Αν ό,τι συμβαίνει εδώ και μεγάλο χρονικό διάστημα στο «πολεμικό μέτωπο» της διαδικτυακής προπαγάνδας, με έμφαση στο Χ, προσπαθούσαμε να το περιγράψουμε με όρους προηγουμένων δεκαετιών, κάθε γωνιά της χώρας, κάθε καφενείο και καφετέρια, κάθε σπίτι και κάθε εργασιακός χώρος θα είχαν πλημμυρίσει από ξένους μυστικούς πράκτορες, στρατιώτες με όπλα και χειροβομβίδες.
Θα είχε σημάνει εθνικός συναγερμός, προκειμένου να αποκρουστεί η επίθεση δυνάμεων εχθρικών, οι οποίες επιβουλεύονται την ασφάλεια, την ακεραιότητα, την πολιτική σταθερότητα και τα συμφέροντα της χώρας. Οι νέοι υβριδικοί τρόποι πολέμου, με τις «βόμβες» παραπληροφόρησης, τα «στρατηγεία» μίσους και τα bots - με τα πολλαπλά ψεύτικα προφίλ που διαχειρίζονται πραγματικοί άνθρωποι (sockpuppets), που ελέγχουν ταυτόχρονα δεκάδες ή εκατοντάδες ψεύτικες ταυτότητες για να δημιουργούν την ψευδαίσθηση μαζικής συμμετοχής - δεν προκαλούν την ίδια αίσθηση κινδύνου.
Κάποιος που στέκεται απέναντι σε ένα όπλο που τον σημαδεύει ή απειλεί την οικογένεια του, θα θελήσει με κάποιον τρόπο να αμυνθεί. Κάποιος που βλέπει στο laptop ή στο κινητό του χιλιάδες λογαριασμούς στο «Χ» που βρίζουν και απειλούν τη χώρα, την πρόοδο, τη θετική προοπτική της, την ισχύ της, αισθάνεται μακάρια ασφαλής.
Η συζήτηση, από πού προέρχεται και πού στοχεύει όλη αυτή η επιδρομή μίσους και πολιτικής έντασης, γίνεται αποσπασματικά και λείπει η τεκμηρίωση των προφανών, η συντεταγμένη ενημέρωση των πολιτών.
Χώρες με αυταρχικές κυβερνήσεις (Ρωσία, Κίνα, Τουρκία) χρηματοδοτούν και «αγοράζουν» συστήματα παροχής διεθνών εκστρατειών χειραγώγησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ένα «τσουνάμι» ψεύδους, λάσπης, κριτικής ακόμη και θεωριών συνωμοσίας προκειμένου να υποσκάψουν την αξιοπιστία εθνικών αρχών και κυβερνήσεων.
Οι επιχειρήσεις αυτές στοχεύουν στη σύγχυση, την πόλωση, τη διάβρωση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς τους θεσμούς, Στρατηγική τους είναι η δημιουργία ενός κυκεώνα, ενός χάους πληροφοριών, ώστε να καθίσταται αδύνατη η διάκριση του αληθούς από το ψευδές.
Η ελληνική κυβέρνηση και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, επί μήνες τώρα, βυθίζονται και αναδύονται μέσα στα αλλεπάλληλα κύματα συντονισμένης κατεδαφιστικής προπαγάνδας. Με τα Τέμπη και τα ξυλόλια, τις διαδοχικές εκστρατείες δυσώδους προσωπικής αποδόμησης του πρωθυπουργού ή της συζύγου του, μέχρι τα διαδικτυακά - και όχι μόνο - προσκλητήρια… ανυπακοής στο «112».
