Σε εφαρμογή βάζει η κυβέρνηση το σχέδιο θωράκισης της χώρας από τη λειψυδρία, προχωρώντας σε διαδικασίες fast track με την ένταξη σε καθεστώς «κόκκινου συναγερμού» της Πάτμου και της Λέρου, ενώ σήμερα, Πέμπτη, θα συζητηθεί το ζήτημα της λειψυδρίας για την Αττική σε συνεδρίαση του Δ.Σ. της ΡΑΑΕΥ. Διαδικασίες, οι οποίες εντάσσονται στο ευρύτερο σχέδιο για τη «γραμμή άμυνας» που χαράζουν κυβέρνηση και ΕΥΔΑΠ απέναντι στον εφιάλτη της λειψυδρίας.
Το ολοκληρωμένο κυβερνητικό σχέδιο, γνωστοποιήθηκε προ μηνός και προβλέπει πακέτο έργων, που έχει ήδη δρομολογηθεί με βραχυπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Το σχέδιο περιλαμβάνει άμεσες παρεμβάσεις ενίσχυσης των υδάτινων αποθεμάτων μέσω νέων γεωτρήσεων, καθώς και τη μακροπρόθεσμη θωράκιση της Αττικής με την υλοποίηση του εμβληματικού έργου του «Ευρύτου», το οποίο θεωρείται μία από τις πιο κρίσιμες υδροδοτικές επενδύσεις των επόμενων δεκαετιών για την ασφάλεια της πρωτεύουσας.
Σήμερα η κρίσιμη σύσκεψη για την Αττική
Ειδικότερα, χθες πραγματοποιήθηκε έκτακτη εσωτερική σύσκεψη του υπουργού Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου, και της ΕΥΔΑΠ για την Πάτμο και τη Λέρο, ενώ σήμερα, Πέμπτη, θα συζητηθεί το ζήτημα της λειψυδρίας στην Αττική σε συνεδρίαση του Δ.Σ. της ΡΑΑΕΥ.
Ανακοινώσεις αναμένονται εντός της ημέρας με την Αττική να μπαίνει πιθανότατα σε κόκκινο συναγερμό από την Παρασκευή 28 Νοεμβρίου.
Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) έχει ενεργοποιήσει πλέον, το σύνολο των αρμοδιοτήτων της, προετοιμάζοντας το θεσμικό και τεχνικό πλαίσιο για την κήρυξη της Αττικής σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης, αν αυτό κριθεί απαραίτητο.
Τα μέτρα, που θα ανακοινωθούν για τη λειψυδρία στην Αττική, θα αφορούν την άμεση έναρξη έργων σε συγκεκριμένες περιοχές, ώστε να γεμίσουν οι ταμιευτήρες, ενώ πηγές από τα εμπλεκόμενα μέρη τονίζουν ότι, οι παρεμβάσεις δεν θα αφορούν τους καταναλωτές και τη μείωση της κατανάλωσης του νερού.
Συγκεκριμένα, η κήρυξη έκτακτης ανάγκης στηρίζεται στα τελευταία υδρολογικά δεδομένα και σε επιστημονική τεκμηρίωση. Μία τέτοια σχετική απόφαση οδηγεί σε επιτάχυνση των διαδικασιών, των μελετών και της υλοποίησης των έργων και όχι σε έκτακτα μέτρα για τους πολίτες.
Πρακτικά, η κήρυξη σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης επιτρέπει:
- άμεση χρηματοδότηση έργων ύδρευσης
- fast track διαδικασίες
- ευέλικτες διαγωνιστικές διαδικασίες
Οι περιοχές που κηρύσσονται σε έκτακτη ανάγκη λειψυδρίας:
α) Μπορούν να χρηματοδοτηθούν με δημόσιο χρήμα για την κατασκευή έργων ύδρευσης ακόμα κι αν δεν διαθέτουν διαχειριστική επάρκεια και
β) Έχουν δυνατότητα επίσπευσης των διαδικασιών για την ωρίμανση των έργων ύδρευσης.
Σημειώνεται ότι δεν υπάρχει καμία επίπτωση στους πολίτες (καμία συσχέτιση με τιμή ή μέτρα περιορισμού της ζήτησης).
Όσον αφορά στην Πάτμο και τη Λέρο, πηγές αναφέρουν ότι ζήτησαν να κηρυχθούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, καθώς οι Δημοτικές Αρχές Ύδρευσης δεν μπορούν να διαχειριστούν το πρόβλημα και με αυτό το βήμα θα μπουν σε προνομιακό καθεστώς για χρηματοδότηση και ευελιξία έργων.
