Τον προάγγελο αρνητικών εξελίξεων στα ελληνοτουρκικά αποτέλεσε η συνέντευξη του Τούρκου ΥΠΕΞ Χ. Φιντάν, στον τηλεοπτικό σταθμό ULKE TV, καθώς ο Τούρκος υπουργός προσπάθησε να επιρρίψει στην Αθήνα και στο «πολιτικό κόστος που αντιμετωπίζει κάθε κυβέρνηση» το αδιέξοδο στα ελληνοτουρκικά, ενώ απειλητικά προειδοποίησε ότι η Τουρκία θα δώσει «δεκαπλάσσια» απάντηση στην «επιθετική» ρητορική της Αθήνας.
Ως τέτοια, ο κ. Φιντάν, εκλαμβάνει την ελληνική στάση στο θέμα του κανονισμού SAFE, όπου η Ελλάδα ρητά έχει δηλώσει ότι δεν θα επιτρέψει τη συμμετοχή της Τουρκίας, όσο διατηρεί το casus belli και τη διεκδίκηση των «γκρίζων ζωνών».
«Γιατί αν συνεχίσετε να μιλάτε μια γλώσσα απειλής, η Τουρκία θα το κάνει επίσης αμέσως στο δεκαπλάσιο. Δεν υπάρχει όμως λόγος γι’ αυτό…» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Φιντάν, ο οποίος μάλιστα θεωρεί ότι τα προβλήματα στο Αιγαίο, στη Μεσόγειο και το Κυπριακό είναι «εύκολο» να λυθούν:«Δεν δέχομαι 12 μίλια, εσείς δεν δέχεστε 6 μίλια. Στεκόμαστε, λοιπόν, σε ορισμένα σημεία.
Έχουν γίνει διερευνητικές συνομιλίες στο παρελθόν, έχουν καλυφθεί ορισμένες αποστάσεις. Το ζήτημα του Αιγαίου δεν είναι ένα άλυτο πρόβλημα. Εφόσον υπάρχει η βούληση, αυτό το πρόβλημα μπορεί να λυθεί», είπε ο κ. Φιντάν, αποδίδοντας την έλλειψη προόδου στον φόβο της εκάστοτε ελληνικής κυβέρνησης για το πολιτικό κόστος.Και πρόσθεσε:
«Ας μην χάνουμε άλλο χρόνο. Η Τουρκία και η Ελλάδα μπορούν να επιτύχουν μόνιμη ειρήνη στο Αιγαίο. Ας το κάνουμε αυτό δυνατό. Είναι δυνατό να γίνει και στη Μεσόγειο. Ας το κάνουμε και εκεί. Η κυριαρχική ισότητα, η ειρήνη και η συνύπαρξη μεταξύ Τούρκων και Ελληνοκυπρίων στο νησί της Κύπρου είναι επίσης δυνατές. Αυτό είναι, λοιπόν, το μήνυμά μας. Ας ελπίσουμε ότι θα υπάρξει ανταπόκριση…».
Ο Γ. Γεραπετρίτης απέρριψε κατηγορηματικά τις αιτιάσεις του τούρκου ΥΠΕΞ προειδοποιώντας ότι δεν μπορεί να υπάρξει καμιά συζήτηση σε θέματα εθνικού συμφέροντος: «Η Ελλάδα ασκεί ενεργητική και συνεπή εξωτερική πολιτική που στηρίζεται στις οικουμενικές αξίες του διεθνούς δικαίου και δεν ετεροκαθορίζεται. Από τις αρχές αυτές δεν πρόκειται να αποστεί και όποιος ενοχλείται οφείλει να το αποδεχθεί, διότι υποδείξεις και μομφές δεν είναι αποδεκτές. Η Ελλάδα επιδιώκει εμπράκτως την ειρήνη και τις σχέσεις καλής γειτονίας, εντούτοις σε θέματα εθνικού συμφέροντος, δεν μπορεί να υπάρξει καμία συζήτηση».
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ μάλιστα επιτέθηκε εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας, επειδή λαμβάνει μέτρα για την άμυνά της, και επανέλαβε τους γνωστούς ισχυρισμούς ότι το Ισραήλ χρησιμοποιεί την Κύπρο και την εξοπλίζει προκειμένου να υπάρξει «περικύκλωση» της Τουρκίας.
Σήμερα, στο Λουξεμβούργο, αναμένεται να υπάρξει συνάντηση στο περιθώριο της Συνόδου των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, του Γ. Γεραπετρίτη, με τον Χ. Φιντάν, σε μια στιγμή που το κλίμα έχει επιβαρυνθεί τους τελευταίους μήνες. Οι αντιδράσεις της Τουρκίας σε κάθε προσπάθεια της Αθήνας να ασκήσει τα κυριαρχικά δικαιώματά της και τις διεθνείς αρμοδιότητές της έχουν δημιουργήσει ένα απολύτως προβληματικό περιβάλλον, καθώς δείχνουν και τα όρια αυτής της πολιτικής προσέγγισης που ακολουθείται τα τελευταία δύο χρόνια.
