Η προειδοποίηση του… δικού μας Τζέιμι Ντάιμον, την περασμένη Τρίτη, για «κατσαρίδες» στον χρηματοπιστωτικό τομέα, ταρακούνησε τις αγορές, με αποτέλεσμα να ξυπνούν μνήμες από το 2023 και να εντείνεται η συζήτηση για τον κίνδυνο μίας νέας τραπεζικής κρίσης στις ΗΠΑ. Αυτή τη φορά, οι ανησυχίες επικεντρώνονται σε συγκεκριμένο είδος χρηματοδότησης που παρέχουν οι τράπεζες σε «non-depository financial institutions», ήτοι σε οργανισμούς που δεν δέχονται καταθέσεις και ανήκουν στο λεγόμενο σκιώδες τραπεζικό σύστημα.
Ο μεγάλος φόβος δεν είναι άλλος από τη μετάδοση της κρίσης, σε ένα ντόμινο που θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρές ζημιές στο επενδυτικό κλίμα και στην οικονομία. Γι’ αυτό και ο Ντάιμον εμφανίστηκε ιδιαίτερα σκεπτικός.
«Ίσως δεν θα έπρεπε να το πω, αλλά όταν βλέπεις μία κατσαρίδα, μάλλον υπάρχουν και άλλες», δήλωσε ο επικεφαλής της JP Morgan κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης για τα αποτελέσματα γ’ τριμήνου της μεγαλύτερης τράπεζας του κόσμου. Την αμέσως επόμενη ημέρα, ο «δείκτης φόβου» VIX, εκτινάχθηκε στις 25 μονάδες και την Παρασκευή έφτασε έως τις 29 μονάδες, στο υψηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο της καταιγίδας των δασμών.
Ο Ντάιμον αναφερόταν στη χρεοκοπία της εταιρείας ανταλλακτικών αυτοκινήτων First Brands, η οποία είχε δανειστεί πάνω από 10 δισ. δολάρια. Τόνισε δε, ότι αυτοί που βλέπουν τις «κατσαρίδες», ήτοι τα προβλήματα στον χρηματοπιστωτικό τομέα, θα πρέπει να προειδοποιήσουν τους υπόλοιπους.
Μέσα στον Σεπτέμβριο χρεοκόπησε και η αντιπροσωπεία αυτοκινήτων Tricolor Holdings, ενώ έκθεση στις δύο αυτές εταιρείες είχαν μεγάλες τράπεζες όπως η UBS, η Jefferies και η JPMorgan - εξού και η αναφορά του CEO.
Λίγες ώρες αργότερα, ήρθαν τα… κακά μαντάτα από δύο μεγαλύτερες περιφερειακές τράπεζες των ΗΠΑ. Η Zions Bancorp ανακοίνωσε ότι αναμένει να πάρει προβλέψεις 60 εκατ. δολαρίων στα αποτελέσματα γ’ τριμήνου από δύο προβληματικά δάνεια της θυγατρικής της California Bank & Trust in San Diego. Τα 50 εκατ. δολάρια από αυτά εκτιμάται ότι θα αναγκαστεί να τα διαγράψει.
Παράλληλα, η Western Alliance από το Φοίνιξ, γνωστοποίησε ότι κατέθεσε αγωγή για απάτη εναντίον ενός πελάτη της που δεν παρείχε επαρκείς εξασφαλίσεις, όπως όφειλε, για ένα «ανοιχτό» δάνειο.
Κάπως έτσι, οι μετοχές των περιφερειακών τραπεζών των ΗΠΑ βυθίστηκαν τις τελευταίες δύο ημέρες, ξυπνώντας μνήμες από την τραπεζική κρίση της άνοιξης του 2023. Μία κρίση που ξεκίνησε από τις Silicon Valley Bank και First Republic, για να πυροδοτήσει τραπεζικό sell-off παγκοσμίως, ενώ λίγο έλλειψε να μεταδοθεί σε ολόκληρη την αμερικανική οικονομία. Μέσα σε δύο ημέρες, το SPDR S&P Regional Banks ETF που επενδύει κατά κύριο λόγο σε αυτές τις τράπεζες, σημείωσε πτώση άνω του 8%, στη χειρότερη επίδοση από το μεγάλο χρηματιστηριακό σοκ του Απριλίου.
Το πλήγμα που υπέστησαν οι Zion και Western Alliance δεν σχετίζεται ούτε με υπέρογκα ποσά, ούτε με κάποιο σκάνδαλο ιστορικών διαστάσεων. Όμως αυτό που φοβούνται οι επενδυτές είναι ότι τα τραπεζικά προβλήματα αρχίζουν να ακολουθούν ένα επικίνδυνο μοτίβο, το οποίο αν συνεχιστεί μπορεί να εξελιχθεί σε ντόμινο.
Τι συμβαίνει, λοιπόν, στο τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ; Ακόμα τίποτα το ακραίο, απλώς αυξάνονται οι ανησυχίες για την ποιότητα των δανείων, με την JP Morgan να έχει ήδη ανακοινώσει ζημιές ύψους 170 εκατ. δολαρίων που σχετίζονται με την Tricolor. Δεν θα πρέπει ωστόσο να αγνοηθεί το γεγονός ότι εκτός από τον Ντάιμον, για την ποιότητα των πιστώσεων μίλησαν τόσο ο CEO της Goldman Sachs, Ντέιβιντ Σόλομον, όσο και ο CFO της Citi, Μαρκ Μέισον.
Λίγο οι μνήμες από το 2023 και λίγο η αιώνια ανησυχία να μην επαναληφθεί ποτέ η κρίση των subprimes που οδήγησε στην κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008, είναι αρκετοί παράγοντες για να επιδεινώσουν το επενδυτικό κλίμα. Όχι σε επίπεδο που να χρειάζεται άμεση δράση από την αμερικανική κυβέρνηση ή την Fed, αλλά αν οι «κατσαρίδες» πολλαπλασιαστούν, τότε το φαινόμενο του ντόμινο δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Όλοι συμφωνούν ότι οι τράπεζες βρίσκονται σε πολύ καλύτερη κατάσταση από το 2008, σε ό,τι αφορά την κεφαλαιακή τους επάρκεια και την ποιότητα των πιστώσεων. Γι’ αυτό και οι διοικητικοί παράγοντες των Goldman και Citi έσπευσαν να διευκρινίσουν ότι προτιμούν για δάνεια υψηλής ποιότητας και δεν ρισκάρουν ότι πριν το 2008. Όμως αν συνεχιστούν οι χρεοκοπίες, όπως εκτίμησε ο Ντάιμον, τότε θα μπορεί να εμφανιστούν μεγαλύτερα ρήγματα στην αμερικανική αγορά.