Καθημερινή μηχανική για την πρόκληση γενικής εντύπωσης ότι η χώρα καταρρέει, ότι παραδίδεται στον Ερντογάν, ότι είναι παρίας και αποσυνάγωγος στο γεωπολιτικό παιχνίδι. Αυτή η πρακτική ευθυγραμμίζεται με τις διεθνείς επιχειρήσεις «πολιτικού πολέμου» (state- sponsored trolling), όπου στόχος είναι η απονομιμοποίηση της κυβέρνησης και των θεσμών, όχι μέσω αποδείξεων, αλλά μέσω μαζικής τοξικότητας και πλημμύρας ψευδών γεγονότων. Το μύθευμα της προσφυγοπούλας «Μαρίας» που πέθανε από τσίμπημα σκορπιού στον Έβρο, με απώτερο στόχο να προκαλέσει ίσως και μια μείζονα κρίση με την Τουρκία, είναι η κορυφαία στιγμή του πολιτικού πολέμου σε βάρος της Ελλάδας.
Το «Χ», πριν από λίγες μέρες, ενεργοποίησε και απενεργοποίησε σε χρόνο - ρεκόρ, με μια φαιδρή δικαιολογία, μια λειτουργία που αποκάλυπτε κρίσιμες λεπτομέρειες για τους χρήστες. Και - ω του θαύματος - διαπιστώθηκε ότι δεκάδες αριστεροί «μαχητές» του πληκτρολογίου, αναρχικοί διαδικτυακοί επαναστάτες που καθύβριζαν τη χώρα, το ΝΑΤΟ, και τις επιλογές της κυβέρνησης για τα ενεργειακά και τα γεωπολιτικά, αντιστοιχούσαν σε προφίλ με τουρκικές και ρωσικές διευθύνσεις IP.
Οι φάμπρικες των τρολ (troll farms), με πολλαπλές διευθύνσεις IP και ψεύτικες ταυτότητες, τεκμηριώνονται σε πλήθος διεθνών περιπτώσεων, με χαρακτηριστικότερη τη Ρωσία και την Τουρκία, όπου κρατικά trolls έχουν στοχοποιήσει πολιτικούς, δημοσιογράφους, με μαζικές επιθέσεις και απειλές για άσκηση βίας.
«Η Ελλάδα στο πλαίσιο των υβριδικών επιθέσεων δέχεται επιθέσεις καθημερινά από χιλιάδες λογαριασμούς στα social media, τα οποία προέρχονται από χώρες γείτονες και από χώρες που βρίσκονται σε εμπόλεμες καταστάσεις και βασικός στόχος είναι ο επηρεασμός της κοινής γνώμης, καθώς επίσης και η δημιουργία εντύπωσης μείζονος κρίσης. Στοχεύουν στο πολιτικό κόστος και δημιουργία κρίσεων στην ελληνική κυβέρνηση» αναφέρει στο Liberal ο Αθανάσιος Η. Μποζίνης, Επίκουρος Καθηγητής Παγκόσμιας Πολιτικής Οικονομίας και Νέων Τεχνολογιών - Βιοασφάλειας στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου Ανάλυσης Υβριδικών Απειλών στην Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας.
Το προηγούμενο διάστημα τα fake news και η τοξικότητα καλλιεργήθηκαν, όπως επισημαίνει ο καθηγητής, γύρω από το σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών, ενώ σήμερα στο επίκεντρο βρίσκονται οι ενεργειακές συμφωνίες με τις ΗΠΑ και η αταλάντευτη στάση της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά στον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ο κ. Μποζίνης εξηγεί τη μηχανική των «bots and beasts», τα οποία στρατολογούνται στις υπολογιστικές εκστρατείες προπαγάνδας. Οι τελευταίες λειτουργούν ως η εμπροσθοφυλακή των σύγχρονων πολέμων. Οι πρακτικές που περιγράφει ο καθηγητής βρίσκουν πλήρη αντιστοίχιση στη διεθνή έρευνα: τα bots δημιουργούν τεχνητές εντάσεις, καλλιεργούν πόλωση, για να πυροδοτήσουν διαμαρτυρίες και ευρύτερες πολιτικές εξελίξεις.
