Με ένα πακέτο έξι στοχευμένων παρεμβάσεων, η κυβέρνηση επιχειρεί να απαντήσει στη στεγαστική κρίση που πιέζει νοικοκυριά και εργαζόμενους, ανεβάζοντας τα ενοίκια και «στραγγίζοντας» το διαθέσιμο εισόδημα.
Χθες, από το βήμα της Βουλής, λίγο πριν την ψήφιση του Προϋπολογισμού, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης παρουσίασε μέτρα που στοχεύουν ευθέως στην αύξηση της προσφοράς κατοικιών, στον περιορισμό της ανεξέλεγκτης βραχυχρόνιας μίσθωσης και στη στήριξη όσων δυσκολεύονται περισσότερο να βρουν προσιτή στέγη.
Το στεγαστικό αναδεικνύεται σε μία από τις κεντρικές προτεραιότητες της κυβερνητικής πολιτικής για το 2026, όχι μόνο ως ζήτημα που αφορά τους νέους, αλλά ως πρόβλημα που απορροφά ολοένα και μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματος των ελληνικών νοικοκυριών. Σε αυτό το πλαίσιο, το νέο πακέτο μέτρων λειτουργεί συμπληρωματικά στις παρεμβάσεις που έχουν ήδη δρομολογηθεί, με στόχο να «ξεκλειδώσει» ακίνητα που παραμένουν ανενεργά και να ενισχύσει τη μακροχρόνια κατοικία.
Στην αιχμή βρίσκεται ένα γενναίο πρόγραμμα ανακαίνισης παλαιών και κλειστών κατοικιών, συνολικού ύψους 400 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα θα καλύπτει έως και το 90% της δαπάνης αναβάθμισης, με ανώτατη επιδότηση τα 36.000 ευρώ ανά ακίνητο. Το εισοδηματικό όριο ορίζεται στις 35.000 ευρώ για ζευγάρι, με προσαύξηση 5.000 ευρώ για κάθε παιδί, ώστε να στοχεύει κυρίως σε νοικοκυριά με πραγματική ανάγκη. Στόχος είναι να επιστρέψουν στην αγορά χιλιάδες ακατοίκητα σπίτια που σήμερα παραμένουν κλειστά λόγω κόστους επισκευών.
Ιδιαίτερη μέριμνα προβλέπεται για τους εργαζόμενους στο Δημόσιο εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων. Περίπου 50.000 εκπαιδευτικοί, νοσηλευτές και γιατροί που υπηρετούν εκτός Αττικής και Θεσσαλονίκης θα λαμβάνουν επιστροφή δύο ενοικίων τον χρόνο, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια. Παράλληλα, δρομολογούνται τοπικά σχέδια αναβάθμισης δημοτικών και κρατικών κτιρίων σε ορεινές και νησιωτικές περιοχές, ώστε να μετατραπούν σε κατοικίες για δημόσιους υπαλλήλους, αντιμετωπίζοντας το χρόνιο πρόβλημα στέγασης στην περιφέρεια.
Στο μέτωπο της βραχυχρόνιας μίσθωσης, το πλαίσιο γίνεται αυστηρότερο. Οι υφιστάμενοι περιορισμοί επεκτείνονται και στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, ενώ σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, όπου ισχύουν ήδη οκτώ ζώνες απαγόρευσης, κάθε ακίνητο που ήταν δηλωμένο σε πλατφόρμα βραχυχρόνιας μίσθωσης και μεταβιβάζεται, θα διαγράφεται αυτομάτως από το Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής. Με τον τρόπο αυτό επιχειρείται να αποτραπεί η «ανακύκλωση» ακινήτων στην τουριστική αγορά, σε περιοχές με οξύ στεγαστικό πρόβλημα.
Την ίδια ώρα, το κράτος επιχειρεί να κινητοποιήσει ιδιωτικά κεφάλαια στον τομέα της προσιτής στέγης. Το νέο πλαίσιο δίνει κίνητρα σε κατασκευαστικές εταιρείες να χτίζουν ή να μετατρέπουν υφιστάμενα κτίρια σε κατοικίες που θα διατίθενται αποκλειστικά προς ενοικίαση για τουλάχιστον 10 χρόνια. Τα μισθώματα θα εκπίπτουν από το φορολογητέο εισόδημα, ενώ το ανώτατο ύψος ενοικίου θα καθορίζεται κεντρικά, ώστε να διασφαλίζεται η προσιτότητα.
Προς την ίδια κατεύθυνση κινείται και η νέα πολεοδομική ρύθμιση από το ΥΠΕΝ, η οποία θα επιταχύνει τη μετατροπή εγκαταλελειμμένων ή ημιτελών, κυρίως βιομηχανικών ακινήτων σε κατοικίες. Τα ακίνητα αυτά θα εντάσσονται σε καθεστώς ιδιωτικών επενδύσεων, με βασικό κίνητρο τη φορολογική έκπτωση, ώστε να βγουν γρήγορα στην αγορά.
Στην πράξη, το κυβερνητικό σχέδιο φιλοδοξεί να αυξήσει τη διαθέσιμη «δεξαμενή» κατοικιών, να περιορίσει τις πιέσεις στα ενοίκια και να προσφέρει άμεση ανακούφιση σε εργαζόμενους και οικογένειες. Η ενεργοποίηση κλειστών ακινήτων, η αυστηροποίηση στη βραχυχρόνια μίσθωση και τα κίνητρα για μακροχρόνια ενοικίαση συνθέτουν ένα πλέγμα παρεμβάσεων που μετατοπίζει το βάρος από την τουριστική χρήση προς τη μόνιμη κατοικία, εκεί όπου η ανάγκη είναι πλέον εντονότερη.
