Η διαχείριση απορριμμάτων βρίσκεται σήμερα στο προσκήνιο και αποτελεί μια από τις πιο κρίσιμες προκλήσεις για τις ελληνικές πόλεις, καθώς η αυξανόμενη κατανάλωση και η έλλειψη ολοκληρωμένων συστημάτων ανακύκλωσης πιέζουν το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Υπουργείου Περιβάλλοντος, η Ελλάδα βρίσκεται ακόμη πίσω σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες όσον αφορά την ανακύκλωση, με μόλις το 35% των απορριμμάτων να επαναχρησιμοποιείται ή να ανακυκλώνεται. Οι ειδικοί προτείνουν επενδύσεις σε τεχνολογίες θερμικής επεξεργασίας υψηλής απόδοσης και αυστηρό σύστημα ελέγχου εκπομπών, ώστε η καύση να μην αποτελεί απειλή για την υγεία και το περιβάλλον.
Η διαχείριση απορριμμάτων παραμένει μια κρίσιμη μάχη μεταξύ τεχνολογίας, πολιτικής βούλησης και περιβαλλοντικής ευαισθησίας – μια μάχη που καθορίζει την ποιότητα ζωής στις πόλεις και την προστασία του πλανήτη για τις επόμενες γενιές.
Το εθνικό σχέδιο και οι έξι νέες μονάδες
Μπροστά στον κίνδυνο αποτυχίας των εθνικών στόχων για την ανακύκλωση και με το ποσοστό ταφής απορριμμάτων να απέχει μακράν από το ευρωπαϊκό όριο του 10%, η κυβέρνηση ετοιμάζει ένα νέο, φιλόδοξο σχέδιο για τη διαχείριση των σύμμεικτων αστικών αποβλήτων. Ο άξονας αυτής της στρατηγικής είναι η δημιουργία ενός δικτύου έξι μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης απορριμμάτων, που θα κατανεμηθούν γεωγραφικά σε όλη την επικράτεια: από τη Βόρεια Ελλάδα και την Πελοπόννησο έως την Αττική και την Κρήτη.
Οι νέες μονάδες θα επεξεργάζονται μη ανακυκλώσιμα και σύμμεικτα απορρίμματα, παράγοντας ηλεκτρική ενέργεια και θερμότητα. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η συνολική παραγόμενη ενέργεια αναμένεται να αγγίξει τις 1.033 GWh ετησίως, καλύπτοντας περίπου το 2% της εθνικής κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος μέχρι το 2030.
Ο σχεδιασμός χωρίζει τη χώρα σε τέσσερις διαχειριστικές ενότητες, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι μεταφορές απορριμμάτων σε μεγάλες αποστάσεις. Η μεγαλύτερη μονάδα προορίζεται για την Κοζάνη, με δυναμικότητα σχεδόν 288.000 τόνων ετησίως, ενώ άλλες πέντε μονάδες προβλέπονται στη Ροδόπη ή την Ξάνθη, τη Δυτική Ελλάδα, τη Στερεά και Αττική, καθώς και στην Κρήτη.
Οι διαγωνισμοί για την επιλογή των αναδόχων αναμένονται επίσημα το πρώτο εξάμηνο του 2026, ωστόσο δεν αποκλείεται να μετατεθούν για το 2027, λόγω εκλογικού κύκλου και πιθανών κοινωνικών αντιδράσεων. Πάντως, οι επενδυτές έχουν ήδη αρχίσει να παίρνουν θέση. Η ΔΕΗ ετοιμάζει μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για μονάδα στη Δυτική Μακεδονία, ενώ και η Metlen έχει αναθέσει προμελέτη για εργοστάσιο στη Βοιωτία, κοντά στο Αλουμίνιον της Ελλάδος.
Ενδιαφέρον έχουν εκδηλώσει επίσης η Motor Oil για την Κρήτη, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, αλλά και η εταιρεία Μεσόγειος, που εξετάζει την περιοχή της Ξάνθης.
