Η επίσκεψη Πούτιν στην Βουδαπέστη δημιουργεί αμηχανία σε ΕΕ και ΝΑΤΟ
AP Photo
AP Photo
Reuters

Η επίσκεψη Πούτιν στην Βουδαπέστη δημιουργεί αμηχανία σε ΕΕ και ΝΑΤΟ

Όταν ο Βλαντίμιρ Πούτιν της Ρωσίας θα κατεβαίνει από το αεροπλάνο στην Ουγγαρία, δηλαδή σε ένα κράτος - μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, θα είναι μια άβολη εικόνα για τους συμμάχους της Ουκρανίας που έχουν προσπαθήσει να απομονώσουν έναν ηγέτη που χαρακτηρίζουν εγκληματία πολέμου.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε την Πέμπτη ότι ενδέχεται να συναντηθεί με τον Ρώσο ομόλογό του στη Βουδαπέστη μέσα σε δύο εβδομάδες, υιοθετώντας πιο συμφιλιωτικό τόνο απέναντι στη Ρωσία, τη στιγμή που έμοιαζε πως η Ουάσινγκτον θα μπορούσε να στείλει πυραύλους Tomahawk στο Κίεβο.

Η επιλογή μιας χώρας που ανήκει σε ομάδες που έχουν ηγηθεί των διεθνών προσπαθειών για να βοηθήσουν την Ουκρανία και να απομονώσουν τη Ρωσία για τη σύνοδο προκάλεσε αμφιβολίες σε διπλωμάτες και αναλυτές, όσο και το ίδιο το σχέδιο.

Εκεί, το 1994, οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Ρωσία υπέγραψαν τη Δήλωση της Βουδαπέστης, που παρείχε στην Ουκρανία εγγυήσεις ασφαλείας με αντάλλαγμα την παράδοση των πυρηνικών όπλων της. Οι υπογράφοντες δεσμεύτηκαν να σεβαστούν την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας – δέσμευση που καταπατήθηκε από την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στη γειτονική της χώρα το 2022.

«Είναι άβολο τόσο για την ΕΕ όσο και για το ΝΑΤΟ», δήλωσε ανώτερος δυτικοευρωπαίος αξιωματούχος. «Η χρονική στιγμή είναι κρίσιμη: η απειλή των Tomahawk αυξάνεται και ξαφνικά ο Πούτιν θέλει να συναντηθεί. Αλλά αν ο Τραμπ μπορεί να καταφέρει κάτι, πρέπει να το κάνει».

Οι καλές σχέσεις του Όρμπαν με την Ρωσία

Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, έχει διατηρήσει θερμές σχέσεις με τη Μόσχα, προσθέτοντας στην αρνητική εικόνα που έχει ήδη στις Βρυξέλλες, μετά από χρόνια διαμάχης για το τι η ΕΕ χαρακτηρίζει ως υποχώρηση της δημοκρατίας στη Βουδαπέστη.

Ο Πούτιν διώκεται με ένταλμα σύλληψης από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για παράνομη απέλαση παιδιών από την Ουκρανία, αλλά λίγοι αναλυτές αναμένουν ότι αυτό θα αποτελέσει πρόβλημα στη Βουδαπέστη.

Ο Όρμπαν ανακοίνωσε τον Απρίλιο ότι η Ουγγαρία θα αποχωρήσει από το δικαστήριο.

Η διαδικασία δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, που σημαίνει τεχνικά πως ο Πούτιν θα έπρεπε να συλληφθεί αν επισκεφθεί τη Βουδαπέστη, αν και, όπως είπε ανώτερος διπλωμάτης από χώρα της ΕΕ στο Reuters, «κανείς δεν θα εκπλαγεί αν οι Ούγγροι δεν συλλάβουν τον Πούτιν».

