Συμμετέχει σε διεθνείς διοργανώσεις και η ταυτότητά της γίνεται σαφής από την ένδυσή της: το δέρμα των παικτριών καλύπτεται από ειδική «στολή» και μένει φανερό μόνο το σημείο από τον καρπό έως τα ακροδάχτυλα, όπως και το μέρος του προσώπου το οποίο δεν το καλύπτει η μαντήλα. Ο λόγος για τη γυναικεία διεθνή ομάδα ποδοσφαίρου του Ιράν.
Παρά τους αυστηρούς περιορισμούς του θεοκρατικού καθεστώτος της χώρας, το γυναικείο ποδόσφαιρο είναι δημοφιλές και οι γυναίκες εκεί τείνουν όλο και περισσότερο να ασχολούνται με αυτό. Ο περιορισμός έγκειτο στην παρακολούθηση, καθώς, από την Ιρανική Επανάσταση του 1979 έως τους αγώνες των 2018-2019 οι γυναίκες δεν επιτρέπονταν να εισέλθουν σε αγώνα ανδρών ως θεατές. Είχε δε, προηγηθεί η ποδοσφαιρική επανάσταση γύρω στο 1997, βασισμένη στην ιδέα ότι το ποδόσφαιρο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέρος της εκκοσμίκευσης του Ιράν και να πλαισιώσει τα δικαιώματα των γυναικών στη χώρα.
Το δικαίωμα της συμμετοχής σε έναν τέτοιο αγώνα και την ισότιμη αντιμετώπιση θέτει επί τάπητος η μικρού μήκους ταινία της Ιρανής σκηνοθέτη Azadeh Masihzadeh (γενν. 1978), με τίτλο «Dandelions Girl/ Κορίτσι Πικραλίδα» (2025, 19’), την οποία παρακολουθήσαμε στο πλαίσιο του 48ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας (DISFF).
Η οπτική ταυτότητα του DISFF σε σημείο της πόλης. @Νεκταρία Μαραγιάννη
Παρότι η ταινία αναφέρεται σε ένα παιχνίδι μεταξύ ενός κοριτσιού και αγοριών, αντικατοπτρίζει την κοινωνία και τις διακρίσεις του Ιράν μεταξύ των δύο φύλων, μεσαίας και χαμηλής τάξης, που συνοψίζονται στη φράση: «αποκλείεται (σ.σ. να παίξεις ποδόσφαιρο), είσαι κορίτσι. Θες να παίξεις με τέτοια οαοολυτσια;».
Σκηνοθετικά άρτια, με κοντινά και μεσαία πλάνα ώστε να υπογραμμίζουν τη συναισθηματική κατάσταση των προσώπων, γενικά και πολύ γενικά πλάνα ώστε να δίνουν στο κοινό σαφή εικόνα του χώρου της κινηματογραφικής ιστορίας και τονίζοντας συνάμα την ομορφιά του φυσικού τοπίου του Ιράν, η υπόθεση εκτυλίσσεται στα βόρεια της χώρας, όπου η 11χρονη Ρόζα πείθει συνομιλήκους της αγόρια να παίξει ποδόσφαιρο μαζί τους.
Λόγω των δεξιοτήτων της ως τερματοφύλακα, ο Κουμπάρ από την «αντίπαλη» ομάδα τη σπρώχνει, χτυπώντας την στο δοκάρι. Ο πατέρας του, πεπεισμένος πως εκείνη είναι νεκρή, προσπαθεί να πείσει τα υπόλοιπα παιδιά να ξαναγράψουν την ιστορία προκειμένου να μην έχει συνέπειες ο γιος του.
Μόνο που ένας αγώνας, όπως το ποδόσφαιρο, ενέχει κανόνες, ομοίως και η εκάστοτε κοινωνία διέπεται από νόμους. Παίζοντας το παιδί σωστά, μαθαίνει να είναι σωστός πολίτης έπειτα. Η προσπάθεια του πατέρα να εξασφαλίσει την αλλοίωση της πραγματικότητας με υλικά ανταλλάγματα στα παιδιά (λ.χ. φανέλες, παπούτσια) και η προτροπή στη συναίνεση από γυναίκες («ακούστε τον κύριο αν θέλετε να συνεχίσετε να παίζετε»), υπογραμμίζει ότι το σύστημα νοσεί από τα θεμέλια και επίκειται ριζική αλλαγή σκέψης, όπως από τον γιο του.
Στιγμιότυπο από την ταινία «Dandelions Girl». Πηγή φωτ.: DISFF
Η παραδειχθείσα φράση του «την έσπρωξα και ξέρεις γιατί; Γιατί ήταν καλύτερη απ’ όλους μας» είναι η παραδοχή του συμβάντος και της όποιας κατωτερότητας μπορεί να ένιωσε, δίχως, φυσικά, αυτό να δικαιολογεί την πράξη του. Η αλήθεια είναι θεμιτή· ακόμα μία αλήθεια που τονίζει η ταινία είναι ότι οι γυναίκες στο Ιράν προσπαθούν και αγωνίζονται και ο αγώνας τους αυτός ξεκινά με τις ίδιες να είναι μόνες απέναντι σε πολλούς, ενώ η όποια αντίδραση ή διεικδίκηση, τιμωρείται ή έχει ως «απάντηση» την άσκηση βίας προς αυτές.
Η επιθυμία της Ρόζα να παίξει στην επίθεση ισούται με την επιθυμία της να διεκδικήσει, ενώ η τοποθέτησή της, από τα αγόρια, ως τερματοφύλακα, και της έκβασης του αγώνα υπέρ της ομάδας της, αντιστοιχεί στο ότι μπορεί να αμυνθεί και να μην επιτρέψει να ητηθεί. Ίσως και μία σημείωση για αυτό το οποίο επίκειται να γίνει στο Ιράν: η συγχρονισμένη άμυνα από την πλευρά των γυναικών ώστε να μην υποχωρούν. Διότι, ένας από τους μηχανισμούς διαιώνισης της εξουσίας, είναι το βάδισμά της στο κενό που άφησε η οπισθοχώρηση του όποιου άλλου.
Η αφίσα της ταινίας. Πηγή φωτ.: DISFF
Η παρακολούθηση της ταινίας «Dandelions Girl/ Κορίτσι Πικραλίδα» ενδείκνυται, εκτός από ενήλικες, και για παιδιά, καθότι συμμετέχει στο Kiddo Διεθνές Διαγωνιστικό Πρόγραμμα (επικεφαλής ο καλλιτεχνικός διευθυντής του DISFF, Γιώργος Αγγελόπουλος), το «νεότερο» από τα διαγωνίσματα τμήματα του Φεστιβάλ. Εκτός από την καλλιτεχνική του αξία, το Kiddo φέρει ταυτόχρονα και παιδαγωγικό χαρακτήρα. Αν μη τι άλλο, το σινεμά είναι (επίσης) ιστορίες οι οποίες εκπαιδεύουν τον αμφιβληστροειδή μας.
Η προβολή της ταινίας «Dandelions Girl/ Κορίτσι Πικραλίδα» είναι διαθέσιμη δωρεάν εδώ, καθόλη τη διάρκεια του Φεστιβάλ. Το κοινό μπορεί επίσης να παρακολουθήσει δωρεάν ταινίες του Kiddo και άλλων προγραμμάτων του Φεστιβάλ, στην ιστοσελίδα του, εδώ.
Κεντρική φωτ.: Στιγμιότυπο από την ταινία «Dandelions Girl». Πηγή φωτ.: DISFF
