Στα οικονομικά πρωτοσέλιδα της εβδομάδας που μας πέρασε, ουσιαστικά γινόταν αναφορά σε χρηματιστηριακές αρκούδες που βρυχώνται και σε ταύρους που αντί να καλπάζουν, υποχωρούν. Και η αλήθεια είναι ότι εάν κάποιος δεν βρίσκεται κοντά στους αριθμούς, αποκτά εύκολα μια στρεβλή εικόνα των αγορών.
Η γενική εικόνα της παγκόσμιας οικονομίας παραμένει αμετάβλητη. Τα μακροοικονομικά δεδομένα δεν έχουν αλλάξει. Ο παγκόσμιος πληθωρισμός εξακολουθεί να είναι ανθεκτικός. Η παγκόσμια ανάπτυξη αγκομαχά. Τα δημοσιονομικά ελλείμματα μεγεθύνονται. Το ίδιο και τα κρατικά χρέη.
Ο εμπορικός και τεχνολογικός πόλεμος κλιμακώνεται. Η Γερμανία και η Γαλλία υποφέρουν αναπτυξιακά και δημοσιονομικά. Το shutdown της ομοσπονδιακής κυβέρνησης παρατείνεται. Οι επιπτώσεις από την επιβολή των δασμών αρχίζουν να επιβαρύνουν τους ισολογισμούς των επιχειρήσεων και τις τσέπες των καταναλωτών στις ΗΠΑ. Ενώ παράλληλα η αβεβαιότητα επιβραδύνει τις επενδύσεις. Όμως αυτά δεν αποτελούν νέα δεδομένα. Είναι ήδη γνωστά και οι επενδυτές των χρηματιστηρίων, τα αντιμετωπίζουν ως επουσιώδη.
Όσον αφορά τα καθαρά χρηματιστηριακά δεδομένα, τα αποτελέσματα του Q3 των περισσοτέρων εταιρειών της Wall Street ανταποκρίνονται και δικαιολογούν ως ένα βαθμό στις ήδη υψηλές αποτιμήσεις τους, με το βασικό ερώτημα να εστιάζει πάνω στο μέλλον των μετοχών των εταιρειών Τεχνητής Νοημοσύνης.
Τόσο σε σχέση με τους πόρους που απαιτούνται για την ανάπτυξη τους, όσο και με την κερδοφορία τους. Γενικότερα είναι διάχυτη η αίσθηση, ότι οι προσδοκίες των επενδυτών για τις μετοχές, «τρέχουν» με ταχύτερους ρυθμούς από τις ίδιες τις εταιρείες. Ένα φαινόμενο που έχει αποκτήσει χαρακτηριστικά μονιμότητας στις αγορές τα τελευταία χρόνια. Με αποτέλεσμα να θεωρείται πλέον κανονικότητα, η υπερτίμηση δεικτών και μετοχών.
Τι άλλαξε στις αγορές κατά την διάρκεια τη περασμένης εβδομάδας; Η ψυχολογία. Και η αλλαγή της ψυχολογίας αποτυπώνεται όχι μόνο μέσω του κλασσικού δείκτη όπως ο CNN Fear & Greed Index, αλλά και μέσω του δείκτη μεταβλητότητας VIX. Δηλαδή έχει αλλάξει με δυο λόγια, ο τρόπος με τον οποίο οι επενδυτές αντιλαμβάνονται και «μεταβολίζουν» τα στοιχεία και τις ειδήσεις. Τα στοιχεία τα οποία εξακολουθούν να είναι επιβαρυντικά και οι ειδήσεις – εκτιμήσεις για την πορεία των αγορών από το IMF, την Fed, την BoE, την ECB, την BoJ και τους μεγαλύτερους επενδυτικούς οίκους οι οποίες παραμένουν αρνητικές. Προφανώς τα ίδια δεδομένα, οι επενδυτές τα διαβάζουν με ένα εντελώς διαφορετικό τρόπο σήμερα. Με την απληστία και τον ενθουσιασμό, να παραδίδουν την σκυτάλη στον σκεπτικισμό και τον φόβο.
Παρ’ όλα αυτά ο S&P 500 βρίσκεται μόλις στο -1,2% από τα ιστορικά υψηλά του, ο Nasdaq μόλις στο -1,9% από τα δικά του υψηλά και ο Dow Jones στο -1,8% από τα δικά του ιστορικά υψηλά. Οπότε δεν μας επιτρέπεται προς το παρόν να μιλάμε ούτε για αρκούδες, αλλά ούτε για Αρμαγεδδώνες. Εκτός και εάν…
Εκτός και εάν οι ανησυχίες σχετικά με την «ευστάθεια» των περιφερειακών τραπεζών των ΗΠΑ, επεκταθούν και πέραν της Zions Bancorporation, της Western Alliance Bancorp και της Fifth Third. Με τα απόνερα τους πιθανότατα να «αγγίξουν» και μεγαλύτερα τραπεζικά ονόματα όπως της Jefferies, της UBS και της JP Morgan. Και τελικά εμφανιστούν και άλλες «κατσαρίδες» όπως χαρακτηριστικά είχε αναφέρει προ ημερών ο CEO της JP Morgan, Jamie Dimon.
Οπότε, να η αφορμή για να βρεθούν οι επενδυτές μπροστά στην αλήθεια. Την δυσάρεστη αλήθεια που σήμερα κρύβεται πίσω από ηχηρές έννοιες όπως είναι η «ρευστότητα», η «Τεχνητή Νοημοσύνη» και η βασική αρχή των νεοκόπων επενδυτών, ότι «αυτή την φορά όλα θα είναι διαφορετικά».
