Το ημερολόγιο γράφει 1961. Είναι καλοκαίρι, στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, όπου πλήθος κόσμου έχει συγκεντρωθεί για την οπερατική παραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, «Μήδεια» του Κερουμπίνι, με τη Μαρία Κάλλας στον πρωταγωνιστικό ρόλο, έναν χρόνο μετά την πρώτη της εμφάνιση στο αργολικό θέατρο με τη «Νόρμα». Το όνομα της Κάλλας, στη «Μήδεια», βρίσκεται δίπλα σε εκείνα του Αλέξη Μινωτή (1900-1990) που υπογράφει τη σκηνοθεσία, του Γιάννη Τσαρούχη στα σκηνικά και τα κοστούμια, της Μαρίας Χορς που επιμελείται την κινησιολογία. Η πρόσκληση για τον ρόλο της είχε απευθυνθεί από τον ιδρυτικό διευθυντή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Κωστή Μπασκιά (1901-1972).
Οι Αλέξης Μινωτής, Μαρία Κάλλας και Κωστής Μπασκιάς @Kleisthenis GNO Archive. Πηγή φωτ.: ΕΛΣ
Η «Μήδεια» του Κερουμπίνι είναι η όπερα την οποία η Εθνική Λυρική αναβιώνει στην Επίδαυρο το καλοκαίρι του 2926 (20 Ιουνίου), 65 χρόνια μετά την τελευταία φορά που παρουσίασε εκεί παραγωγή όπερας και για πρώτη φορά στον 21ο αιώνα. Με την εν λόγω παραγωγή, η ΕΛΣ συνεχίζει τη μεγάλη παράδοση των καλοκαιρινών παραγωγών όπερας, μεταφέροντάς τες στο αργολικό θέατρο, λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ηρώδειο θα κλείσει τον Οκτώβριο 2025 και για περίπου μία τριετία, για εργασίες αναστήλωσης.
Μετά τον εμπλουτισμό του αρχείου της ΕΛΣ με νέες συλλογές, φωτογραφικά αρχεία και σπάνια ντοκουμέντα, με μεγάλο αριθμό των κοστουμιών του Τσαρούχη να έχουν αποκατασταθεί από το Ενδυματολογικό Τμήμα της ΕΛΣ και με δεδομένη τη συνεργασία με το ΜΙΕΤ/ΕΛΙΑ και το αρχείο Μινωτή - Παξινού, ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής της ΕΛΣ, Γιώργος Κουμεντάκης, στελεχώνει μια νέα δημιουργική ομάδα, η οποία, μέσα από μια ενδελεχή έρευνα των υπαρχόντων ντοκουμέντων θα αναβιώσει την παραγωγή, προσφέροντας στο σημερινό κοινό μια σπάνια ευκαιρία να γνωρίσει ένα εμβληματικό ορόσημο του ελληνικού πολιτισμού.
Ειδικά τα δεκάδες σωζόμενα κοστούμια του Τσαρούχη –του κορυφαίου Έλληνα εικαστικού καλλιτέχνη του 20ού αιώνα– αποτελούν μοναδικά έργα τέχνης και μια ξεχωριστή περίπτωση αφομοίωσης της αρχαίας ελληνικής τέχνης στη δική του διαχρονική και αξεπέραστη αισθητική.
Αφίσα για την όπερα «Μήδεια», στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, το 1961. @Greek National Opera Archive. Πηγή φωτ.: ΕΛΣ
Τον ρόλο του τίτλου θα ερμηνεύσει η Ιταλίδα δραματική υψίφωνος, Άννα Πιρότσι. Η δημιουργική ομάδα, η διανομή και ο αρχιμουσικός θα ανακοινωθούν σύντομα.
Λήψη του Αρχαίου Θεάτρου της Επιδαύρου. Φωτογραφία drone από τον Chris Giatrakos. Πηγή φωτ.: ΕΛΣ
Η επιλογή της ΕΛΣ να αναβιώσει το 2026 την όπερα του 1961, το χθες με τα υλικά του σήμερα, γίνεται στο πλαίσιο του θεματικού άξονα της σεζόν 2025/26, ο οποίος εξερευνά την έννοια «της όπερας του μέλλοντος μέσα από τη μήτρα του παρελθόντος».
Υπό την υπογραφή του Γιώργου Κουμεντάκη, το πρόγραμμα της νέας καλλιτεχνικής περιόδου περιλαμβάνει διεθνείς συμπαραγωγές, πρωτότυπες δημιουργίες και σημαντικές συνεργασίες που αντιστοιχούν σε επτά νέες παραγωγές όπερας και χορού, πέντε αναβιώσεις επιτυχημένων παραγωγών, μια συναυλιακή παρουσίαση, δύο διεθνείς περιοδείες όπερας και χορού, τα διεθνή βραβεία της όπερας. Θα εκτυλιχθούν στη βάση της ΕΛΣ, την Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος, το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, καθώς και σε χώρες του εξωτερικού στο πλαίσιο διεθνών περιοδειών.
