Γιατί το πολιτικό κέντρο της Ευρώπης καταρρέει
AP Photo/Toby Melville
AP Photo/Toby Melville
Politico

Γιατί το πολιτικό κέντρο της Ευρώπης καταρρέει

Παρά τις πρόσφατες εκλογικές νίκες μετριοπαθών και κεντρώων δυνάμεων σε χώρες όπως η Ολλανδία, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, το πολιτικό κέντρο στην Ευρώπη δείχνει να χάνει σταδιακά τη συνοχή και την ισχύ του.

Όπως αναφέρει δημοσίευμα του Politico, η άκρα δεξιά και η λαϊκή δεξιά εμφανίζονται σήμερα ισχυρότερες από ποτέ, προηγούμενες στις δημοσκοπήσεις σε μεγάλες ευρωπαϊκές δημοκρατίες, την ώρα που η απογοήτευση των ψηφοφόρων από τις κυβερνήσεις του «κέντρου» βαθαίνει.

Στη Γαλλία, ο Εμανουέλ Μακρόν καταγράφει ιστορικά χαμηλά ποσοστά αποδοχής, ενώ στη Βρετανία ο Κιρ Στάρμερ βλέπει τη δημοτικότητά του να καταρρέει, με το δεξιό λαϊκιστικό Reform UK του Νάιτζελ Φάρατζ να μετατρέπεται σε βασικό πόλο έλξης για ψηφοφόρους που ζητούν «αλλαγή». Αντίστοιχα, στη Γερμανία, το ακροδεξιό AfD συνεχίζει την άνοδό του, παρά τις προσπάθειες του καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς να το αποδυναμώσει υιοθετώντας σκληρότερη ρητορική, κυρίως στο μεταναστευτικό.

Η δυσαρέσκεια απέναντι στο πολιτικό σύστημα φαίνεται να είναι βαθιά και διαχρονική. Σύμφωνα με έρευνες, μεγάλα τμήματα των πολιτών δηλώνουν ότι, αν και πιστεύουν στη δημοκρατία, δεν θεωρούν ότι αυτή λειτουργεί προς όφελός τους. Το αυξημένο κόστος ζωής, η μετανάστευση, η εγκληματικότητα και οι κοινωνικές ανισότητες αποτελούν βασικούς παράγοντες που τροφοδοτούν την ενίσχυση των πολιτικών άκρων.

Ιδιαίτερο ρόλο παίζει και η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Η νέα αμερικανική στρατηγική ασφάλειας υιοθετεί ρητορική που στηρίζει ανοιχτά «πατριωτικές» δυνάμεις στην Ευρώπη και καταγγέλλει την πολιτική ορθότητα, ενισχύοντας έμμεσα τα εθνικιστικά και ακροδεξιά κινήματα. Ο ίδιος ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι θα στηρίξει πολιτικούς και κόμματα που θεωρεί ότι κινούνται «στη σωστή κατεύθυνση».

Παρότι υπάρχουν θεσμικά αναχώματα που μέχρι στιγμής συγκρατούν την άνοδο των άκρων, η εικόνα είναι σαφής: το παραδοσιακό πολιτικό κέντρο δυσκολεύεται να πείσει ότι μπορεί να διαχειριστεί τις σύγχρονες κρίσεις. Το επόμενο εκλογικό κύμα θα κρίνει αν η Ευρώπη οδεύει προς μια βαθιά πολιτική αναδιάταξη ή αν το κέντρο θα καταφέρει να ανασυνταχθεί.