Το Ισραήλ και η Χαμάς συμφώνησαν στην πρώτη φάση του σχεδίου του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ για ειρήνευση στη Λωρίδα της Γάζας, με μια εκεχειρία και την απελευθέρωση των ομήρων με αντάλλαγμα Παλαιστίνιους κρατούμενους να αποτελούν ενδεχομένως το πρώτο βήμα για τον τερματισμό του πολέμου.
Ωστόσο, εξακολουθεί να υπάρχει ασάφεια σχετικά με ορισμένα κρίσιμα ζητήματα, όπως ο αφοπλισμός της Χαμάς, το μελλοντικό καθεστώς διακυβέρνησης της Γάζας, καθώς και το αν έχουν δοθεί – και ποιες – εγγυήσεις ασφαλείας.
Υπενθυμίζεται ότι, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι οι διαπραγματευτές κατέληξαν σε συμφωνία στην αιγυπτιακή πόλη Σαρμ Ελ Σέιχ το βράδυ της Τετάρτης, δηλώνοντας ότι το Ισραήλ και η Χαμάς ενέκριναν την πρώτη φάση ενός πλαισίου κατάπαυσης του πυρός.
Συγκεκριμένα, όπως ανακοίνωσε με «υπερηφάνεια» μέσω Truth Social ο πρόεδρος Τραμπ, οι δύο πλευρές «αποδέχτηκαν την πρώτη φάση» του σχεδίου του για τη Γάζα στις έμμεσες διαπραγματεύσεις στην Αίγυπτο.
«Αυτό σημαίνει πως ΟΛΟΙ οι όμηροι θα απελευθερωθούν πολύ σύντομα», συνέχισε.
Μάλιστα, ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε την Τετάρτη πως πιστεύει ότι οι ισραηλινοί όμηροι που απομένουν στη Λωρίδα της Γάζας θα «έχουν επιστρέψει τη Δευτέρα», κατά τη διάρκεια συνέντευξης που παραχώρησε τηλεφωνικά στο Fox News.
Για «σπουδαία μέρα για το Ισραήλ», έκανε λόγο ο Νετανιάχου, «ευχαριστώντας» τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τραμπ κι ανακοινώνοντας πως συγκαλεί συνεδρίαση του υπουργικού του συμβουλίου εντός της ημέρας για να επικυρωθεί η συμφωνία.
Το σχέδιο περιλαμβάνει την απελευθέρωση όλων των ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς και την απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων σε μια συμφωνημένη γραμμή, σύμφωνα με τον Τραμπ.
Αξιωματούχος του Κατάρ ανέφερε αργότερα ότι η συμφωνία «θα οδηγήσει στον τερματισμό του πολέμου, στην απελευθέρωση Ισραηλινών ομήρων και Παλαιστινίων κρατουμένων και στην είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας».
Ταυτόχρονα, η διεθνής κοινότητα χαιρέτισε την συμφωνία για την απελευθέρωση όλων των ομήρων που βρίσκονται αιχμάλωτοι, αρκετοί ηγέτες εξέφρασαν την ελπίδα τους για ειρήνη στη Μέση Ανατολή και κάλεσαν τις δύο πλευρές να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους.
Πηγή: AP Photo/Evan Vucci
Τι γνωρίζουμε για τη συμφωνία;
Η συμφωνία για την εφαρμογή της πρώτης φάσης του ειρηνευτικού σχεδίου 20 σημείων του Τραμπ προέκυψε έπειτα από έμμεσες διαπραγματεύσεις στην Αίγυπτο και ανακοινώθηκε μία ημέρα μετά τη δεύτερη επέτειο από την πρωτοφανή επίθεση της Χαμάς εναντίον του ισραηλινού εδάφους, που αποτέλεσε το έναυσμα για τον πόλεμο.
Ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε ότι τόσο το Ισραήλ όσο και η Χαμάς συμφώνησαν στην πρώτη φάση του σχεδίου, στο πλαίσιο της οποίας θα απελευθερωθούν “πολύ σύντομα” όλοι οι όμηροι που κρατά η παλαιστινιακή οργάνωση, ζωντανοί και νεκροί, και θα αποσυρθούν τα ισραηλινά στρατεύματα στη λεγόμενη κίτρινη γραμμή στη Γάζα. Με βάση ανώτερο Ισραηλινό αξιωματούχο των υπηρεσιών ασφαλείας, αυτό είναι το σύνορο για την αρχική υποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων.
Η Χαμάς επιβεβαίωσε ότι κατέληξε σε συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου, η οποία προβλέπει την απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα και την ανταλλαγή των ομήρων με Παλαιστίνιους κρατούμενους. Όμως η οργάνωση ζήτησε από τον Τραμπ και τις εγγυήτριες χώρες να διασφαλίσουν ότι το Ισραήλ θα εφαρμόσει πλήρως την εκεχειρία.