Αυλαία με «Flora mirabilis» και «Τζοκόντα»
«Στην 85χρονη ιστορία της η Εθνική Λυρική Σκηνή έχει ανεβάσει παραστάσεις κορυφαίων δημιουργών των παραστατικών τεχνών από την Ελλάδα και το εξωτερικό. […] Στο πλαίσιο του θεματικού άξονα 2025/26 ''Η όπερα του μέλλοντος από τη μήτρα του παρελθόντος'' καλούμε τους δημιουργούς τού σήμερα να ''συνομιλήσουν'' με τους σπουδαίους αυτούς καλλιτέχνες, τις δημιουργίες τους και την κληρονομιά τους. Παροτρύνουμε τους καλλιτέχνες της εποχής μας να δημιουργήσουν την όπερα του μέλλοντος μέσα από καλλιτεχνικές δημιουργίες του παρελθόντος που όρισαν την ιστορία της όπερας στην Ελλάδα», όπως αναφέρει – μεταξύ άλλων – στο σημείωμά του, ο καλλιτεχνικός διευθυντής της ΕΛΣ, Γιώργος Κουμεντάκης.
Τη νέα σεζόν, η ΕΛΣ σηκώνει αυλαία με το άγνωστο διαμάντι της Επτανησιακής Σχολής, «Flora mirabilis» (27 Σεπτεμβρίου 2025) του Σπυρίδωνα Σαμαρά και τη «Τζοκόντα» (Οκτώβριος-Νοέμβριος 2025) του Αμίλκαρε Πονκιέλλι, σε συμπαραγωγή με το Πασχαλινό Φεστιβάλ του Ζάλτσμπουργκ και τη Βασιλική Όπερα του Λονδίνου.
Από την όπερα «Τζοκόντα» @Bernd Uhlig, πηγή φωτ.: ΕΛΣ
Στο πρόγραμμα περιλαμβάνονται, επίσης, εκτός από την αναβίωση της «Μήδειας», η πολυαναμενόμενη συνεργασία των Γιώργου Κουμεντάκη, Δημήτρη Παπαϊωάννου και Θεόδωρου Κουρεντζή με το «Ρέκβιεμ για το τέλος του έρωτα» (Ιανουάριος 2026), η νέα σκηνοθεσία του Θέμελη Γλυνάτση στην «Άννα Μπολένα» (Μάρτιος - Απρίλιος 2026), η πρώτη αυθεντική «Κάρμεν» (Μάιος - Ιούνιος 2026) του 1875, αφιέρωμα στον Νίκο Πετρόπουλο –έναν πολύπλευρο καλλιτέχνη της όπερας, ο οποίος συνεργάζεται με την ΕΛΣ τις τελευταίες πέντε δεκαετίες– με την παρουσίαση δύο εκ των εμβληματικών παραγωγών του, της «Τόσκας»(Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2025 & Ιανουάριος 2026) και της «Τραβιάτας» (Ιούλιος 2026).
Από την όπερα «Τόσκα» @Dimitris Sakalakis, πηγή φωτ.: ΕΛΣ
Όσο για το Μπαλέτο της ΕΛΣ, θα παρουσιάσει μια νέα «Ζιζέλ» (Δεκέμβριος 2025 - Ιανουάριος 2026) βασισμένη στην κλασική χορογραφία του Πετιπά, καθώς και τις δύο επιτυχημένες χορογραφίες του Κωνσταντίνου Ρήγου, τη «Λίμνη των κύκνων» (Μάρτιος - Απρίλιος 2026) και τη «Χρυσή εποχή» (Μάιος 2026). Το μεγάλο διεθνές γεγονός της φιλοξενίας των Διεθνών Βραβείων της Όπερας θα λάβει χώρα (13 Νοεμβρίου 2025) στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος στις 13 Νοεμβρίου, στρέφοντας τους προβολείς της παγκόσμιας κοινότητας της όπερας στην Αθήνα και την Εθνική Λυρική Σκηνή.
Από το Μπαλέτο «Λίμνη των Κύκνων» @Maria Cheilopoulou, πηγή φωτ.: ΕΛΣ
Ο «Φάλσταφ» (Φεβρουάριος - Μάρτιος 2026) του Βέρντι στη σκηνοθεσία του Στήβεν Λάνγκριτζ αναβιώνει για έξι παραστάσεις, ενώ το μιούζικαλ για όλη την οικογένεια «Ιζαντόρα Ντακ» (Δεκέμβριος 2025 - Ιανουάριος 2026) προσκαλεί μικρούς και μεγάλους στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος για μια διασκεδαστική εισαγωγή στην τέχνη του χορού και της μουσικής.
