«Drill baby drill».
Με το χαρακτηριστικά του ύφος, ο πρόεδρος Τραμπ θεμελίωσε την ενεργειακή του πολιτική. Για να είμαστε ειλικρινείς, δεν έχουν γίνει και πολλά. Μια γεώτρηση πετρελαίου θέλει πολύ περισσότερα από μια δήλωση. Παρ' ολα αυτά, οι ανταγωνιστές των ΗΠΑ ξεκίνησαν να παράγουν περισσότερο. Οι τιμές του πετρελαίου, είναι από τότε σε χαμηλά που έχουμε να δούμε από την εποχή της πανδημίας. Ο πρόεδρος μπορεί να περηφανεύεται ότι έριξε τις τιμές στην αντλία. Η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σύνθετη. Κάτω από την επιφάνεια, μαίνεται ένας ενεργειακός πόλεμος μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ.
Οι ανάγκες των ΗΠΑ σε ενέργεια, ειδικά με την επέλαση της τεχνητής νοημοσύνης, είναι υψηλότερες από ποτέ. Οι τιμές του ρεύματος στις οικονομίες της Δύσης είναι μη ανταγωνιστικές, πλήττοντας την ανάπτυξη και την οικονομική ευμάρεια. Σε αντίθεση με την Κίνα, η πολιτική προτεραιοποίηση της κλιματικής αλλαγής έχει περιπλέξει το ενεργειακό τοπίο.
Πολιτικές όπως το Inflation Reduction Act της κυβέρνησης Μπάιντεν, έκαναν τις επενδύσεις σε ΑΠΕ μονόδρομο. Η καθαρή ενέργεια είναι και φτηνή ενέργεια. Δεν είναι όμως ευπροσάρμοστη στη ζήτηση. Αυτό, σε συνδυασμό με τα παλιά δίκτυα, στα οποία οι επενδύσεις είναι περιορισμένες, καθιστά τις ΑΠΕ συμπληρωματικό και όχι βασικό πυλώνα. Το ζήτημα δεν είναι ιδεολογικό· οι τιμές του ρεύματος μιλούν από μόνες τους.
Η Κίνα, από την άλλη, κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για να αποκτήσει ενεργειακή ανωτερότητα. Ως γνωστόν, η Κίνα δεν έχει φυσικούς πόρους. Επενδύει και αγοράζει κάθε είδους μορφή ενέργειας: ανανεώσιμες πηγές, πυρηνικά, άνθρακα, πετρέλαιο και φυσικό αέριο (με κυρώσεις και χωρίς). Ο στόχος της Κίνας είναι ξεκάθαρος. Η απεριόριστη και φτηνή ενέργεια είναι ο βασικός της μοχλός ανάπτυξης.
Οι ΗΠΑ, λοιπόν, ακυρώνοντας αγωγούς, περιορίζοντας τις εξορύξεις υδρογονανθράκων και υπερρυθμίζοντας την αγορά, υπονόμευσαν την ενεργειακή τους αυτάρκεια. Οι τιμές ρεύματος είναι διπλάσιες από αυτές της Κίνας. Η φράση “Drill Baby Drill” στοχεύει στην υιοθέτηση πολιτικών που θα καταστήσουν την παραγωγή ενέργειας ευκολότερη και σύμφωνη με τους κανόνες της αγοράς.
Ο διάλογος πλέον είναι ανοιχτός στην επανεισαγωγή των πυρηνικών σταθμών και στη ριζική αύξηση της εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου. Οι ΑΠΕ περνούν στο περιθώριο. Οι εισαγωγές φωτοβολταϊκών, όπως όλα τα κινεζικά προϊόντα, έχουν δασμούς. Για την κυβέρνηση Τραμπ, η παραγωγή ενέργειας με κινεζικά εξαρτήματα δεν υπάρχει στην εξίσωση.
Η ευμάρεια λοιπόν των δύο οικονομιών βασίζεται στην ενέργεια. Οι ΗΠΑ, με καθυστέρηση, μπήκαν στον αγώνα. Το αν είναι αργά μένει να φανεί. Η περιβαλλοντική ευαισθησία, προς κακή τύχη του πλανήτη, βρίσκεται σε αποδρομή. Οι πολιτικοί έχουν να ισορροπήσουν πάνω σε μια λεπτή γραμμή.
Η ανάπτυξη και η οικονομική ευμάρεια δεν μπορούν να γίνουν σε βάρος του πλανήτη. Από την άλλη, οι πολιτικές μετάβασης στην πράσινη ενέργεια έχουν αποτύχει. Στη μάχη Κίνας – ΗΠΑ, η ποσότητα μετράει. Όπως η Κίνα χρησιμοποιεί κάθε είδους ενέργεια, έτσι και οι ΗΠΑ πρέπει να προσαρμοστούν σε αυτό το μοντέλο.
* Ο Ηλίας Αρβανιτάκης είναι Οικονομολόγος - Αναλυτής, Morgan Stanley
