Το μπαράζ επαφών του Κυριάκου Μητσοτάκη, χθες, στο Μέγαρο Μαξίμου με τους Υπουργούς Εσωτερικών και Ενέργειας των Ηνωμένων Πολιτειών, όπως και την Αμερικανίδα Πρέσβη, είχαν ένα βασικό θέμα στην ατζέντα, την ενέργεια,, ως αιχμή, αυτή την περίοδο, των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, που κατά την ελληνική κυβέρνηση βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών.
Για την Αθήνα, ο ρόλος της Ελλάδας περιγράφεται στους άξονες της παρουσίας της χώρας ως “πυλώνας περιφερειακής σταθερότητας, παραδοσιακός σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών και χώρα βαρύνουσας σημασίας στα σχήματα περιφερειακής συνεργασίας, όπως το σχήμα 3+1”, μια χώρα με σημαντικό ρόλο ως σταθεροποιητικός παράγοντας σε όλες τις περιφερειακές συγκρούσεις, συμπεριλαμβανομένης της Μέσης Ανατολής και ταυτόχρονα ως πύλη εισόδου του υγροποιημένου φυσικού αερίου για ολόκληρη την περιοχή, με τον Κάθετο Διάδρομο να αποτελεί ένα έργο στρατηγικής σημασίας για την Ελλάδα και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Για την κυβέρνηση αποτελεί “στοίχημα” η ανάληψη πρωτοβουλιών ώστε να συνδιαμορφώνει τον ενεργειακό χάρτη της ευρύτερης περιοχής, γι’ αυτό και αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στον τίτλο της “ενεργειακής πρωτεύουσας” στην οποία μετατρέπει την Αθήνα η Σύνοδος της «Διατλαντικής Συνεργασίας για την Ενέργεια», που πραγματοποιείται στο Ζάππειο, με την συμμετοχή τεσσάρων Υπουργών της κυβέρνησης Τραμπ, 25 Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ και 300 εκπροσώπων μεγάλων εταιρειών από Ευρώπη, Αμερική και Αυστραλία, οι οποίοι θέτουν επί τάπητος το ζήτημα της απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο και τη δυνατότητα της Ελλάδας να μετατραπεί σε ενεργειακό κόμβο, προκειμένου το αμερικανικό φυσικό αέριο να εισέρχεται απρόσκοπτα στην Ευρώπη. Αύριο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος θα συμμετέχει στη Σύνοδο, θα δώσει τον τόνο, επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα μετατρέπεται σταδιακά αλλά σταθερά σε ενεργειακό κόμβο για τα Βαλκάνια και την ανατολική Ευρώπη, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην ενεργειακή ασφάλεια πολλών χωρών της ευρύτερης περιοχής, έως και την Ουκρανία, σε μία συγκυρία όπου η ΕΕ απεξαρτάται βαθμιαία από ρωσικές ενεργειακές εξαγωγές.
Στο κυβερνητικό επιτελείο επισημαίνουν ότι στο πλαίσιο αυτό, αξιοποιώντας τη γεωστρατηγική της θέση αλλά και τις ενεργειακές υποδομές υποδοχής, αποθήκευσης, αεριοποίησης και μεταφοράς που διαθέτει, η Ελλάδα έχει αναδειχθεί σε στρατηγικό εταίρο των Ηνωμένων Πολιτειών και σε σημαντική πύλη υποδοχής αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Μια αναβάθμιση της ελληνοαμερικανικής ενεργειακής σχέσης, που αποτυπώνεται, όπως σημειώνουν, στους αριθμούς, τις αυξημένες εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των δύο χωρών, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να είναι πλέον ο κύριος πάροχος LNG στην Ελλάδα. Το 2019 τα αμερικανικά φορτία LNG που παραδίδονταν στην Ελλάδα αντιστοιχούσαν σε λιγότερο από το 5% των συνολικών εισαγωγών και ισοδυναμούσαν με λιγότερες από 5 TWh, ενώ το πρώτο οκτάμηνο του φετινού έτους αντιστοιχούσαν σε άνω του 80% των εισροών και άγγιξαν τις 20 TWh. Η δυνατότητα της χώρας μας να λειτουργεί αποτελεσματικά ως εφοδιαστικός κόμβος για χώρες της ευρύτερης περιοχής αποτυπώνεται στην προώθηση μεγάλου μέρους των εισαγόμενων φορτίων. Το 2020 η Ελλάδα εισήγαγε περίπου 6 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου αλλά εξήγαγε ελάχιστες ποσότητες. Αντίθετα, το 2024 οι εισροές ξεπέρασαν τα 17 bcm αερίου αλλά οι εκροές ανήλθαν στα 11 bcm. Τα δεδομένα δείχνουν ότι προωθήσεις γίνονται τόσο μέσω του αγωγού TAP, προς την Ιταλία, όσο και προς τη Βουλγαρία και την ευρύτερη νοτιοανατολική Ευρώπη, εξυπηρετώντας δηλαδή τον Κάθετο Διάδρομο.