Η Αθήνα, όπως και ο ίδιος ο πρωθυπουργός δήλωσε από το βήμα της Βουλής, θέλει τη συνέχιση της πολιτικής των «ήρεμων νερών». Όμως αυτό δεν μπορεί να γίνει εάν η Τουρκία το συνδέει με το πάγωμα της άσκησης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Οι αντιδράσεις της Τουρκίας στον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, στα Θαλάσσια Πάρκα, στην έκδοση NAVTEX είτε για ασκήσεις είτε για έρευνες, αλλά και ο εξαναγκασμός σε πάγωμα των ερευνών για την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Κύπρου, υπονομεύουν αυτό το κλίμα των «ήρεμων νερών». Παράλληλα, η σαφής προειδοποίηση της Αθήνας αλλά και της Λευκωσίας ότι ο δρόμος της Τουρκίας για το SAFE περνά μέσα από όρους και προϋποθέσεις, είναι κάτι που εντείνει τον εκνευρισμό της Άγκυρας.
Σε μια στιγμή που ο Τ. Ερντογάν, θεωρεί ότι το κύρος της Τουρκίας ως περιφερειακής δύναμης έχει εκτοξευθεί λόγω της συμμετοχής της στη συμφωνία εκεχειρίας της Γάζας και των καλών σχέσεων με τον Ν. Τραμπ, και ότι οι μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες έχουν αποδεχθεί τον ιδιαίτερο ρόλο της Τουρκίας για την ασφάλεια και την ειρήνη, δεν μπορεί να ανεχθεί ότι η Ελλάδα και η Κύπρος συνδέουν, όπως είναι φυσικό, τη συμμετοχή της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Άμυνα με τη δική τους ασφάλεια, η οποία αποτελεί φυσικά ασφάλεια και της ίδιας της Ένωσης.
Το θέμα αυτό θα κυριαρχήσει το επόμενο διάστημα και στις διμερείς σχέσεις, καθώς στην Ευρώπη θα κληθεί η Κομισιόν αλλά και οι ηγέτες να διαμορφώσουν τις τελικές προτάσεις για τα 150 δισ. του SAFE. Ήδη, με την επίσκεψή του στην Άγκυρα, ο Γερμανός ΥΠΕΞ Γιόχαν Βάντεφουλ, προσέφερε τη στήριξή του στη συνεργασία με την Τουρκία και στη συνεργασία ΕΕ–ΝΑΤΟ, αποφεύγοντας βεβαίως αιχμές για το θέμα SAFE, μη θέλοντας να ερεθίσει περαιτέρω την Αθήνα.
Όμως, αναμένεται ότι στην επίσκεψή του στην Αθήνα ,που θα επαναπρογραμματιστεί, θα ζητήσει από την ελληνική πλευρά πιο ελαστική στάση στο θέμα της συνεργασίας της ΕΕ με την Τουρκία. Αυτό το κλίμα αναμένεται να εκφραστεί σήμερα και στο Λουξεμβούργο, στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, όπου θα πραγματοποιηθεί και η υπουργική σύνοδος για τη διαπεριφερειακή ασφάλεια και συνδεσιμότητα, στην οποία θα συμμετάσχει και ο Χ. Φιντάν.
Όμως, σήμερα και στη Λιουμπλιάνα, όπου γίνεται η Σύνοδος Κορυφής των Μεσογειακών χωρών της ΕΕ (MED9), ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, θα παρουσιάσει και την πρόταση που προωθεί η Αθήνα για ένα φόρουμ πέντε χωρών της Ανατολικής Μεσογείου, με τη συμμετοχή της Ελλάδας, της Τουρκίας, της Κύπρου, της Αιγύπτου και της Λιβύης, όπου,εκτός των άλλων θεμάτων συνεργασίας, θα ασχοληθεί και με την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.
Η πρόταση αυτή δύσκολα θα προχωρήσει, λόγω των επιδιώξεων της Τουρκίας να επιβάλει τη συμμετοχή στο εν λόγω φόρουμ του ψευδοκράτους ή τον αποκλεισμό της Κυπριακής Δημοκρατίας - κάτι που, εξάλλου, έχει επιχειρήσει η Άγκυρα και στο παρελθόν, όταν ο πρόεδρος Ερντογάν είχε προτείνει επανειλημμένα μια διάσκεψη των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου.
Η Αθήνα, ωστόσο, θέλει να καταγραφεί η πρόταση αυτή ως έκφραση τόσο της διάθεσής της για συνεργασία με την Τουρκία όσο και για ουσιαστικό διάλογο σχετικά με τη διαφορά της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ.