Ποια σημεία παραμένουν ασαφή;
Παρά τις ελπίδες που έχουν δημιουργηθεί για τερματισμό του πολέμου, δεν έχουν διευκρινιστεί κρίσιμης σημασίας λεπτομέρειες του σχεδίου Τραμπ.
Μεταξύ αυτών είναι το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής του, η μεταπολεμική κυβέρνηση της Γάζας και το μέλλον της Χαμάς.
Πρωτίστως δεν είναι ξεκάθαρο ποιος θα κυβερνήσει τη Γάζα όταν τελειώσει ο πόλεμος. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο Τραμπ, δυτικές και αραβικές χώρες έχουν αποκλείσει το ενδεχόμενο η Χαμάς να διαδραματίζει κάποιο ρόλο στη μεταπολεμική διακυβέρνηση του παλαιστινιακού θύλακα.
Το αρχικό σχέδιο του Τραμπ προβλέπει έναν ρόλο για την Παλαιστινιακή Αρχή αλλά μόνο αφού αυτή προχωρήσει σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις.
Ποια είναι τα επόμενα βήματα;
Ο Νετανιάχου έχει ανακοινώσει ότι σήμερα θα συνεδριάσει η ισραηλινή κυβέρνηση προκειμένου να εγκρίνει τη συμφωνία.
Πηγή που έχει γνώση της υπόθεσης δήλωσε ότι η συνεδρίαση αυτή είναι ένα κυρίως διαδικαστικό ζήτημα, με δεδομένο ότι το Ισραήλ έχει ήδη αποδεχθεί τη συμφωνία, Ωστόσο μένουν να διευθετηθούν κάποια ζητήματα, κατά συνέπεια κάποια χρονοδιαγράμματα ενδέχεται να τροποποιηθούν, σχολίασαν πηγές που πρόσκεινται στις συζητήσεις.
Η Χαμάς πρόκειται να αφήσει ελεύθερους και τους 20 εν ζωή ομήρους που εξακολουθεί να κρατά 72 ώρες αφού ξεκινήσει η εκεχειρία, επεσήμαναν οι πηγές. Ισραηλινός αξιωματούχος δήλωσε ότι οι όμηροι ίσως αφεθούν ελεύθεροι την Κυριακή ή τη Δευτέρα.
Παλαιστινιακές πηγές σημείωσαν ότι οι σοροί των νεκρών ομήρων θα παραδίδονται σταδιακά καθώς θα αποσύρεται από τη Γάζα ο ισραηλινός στρατός. Ο Γκαλ Χιρς, αρμόδιος του Ισραήλ για τους ομήρους, επεσήμανε ότι θα συσταθεί διεθνής δύναμη προκειμένου να εντοπιστούν τυχόν νεκροί όμηροι τους οποίους η Χαμάς δεν μπορεί να εντοπίσει.
Από την πλευρά του το Ισραήλ αναμένεται να απελευθερώσει περίπου 2.000 Παλαιστίνιους κρατούμενους, ανάμεσα στους οποίους περισσότεροι από 200 που έχουν καταδικαστεί σε ισόβια, σύμφωνα με παλαιστινιακές πηγές.
Η Χαμάς ανακοίνωσε χθες Τετάρτη ότι παρέδωσε τους καταλόγους με τους ομήρους που κρατά και τους Παλαιστίνιους κρατούμενους που θέλει να απελευθερωθούν.
Ισραηλινός αξιωματούχος σημείωσε ότι, μόλις το Ισραήλ εγκρίνει τη συμφωνία, θα πρέπει να αποσυρθεί στη γραμμή που προβλέπεται στο εσωτερικό της Γάζας μέσα σε 24 ώρες, οπότε και θα ξεκινήσουν να μετρούν οι 72 ώρες για την απελευθέρωση των ομήρων.
Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι αναμένει πως οι όμηροι θα αρχίσουν να αφήνονται ελεύθεροι τη Δευτέρα.
Σύμφωνα με το σχέδιο Τραμπ, η ανθρωπιστική βοήθεια που εισέρχεται στη Γάζα πρόκειται να αυξηθεί. Ισραηλινός αξιωματούχος δήλωσε ότι σύντομα θα αρχίσουν να εισέρχονται 600 φορτηγά την ημέρα στη Γάζα. Δύο παλαιστινιακές πηγές είπαν ότι ο αριθμός θα είναι τουλάχιστον 400 φορτηγά την ημέρα και θα αυξάνεται σταδιακά.
Παράλληλα ο Αμερικανός πρόεδρος αναμένεται να μεταβεί στην Αίγυπτο τις επόμενες ημέρες. Ο Λευκός Οίκος επεσήμανε ότι εξετάζει να επισκεφθεί την περιοχή αύριο Παρασκευή. Ο Νετανιάχου έχει καλέσει τον Τραμπ να μιλήσει στο ισραηλινό κοινοβούλιο και, σύμφωνα με τον ειδησεογραφικό ιστότοπο Axios, ο Ρεπουμπλικάνος είναι διατεθειμένος να το κάνει.