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουγγαρίας, Πέτερ Σιγιάρτο, δήλωσε την Παρασκευή ότι η Ουγγαρία θα εξασφαλίσει ότι ο Πούτιν θα μπορέσει να εισέλθει στη χώρα για τη σύνοδο και να επιστρέψει μετά.

Συμβολικό πλήγμα για την ΕΕ

Ο Μποτόντ Φέλεντι, γεωπολιτικός αναλυτής στην Red Snow Consulting, είπε ότι η επιλογή της Βουδαπέστης για τη συνάντηση σημαίνει ότι ο Πούτιν μπορεί «να πετύχει πολλά ταυτόχρονα».

«Από τη μία πλευρά, θα διεξαγάγει συνομιλίες για τον πόλεμο στην Ουκρανία σε χώρα της ΕΕ χωρίς να παρίστανται ηγέτες της ΕΕ», είπε.

«Για τον Πούτιν, αυτό είναι ένα πολύ πιο ισχυρό συμβολικό χτύπημα για την Ευρώπη σε πολλά επίπεδα, σε σύγκριση με το αν η συνάντηση γινόταν στην Τουρκία ή αλλού».

Ο Φέλεντι σημείωσε επίσης ότι η συνάντηση θα αποκλείσει για δεύτερη φορά τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, μετά τη σύνοδο Τραμπ-Πούτιν στην Αλάσκα, και ενδέχεται να προσθέσει κακές σχέσεις μεταξύ Βουδαπέστης και Κιέβου.

Η σχέση της Ουκρανίας με την Ουγγαρία έχει γίνει ολοένα πιο τεταμένη. Ο Ζελένσκι είπε ότι ουγγρικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη πέρασαν στην Ουκρανία τον περασμένο μήνα, με τον Ορμπάν να απαντά ότι η Ουκρανία δεν είναι κυρίαρχο κράτος.

Ενόψει δύσκολων εκλογών

Ο Όρμπαν είναι ένας από τους πιο εξέχοντες διεθνείς υποστηρικτές του κινήματος MAGA του Τραμπ, επαινούμενος από τους οπαδούς MAGA για την αδιάλλακτη στάση του απέναντι στη μετανάστευση και τα δικαιώματα LGBTQ+, και για τη δέσμευσή του στις συντηρητικές χριστιανικές αξίες.

Ο Τραμπ δήλωσε την Τρίτη ότι ο Όρμπαν είναι «φανταστικός» και «μεγάλος ηγέτης», παρά την αποτυχία του να υπακούσει στις αμερικανικές εκκλήσεις να σταματήσει την αγορά ρωσικού πετρελαίου.

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναμένουν ότι ο ουγγρικός ηγέτης θα τονίσει το ρόλο του μεσολαβητή ενόψει των εκλογών του επόμενου έτους, στις οποίες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν το κόμμα του, Fidesz, να υστερεί έναντι των κεντροδεξιών αντιπάλων του Τίζα.

«Η ουγγρική πλευρά σίγουρα θα προσπαθήσει να παρουσιάσει το ρόλο της ως σημαντικό, γεφυρώνοντας το χάσμα μεταξύ των δύο σημαντικά διαφορετικών πλευρών», είπε ο Μάρτσιν Πζύντατς, σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του Πολωνού προέδρου.

Οι αναλυτές λένε ότι τα εσωτερικά ζητήματα θα καθορίσουν το αποτέλεσμα των εκλογών, αλλά η σύνοδος θα μπορούσε να βοηθήσει τον Όρμπαν να ενισχύσει το επιχείρημά του ότι οι σχέσεις του με τη Ρωσία είναι απαραίτητες για να τερματιστεί ο πόλεμος.

«Αν υπάρξει συμφωνία, αυτό θα νομιμοποιήσει εκ των υστέρων την αφήγησή του για την ειρήνη», είπε ο Ζόλταν Νοβάκ, αναλυτής στο Κέντρο Ανάλυσης Δίκαιης Πολιτικής.