Οι κινήσεις που γίνονται, συνδέονται άμεσα με την ανάγκη να προχωρήσουν χωρίς καθυστερήσεις τα έργα ενίσχυσης της υδροδότησης της πρωτεύουσας, σε μια περίοδο, κατά την οποία τα διαθέσιμα αποθέματα βρίσκονται υπό πίεση.
Τι περιλαμβάνει το «σχέδιο δράσης» για την Αττική
Η κλεψύδρα για τη μάχη που δίνουν ΕΥΔΑΠ και ΥΠΕΝ για να μη διψάσει η Αττική, έχει αρχίσει ήδη να ρέει, με τα εμπλεκόμενα μέρη να έχουν ήδη ενημερώσει ότι θα ενεργοποιήσουν διαδικασίες fast track, με πιθανότατη χρήση του μοντέλου που ακολουθήθηκε στη Θεσσαλία, με αιχμή του δόρατος το φιλόδοξο έργο Εύρυτος των 535 εκατ. ευρώ, που προαλείφεται να θωρακίσει την υδροδότηση της Αττικής για τα επόμενα 30 χρόνια και με τον σχετικό διαγωνισμό να τοποθετείται χρονικά το καλοκαίρι του 2026.
Η στρατηγική του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας στηρίζεται σε επτά βασικούς άξονες που εναρμονίζονται με τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις και περιλαμβάνουν την ενίσχυση των υδροδοτικών υποδομών, την αναβάθμιση των συστημάτων παρακολούθησης και εξοικονόμησης νερού, την ολοκλήρωση έργων αποχέτευσης και επαναχρησιμοποίησης υδάτων, καθώς και την ενίσχυση της συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την υλοποίηση έργων μεγάλης κλίμακας.
Η ταυτότητα του project Εύρυτος
Με προϋπολογισμό 535 εκατομμύρια ευρώ, ο Εύρυτος προβλέπει τη μερική εκτροπή των ποταμών Καρπενησιώτη και Κρικελιώτη προς τον ταμιευτήρα του Ευήνου, εξασφαλίζοντας σταθερή παροχή 200 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού ετησίως και εκτιμάται ότι θα τεθεί σε λειτουργία το 2029, ακριβώς έναν αιώνα μετά το φράγμα του Μαραθώνα.
Πρόκειται για ένα έργο που αξιοποιεί υφιστάμενες υποδομές, λειτουργεί αποκλειστικά με βαρύτητα - χωρίς ενεργειακό κόστος λειτουργίας - και χαρακτηρίζεται από ελάχιστη περιβαλλοντική επιβάρυνση, αφού η μεταφορά γίνεται μέσω φυσικής ροής.
Το έργο εξασφαλίζει την επάρκεια ύδρευσης του Λεκανοπεδίου με πλήρη δυναμικότητα 200 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων τον χρόνο, διασφαλίζει άριστης ποιότητας πόσιμο νερό και αξιοποιεί πλήρως τις υφιστάμενες υποδομές. Επιπλέον, έχει μηδενικό λειτουργικό κόστος και πολύ μικρή περιβαλλοντική επίπτωση, σύμφωνα με τα όσα έχουν γνωστοποιηθεί.
Σύμφωνα με το επίσημο χρονοδιάγραμμα, το έργο μπορεί να είναι έτοιμο το πρώτο εξάμηνο του 2029, εφόσον ενεργοποιηθεί η διαδικασία κατεπείγουσας ανάγκης που προβλέπει το άρθρο 32. Η δημοπράτηση προγραμματίζεται για το καλοκαίρι του 2026, αφού προηγηθούν οι προμελέτες και εγκρίσεις, ενώ η φάση κατασκευής εκτιμάται ότι θα διαρκέσει περίπου τρία χρόνια.
Στεγνώνει ο Μόρνος
Κρίσιμης σημασίας για την εξέλιξη των κινήσεων και την επίσπευση των διαδικασιών ήταν η καταγραφή για τα αποθέματα νερού στον ταμιευτήρα του Μόρνου, κύριου τροφοδότη του Λεκανοπεδίου, τα οποία βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα.
Με βάση τις επίσημες μετρήσεις της ΕΥΔΑΠ, στις 23 Οκτωβρίου 2025, τα αποθέματα στον Μόρνο ανέρχονταν σε μόλις 156.996.000 κυβικά μέτρα νερού. Πρόκειται για τη χαμηλότερη τιμή της τελευταίας 15ετίας για τη συγκεκριμένη ημερομηνία, καταγράφοντας πτώση σχεδόν 45% σε σχέση με την περσινή χρονιά (285.021.000 m³ στις 23/10/2024).
Με αυτά τα δεδομένα, αν η χειμερινή περίοδος δεν έχει επιθυμητά επίπεδα βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων ώστε να ενισχυθούν οι ταμιευτήρες, τότε το νερό επαρκεί για έναν χρόνο.