Αθ. Μποζίνης: Οι υβριδικές επιθέσεις μπορούν να δημιουργήσουν τεχνητές κρίσεις
«Τα bots είναι προγράμματα λογισμικού, software, που εκτελούν συγκεκριμένες οδηγίες με βάση τους αλγόριθμους. Ο βασικός σκοπός που δημιουργήθηκαν είναι για να ακολουθούν κάποιους συγκεκριμένους κανόνες και να κάνουν ενέργειες διαδικτυακά. Τα bots μπορεί να συλλέγουν πληροφορίες, να απαντάνε σε ερωτήσεις που χρησιμοποιούν και ανθρώπινη συνομιλία και στην ουσία χρησιμοποιούνται σε ευρεία κλίμακα όσον αφορά το εμπόριο και τις ψηφιακές οικονομικές δραστηριότητες, στη συλλογή και εύρεση πληροφοριών.
Υπάρχουν όμως και τα κακόβουλα bots. Έχουν ως σκοπό να μολύνουν χιλιάδες επεξεργαστές, να διασπείρουν μολυσμένους ιούς και προγράμματα, να κάνουν στην ουσία εύρεση αδυναμιών των συστημάτων για κυβερνοεπιθέσεις και να μαζεύουν παράνομα δεδομένα για κακόβουλους σκοπούς.
Τα bots μπορούν να λειτουργούν και ως σμήνος, δηλαδή να επιτίθενται μαζικά και να βγάζουν εκτός λειτουργίας μια ιστοσελίδα. Ειδικά τώρα τα bots στα social media δημοσιεύουν και σχολιάζουν προωθώντας από ψεύτικους λογαριασμούς fake news με βασικό σκοπό τον επηρεασμό της κοινής γνώμης και τη συλλογή προφίλ data, λογαριασμών και πληροφοριών για το βασικό τους σκοπό.
Αυτά τα bots είναι πολύ επικίνδυνα όταν χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο υβριδικών επιθέσεων γιατί μπορούν να δημιουργήσουν τεχνητές κρίσεις με τη διασπορά ψεύτικων ειδήσεων, να αλλοιώσουν την κοινή γνώμη ενός κράτους ή της Ευρώπης για συγκεκριμένα περιστατικά και να προκαλέσουν κρίσεις όσο αφορούν στη διαχείριση πληροφοριών. Δηλαδή ποια είναι αληθινή και ποια όχι. Εν ολίγοις, ευρεία παραπληροφόρηση.
Η Ελλάδα στο πλαίσιο των υβριδικών επιθέσεων δέχεται επιθέσεις καθημερινά από χιλιάδες λογαριασμούς στα social media, τα οποία προέρχονται από χώρες γείτονες και από χώρες που βρίσκονται σε εμπόλεμες καταστάσεις και βασικός στόχος είναι ο επηρεασμός της κοινής γνώμης, καθώς επίσης και η διαδικασία λήψης κρίσης. Στοχεύουν στο πολιτικό κόστος και δημιουργία κρίσεων στην ελληνική κυβέρνηση.
Για παράδειγμα, στην τραγωδία των Τεμπών εκατοντάδες χιλιάδες ψεύτικοι λογαριασμοί διέσπειραν fake news. Σήμερα στο επίκεντρο της τοξικότητας και της κριτικής είναι οι ενεργειακές συμφωνίες με τις ΗΠΑ και η συνεργασία με την Ουκρανία. Οι ψεύτικοι αυτοί λογαριασμοί στοχεύουν στην τοξικότητα και στη σύγκρουση μεταξύ πολιτών και κομμάτων.
Από την άλλη ο βασικός σκοπός του κάθε χρήστη είναι η εύρεση της σωστής πληροφορίας προκειμένου να μπορεί να διαμορφώσει τη σωστή άποψη για διεθνείς και εγχώριες εξελίξεις, έτσι ώστε τα bots αυτά να μην μπορούν να επηρεάσουν στο ελάχιστο την κοινή γνώμη και τις πολιτικές διαδικασίες».