Από την όπερα «Φάλσταφ» @A. Simopoulos, πηγή φωτ.: ΕΛΣ
Για πρώτη φορά, διοργανώνονται δύο διεθνείς περιοδείες, με τη στήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος: την περιοδεία της «Τραβιάτας» στην Κίνα τον Σεπτέμβριο και την περιοδεία της «Χρυσής εποχής» στην Κύπρο τον Σεπτέμβριο και στην Ιταλία τον Οκτώβριο.
Το Guangming Culture and Art Center στην πόλη Σεντζέν, στην Κίνα, όπου θα παρουσιαστεί η «Τραβιάτα». @Guangming, πηγή φωτ.: ΕΛΣ
Άννα Πιρότσι, Αλεξάντρα Κούρζακ, Γκαέλ Αρκέζ, Μαρίνα Βιόττι, Αλίσα Κολόσοβα, Ανίτα Ρατσβελισβίλι, Ρομπέρτο Αλάνια, Τσαρλς Καστρονόβο, Αρσέν Σογκομονιάν, Αντρέα Καρέ, Μαρσέλο Πουέντε είναι μόνο μερικοί από τους διεθνείς σταρ της όπερας που θα τραγουδήσουν στη Λυρική τη νέα σεζόν συνυπάρχοντας επί σκηνής με κορυφαίους Έλληνες μονωδούς όπως, μεταξύ άλλων, τους Δημήτρη Πλατανιά, Τάση Χριστογιαννόπουλο, Τσέλια Κοστέα, Βασιλική Καραγιάννη, Διονύση Σούρμπη, Νεφέλη Κωτσέλη, Μαριλένα Στριφτόμπολα, Βασίλη Καβάγια, Γιάννη Χριστόπουλο, Πέτρο Μαγουλά, Τάσο Αποστόλου, Δήμητρα Κωτίδου, Νίκο Κοτενίδη, Γιάννη Γιαννίση, καθώς και με την ανερχόμενη υψίφωνο Μαρία Κοσοβίτσα, η οποία θα ντεμπουτάρει στον ρόλο της Άννας Μπολένα.
H Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος στην ΕΛΣ. @A. Simopoulos, πηγή φωτ.: ΕΛΣ
Στις δημιουργικές ομάδες των παραγωγών της χρονιάς, συναντούμε κορυφαίους καλλιτέχνες όπως τους σκηνογράφους, εικαστικούς, ενδυματολόγους Φίλιπ Φυρχόφερ, Άνμαρι Γουντς, Κέννυ ΜακΛέλλαν, Δημήτρη Παπαϊωάννου, Λουκά Μπάκα, Βασίλη Παπατσαρούχα, Λέσλι Τράβερς, Κλαιρ Μπρέισγουελ, Γιώργο Σεγρεδάκη, Αντουάν Φονταίν, Κριστιάν Λακρουά, Διδώ Γκόγκου, Κωνσταντίνο Ρήγο, Πέτρο Τουλούδη, Daglara, τους χορογράφους-κινησιολόγους Βερόνικα Βιγιάρ, Ελένα Ιγκλέσιας, Λούσυ Μπερτζ, Φώτη Διαμαντόπουλο, Νταν Ο’Νηλ, Βενσάν Σαγέ και τους φωτιστές Ελευθερία Ντεκώ, Φαμπιάνα Πιτσόλι, Στέφανο Δρουσιώτη, Πήτερ Μάμφορντ, Χρήστο Τζιόγκα, Ερβέ Γκαρύ.
Τις παραγωγές θα διευθύνουν κορυφαίοι Έλληνες και ξένοι μαέστροι όπως οι Θεόδωρος Κουρεντζής, Φαμπρίτσιο Βεντούρα, Πάολο Καρινιάνι, Ντέρρικ Ινόεϊ, Φιλίπ Φορζέ, Ζακ Λακόμπ, Ζοζέ Σαλαζάρ, Λουκάς Καρυτινός, Κωνσταντίνος Τερζάκης κ.ά.
Η προπώληση των εισιτηρίων για τις παραγωγές Σεπτεμβρίου – Δεκεμβρίου 2025 έχει ξεκινήσει από τα Ταμεία της ΕΛΣ και την ticketservices.gr.
Κεντρική φωτ.: Από το ανέβασμα της «Μήδειας» στην Επίδαυρο, το 1961. @Greek National Opera Archive. Πηγή φωτ.: ΕΛΣ