Από την κυβέρνηση υπογραμμίζουν ότι η Ελλάδα συνεχίζει να επενδύει συστηματικά τόσο στην περαιτέρω ανάπτυξη των υποδομών της, όσο και σε διασυνδέσεις με άλλες χώρες, εκτιμώντας ως ενδεικτικό στοιχείο ότι και στο πεδίο της ηλεκτρικής ενέργειας πέρυσι κατάφερε να γίνει καθαρός εξαγωγέας για πρώτη φορά μετά το 2000. Με τον τρόπο αυτό, όπως τονίζουν, η Ελλάδα μπαίνει στο επίκεντρο των διεθνών ενεργειακών εξελίξεων και στην αιχμή της ευρωπαϊκής προσπάθειας για ενεργειακή αυτονομία και πλήρη απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο.
“Η Κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη υλοποιεί με συνέπεια και αυτοπεποίθηση τη δέσμευση της για την αξιοποίηση του υποθαλάσσιου πλούτου της χώρας και κατ’ επέκταση ανάπτυξη του τομέα υδρογονανθράκων με μακρόπνοο ορίζοντα” διαμηνύουν από το Μέγαρο Μαξίμου, στον απόηχο της υπογραφής μεταξύ ExxonMobil, HelleniQ Upstream και Energean Hellas συμφωνίας παραχώρησης ποσοστών συμμετοχής στο Block 2 στο Βορειοδυτικό Ιόνιο, που συνοδεύεται από την πρόθεση έρευνας και υπεράκτιας γεώτρησης στο εν λόγω οικόπεδο από την νέα κοινοπραξία. Μια συμφωνία, που χαρακτηρίζεται από την κυβέρνηση ως “μια ακόμη ψήφο εμπιστοσύνης” στη χώρα, καθώς έρχεται 40 χρόνια μετά την τελευταία υπεράκτια γεώτρηση που πραγματοποιήθηκε σε περιοχές εντός της ελληνικής Επικράτειας. Σημειώνεται, χαρακτηριστικά, ότι η τελευταία φορά που εκτελέστηκε εξερευνητική γεώτρηση στο θαλάσσιο χώρο για την ανακάλυψη νέου κοιτάσματος ήταν οι δύο γεωτρήσεις Νηρέας-1 και Ολυμπία-1 στα ανοικτά του Θερμαϊκού κόλπου το 1986.
Το πεδίο της ενέργειας έχει μπει στο επίκεντρο των κυβερνητικών πρωτοβουλιών, καθώς εκτιμάται ότι προσδίδει στη χώρα “προστιθέμενη αξία”, που έχει άμεσο αντίκτυπο και στην γεωπολιτική σκακιέρα της ευρύτερης περιοχής. Εν μέσω διεθνών αναταράξεων, που φέρνουν την Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο, σε επίκεντρο έντονων διεργασιών, το επιπλέον “ειδικό βάρος” που μπορεί να αποκτήσει η χώρα ενισχύοντας τον ρόλο της ως ενεργειακός κόμβος, θεωρείται κρίσιμο, τόσο στο κεφάλαιο της οικονομίας, όσο και της διπλωματίας.