Την περασμένη εβδομάδα, είδαμε τον χρυσό να καταγράφει νέο ιστορικό υψηλό στα $4392/oz και να υποχωρεί τελικά κατά -4% στα $4213,30/oz (GCZ5). Σε ένα περιβάλλον συνεχιζόμενων αγορών από τις κεντρικές τράπεζες και από την αγοραστική «μανία» των ιδιωτών επενδυτών κυρίως μέσω ETFs.
Εκεί που «τα είδαν όλα» οι traders και οι επενδυτές ήταν στα κρυπτονομίσματα και στο bitcoin. To κερδοσκοπικό σορτάρισμα που ξεκίνησε λίγα λεπτά πριν από την ανακοίνωση του προέδρου Τραμπ για την κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου με την Κίνα, μαζί με την απουσία κάποιας «αντικειμενικής και δίκαιης» αποτίμησης για το BTC, το οδήγησαν με ευκολία από τα $126.000 στα $108.000, καταγράφοντας μια πτώση της τάξης του -14%.
Στα καθ’ ημάς, το Χρηματιστήριο Αθηνών απομακρύνθηκε ακόμα περισσότερο από τα υψηλά του έτους, διασπώντας καθοδικά και το ψυχολογικό επίπεδο των 2000 μονάδων. Ο Γενικός Δείκτης βρίσκεται στο -6% από την κορυφή του 2025 και στο +34% από την αρχή του έτους. Και μάλιστα εάν η μετοχή της ΕΕΕ δεν «έβαζε πλάτη» με άνοδο της τάξης +3,09% την περασμένη Παρασκευή, η εικόνα θα ήταν ακόμα χειρότερη. Προ ημερών στο άρθρο «Χρηματιστήριο Αθηνών: Ψάχνει κατεύθυνση και καύσιμα για συνέχιση του ράλι», εδώ, είχαμε κάνει αναφορά στην αναζήτηση του καταλύτη που θα μπορούσε να οδηγήσει το Χρηματιστήριο Αθηνών σε νέα υψηλά.
Μια που ο Γενικός Δείκτης τρέχει και εδώ με υψηλότερες υπεραξίες, από ό, τι μεγεθύνονται τα πραγματικά κέρδη των εταιρειών. Με +34% ο Γενικός Δείκτης και μόλις με +3,3% τα EBITDA.
Μια δυσαρμονία που δεν δικαιολογείται ούτε και από τους πλέον αισιόδοξους. Δυστυχώς για την αγορά, τα αναμενόμενα θετικά νέα που ενδεχομένως θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως θετικοί καταλύτες, έχουν γυρίσει μπούμερανγκ, προβληματίζοντας ιδιαίτερα τους επενδυτές.
Οι επενδυτές ανέμεναν πολλά από την αναβάθμιση στου Χρηματιστηρίου Αθηνών στις ανεπτυγμένες αγορές από τις αναδυόμενες. Προς το παρόν παρατηρούμε άμεσες ρευστοποιήσεις από τα funds που επενδύουν στις αναδυόμενες αγορές. Δίχως ωστόσο να εμφανίζονται αντίστοιχες αγορές από τα funds που επενδύουν στις ανεπτυγμένες αγορές. Με το αποτέλεσμα, να καθρεφτίζεται στο ακόλουθο εβδομαδιαίο γράφημα του Γενικού Δείκτη του Χρηματιστηρίου Αθηνών, από το liberal markets.
Οι επενδυτές ανέμεναν πολλά από την είσοδο της μετοχής της METLEN στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου. Και όμως η μετοχή βρίσκεται σήμερα στα €42,56 από τα €52,10 που βρισκόταν προ μηνός, όπως βλέπουμε και στο ακόλουθο γράφημα, από το liberal markets.
Οι επενδυτές ανέμεναν πολλά από τη μετοχή της ΕΧΑΕ μετά την πρόταση για την εξαγορά της από τη Euronext, και την ομόφωνη στήριξη και του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας. Και όμως η μετοχή βρίσκεται σήμερα στα €6,37 από από €6,94 προ μηνός, όπως βλέπουμε και στο ακόλουθο γράφημα, από το liberal markets.
Οι επενδυτές ανέμεναν πολλά και από τη μετοχή ΟΠΑΠ μετά την πρόταση για την συγχώνευση της εταιρείας με την Allwyn. Και όμως η μετοχή βρίσκεται σήμερα στα €17,97 από τα €20,84 που έγραψε στην αρχή της εβδομάδας, όπως βλέπουμε και στο ακόλουθο γράφημα, από το liberal markets.
Τέλος η αναμενόμενη αλλαγή του πλαισίου σχετικά με τη αποχώρηση μιας μετοχής από το Χρηματιστήριο Αθηνών, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, έχει θορυβήσει αρκετούς επενδυτές. Ιδιαίτερα τους ξένους, οι οποίοι κατέχουν πακέτα μετοχών σε εταιρείες στις οποίες έχουν υποβληθεί ήδη προτάσεις που θα οδηγήσουν τις μετοχές τους εκτός ταμπλό.
Ο φόβος, η αβεβαιότητα και η αρνητική ψυχολογία που συνοδεύονται από έντονη μεταβλητότητα, φέρνει στο μυαλό μας την παλαιά χρηματιστηριακή ρήση: «Όταν έχεις βγάλει 100% και κυνηγάς άλλο 10%, συχνά χάνεις το μεγαλύτερο ποσοστό των κερδών σου.»
