες, είναι εφικτή μέσα στην επόμενη διετία.
Η ερευνητική γεώτρηση Ασωπός-1 θα εξετάσει έναν πιθανό ταμιευτήρα ανθρακικών πετρωμάτων σε βάθος 4000 μ και αφορά δυνητικό κοίτασμα περίπου 200 δισεκ. κυβικών μέτρων (bcm) φυσικού αερίου.
Το 2022 έγινε πρόσκτηση 2244 τ. χλμ. τρισδιάστατων (3D) σεισμικών δεδομένων η επεξεργασία και εμηνεία των οποίων επιβεβαίωσε ως ωριμότερο στόχο για διενέργεια ερευνητικής γεώτρησης τη δομή «Ασωπός». Η αρχική εκτίμηση των πιθανών πόρων (Gas Initially In Place) είναι της τάξης των 7,0 τρισεκ. κυβικών ποδιών (tcf) ή περίπου 200 δισεκ. κυβικών μέτρων (bcm) φυσικού αερίου.
Στόχος είναι η επιβεβαίωση ενός νέου γεωλογικού σεναρίου (geological play, όπως είναι ο όρος στον τομέα της έρευνας υδρογονανθράκων) σε μια από τις μεγαλύτερες χαρτογραφημένες δομές στην περιοχή της Μεσογείου η οποία δεν έχει ακόμη ερευνηθεί με γεώτρηση. Η ερευνητική γεώτρηση Ασωπός-1 θα τεστάρει έναν πιθανό ανθρακικό ταμιευτήρα σε βάθος νερού 850 μ. φθάνοντας σε ένα συνολικό βάθος 4000 μ κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Το Μπλοκ 2 παραχωρήθηκε αρχικά στην κοινοπραξία των εταιρειών Total 50%, Edison 25% και ΕΛΠΕ 25%, τον Μάρτιο του 2018. Τον Φεβρουάριο του 2021 η Energean Hellas απέκτησε το μερίδιο 50% που κατείχε η Τotal στο Block 2 στο Βορειοδυτικό Ιόνιο και κατέστη, παράλληλα, Διαχειριστής (Οperator) στη συγκεκριμένη παραχώρηση.
Η εταιρεία, μέσω της εξαγοράς του τομέα της έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων της Edison, ανέλαβε το επιπλέον 25%, οπότε το συνολικό ποσοστό της στην παραχώρηση ανήλθε στο 75%. Μερίδιο 25% στην παραχώρηση ανήκε στην HelleniQ Upstream Δυτική Κέρκυρα (πρώην όμιλος Ελληνικών Πετρελαίων).
Το Block 2 βρίσκεται στο Ιόνιο Πέλαγος, 30 χλμ. δυτικά της Κέρκυρας και έχει έκταση 2,422.1 τ. χλμ.. Προς τα δυτικά εκτείνεται έως το θαλάσσιο όριο της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας-Ιταλίας. Τα βάθη του νερού κυμαίνονται από 500 μ. έως 1.500 μ. και η περιοχή ανήκει στη γεωλογική ενότητα της Προ-Απούλιας Ζώνης».
Σημειώνεται, τέλος, ότι η ολοκλήρωση της συναλλαγής τελεί υπό την έγκριση των αρμόδιων κρατικών αρχών και την εκπλήρωση των συνήθων όρων ολοκλήρωσης (closing deliverables).