Η επόμενη φάση του σχεδίου Τραμπ προβλέπει μια διεθνής επιτροπή – ‘το Συμβούλιο Ειρήνης’- να διαδραματίσει ρόλο στη μεταπολεμική κυβέρνηση της Γάζας. Με βάση το σχέδιο, πρόεδρός του θα είναι ο ίδιος ο Τραμπ, ενώ σε αυτό θα συμμετέχει ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Τόνι Μπλερ.
Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι για τη συμφωνία;
Η επιτυχής εφαρμογή της συμφωνίας θα είναι το μεγαλύτερο επίτευγμα του Τραμπ στην εξωτερική πολιτική μέχρι στιγμής.
Η Χαμάς μέχρι τώρα αρνείται να συζητήσει την απαίτηση του Ισραήλ να παραδώσει τα όπλα της. Παλαιστινιακή πηγή δήλωσε ότι η Χαμάς θα απορρίπτει το αίτημα αυτό για όσο διάστημα ισραηλινά στρατεύματα έχουν υπό τον κατοχή τους παλαιστινιακή γη.
Δύο πηγές που έχουν γνώση των συζητήσεων επιβεβαίωσαν ότι μεταξύ των ζητημάτων που δεν έχουν διευθετηθεί είναι ο μηχανισμός για την απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα, με τη Χαμάς να ζητεί να οριστεί σαφές χρονοδιάγραμμα το οποίο θα συνδέεται με την απελευθέρωση των ομήρων και εγγυήσεις για την πλήρη απόσυρση τους.
Στο εσωτερικό της Γάζας το Ισραήλ έχει περιορίσει την ένταση της στρατιωτικής του εκστρατείας, έπειτα από αίτημα του Τραμπ, αλλά δεν έχει σταματήσει εντελώς τους βομβαρδισμούς.
Αραβικές χώρες τονίζουν ότι το σχέδιο αυτό θα πρέπει να οδηγήσει στη δημιουργία κάποια στιγμή ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, αν και ο Νετανιάχου τονίζει ότι αυτό δεν θα γίνει ποτέ.
Η Χαμάς σημειώνει ότι θα παραδώσει τη διακυβέρνηση της Γάζας μόνο σε μια παλαιστινιακή, τεχνοκρατική κυβέρνηση την εποπτεία της οποίας θα έχει η Παλαιστινιακή Αρχή με την υποστήριξη αραβικών και μουσουλμανικών κρατών. Απορρίπτει οποιονδήποτε ρόλο για τον Μπλερ ή τη διακυβέρνηση της Γάζας από το εξωτερικό.
Την ίδια ώρα, ο κατάλογος των Παλαιστινίων την απελευθέρωση των οποίων ζητεί η Χαμάς αναμένεται να περιλαμβάνει μερικούς από τους πλέον γνωστούς κρατούμενους στο Ισραήλ, η απελευθέρωση των οποίων ήταν εκτός συζήτησης κατά τις προηγούμενες εκεχειρίες.
Σύμφωνα με παλαιστινιακή πηγή που πρόσκειται στις συζητήσεις, στον κατάλογο περιλαμβάνεται ο Μαρουάν Μπαργούτι, στέλεχος του κινήματος Φάταχ, και ο Άχμεντ Σάαντατ, επικεφαλής του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Και οι δύο έχουν καταδικαστεί σε πολλές φορές ισόβια για την εμπλοκή τους σε επιθέσεις στις οποίες σκοτώθηκαν Ισραηλινοί.
Πανηγυρισμοί στο Ισραήλ για την επιστροφή των ομήρων
Πανηγυρισμοί και εκδηλώσεις χαράς και βαθιάς ικανοποίησης ξέσπασαν στο Ισραήλ στο άκουσμα ότι «έκλεισε» η συμφωνία με τη Χαμάς για την απελευθέρωση των ομήρων.
Σύμφωνα με το Sky News, στο Χαν Γιούνις πλήθος βγήκε στους δρόμους χορεύοντας και χειροκροτώντας.
Την ίδια ώρα στο Τελ Αβίβ, οικογένειες των ομήρων και κόσμος άρχισαν να φωνάζουν: «Νόμπελ στον Τραμπ», κυματίζοντας την αμερικανική σημαία.
Ακολουθούν φωτογραφίες από τους πανηγυρισμούς:
Πηγή: AP Photo/Ohad Zwigenberg
Πηγή: AP Photo/Emilio Morenatti
Πηγή: AP Photo/Emilio Morenatti
Πηγή: AP Photo/Abdel Kareem Hana
Πηγή: AP Photo/Emilio Morenatti
