Όταν πριν αρκετούς μήνες ο Ισραηλινός πρωθυπουργός δήλωνε ότι ο πόλεμος στη Γάζα θα οδηγήσει στην επαναχάραξη του χάρτη της Μ. Ανατολής, κανείς δεν φανταζόταν ότι ο Μπενιαμίν Νετανιάχου το εννοούσε πραγματικά.
Η επίθεση στο Ιράν, στη Συρία και στον Λίβανο, η επίθεση εναντίον της Χαμάς στην Ντόχα και κυρίως η τελευταία μαζική χερσαία επίθεση στο έδαφος της Γάζας είναι κινήσεις που οδηγούν τελικά σε αλλαγή των όρων του παιγνιδιού στη Μ. Ανατολή και απειλούν πραγματικά να ανατρέψουν όσες ισορροπίες παρέμεναν στέρεες στην περιοχή.
Η ισοπεδωτική προέλαση του ισραηλινού στρατού προς την πόλη της Γάζας και η αναμενόμενη επιβολή κατοχής για απροσδιόριστο διάστημα σε μεγάλο μέρος της Γάζας, αλλά και οι παρεμβάσεις του Ισραήλ στη Δ. Όχθη, υπονομεύουν για μεγάλο διάστημα, αν δεν βάζουν οριστικά ταφόπλακα, το σχέδιο για τη λύση των δύο κρατών.
Αυτό, όμως, προκαλεί μείζονες αντιδράσεις, ακόμη και από χώρες που μέχρι τώρα υπήρξαν σύμμαχοι και υποστηρικτές του Ισραήλ, όπως η Βρετανία, ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Πορτογαλία, οι οποίες έσπευσαν να ανακοινώσουν την αναγνώριση Παλαιστινιακού κράτους πριν από τη σύγκληση απόψε στη Νέα Υόρκη, παραμονή της 80ής Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, της Διεθνούς Διάσκεψης που συμπροεδρεύουν η Γαλλία και η Σαουδική Αραβία για τη λύση των δύο κρατών. Μια πρωτοβουλία που οδηγεί το Ισραήλ σε ακόμη μεγαλύτερη διεθνή απομόνωση, με μοναδικό ανάχωμα πλέον τον Πρόεδρο Τραμπ, όσο αξιόπιστη μπορεί να θεωρηθεί η στάση του.
Μετά από μήνες πολέμου και τεράστιες απώλειες, το Ισραήλ ανακαλύπτει ότι η Χαμάς κάθε άλλο παρά έχει εξουδετερωθεί στη Γάζα, ενώ ούτε οι όμηροι έχουν επιστρέψει ασφαλείς στις οικογένειές τους. Και η αποφασιστική κλιμάκωση του πολέμου με στόχο την πόλη της Γάζας είναι προφανές ότι δύσκολα θα οδηγήσει σε ειρήνευση και μάλλον εξυπηρετεί τα σχέδια για οριστικό εκπατρισμό των Παλαιστινίων από τις εστίες τους.
Την ίδια ώρα οι κινήσεις στη Δυτική Όχθη και οι συνεχείς δηλώσεις Ισραηλινών αξιωματούχων για την Ιουδαία και τη Σαμάρεια δείχνουν ότι μάλλον δεν γίνονται τυχαία οι κινήσεις και προς τα δύο μέτωπα.
Το Ισραήλ γεννήθηκε και ανδρώθηκε μέσα από τη συνεχή αντιπαράθεση με τους Άραβες γείτονές του, που απειλούσαν και την ίδια την ύπαρξη του, όμως είναι σαφές ότι το μέλλον του δεν μπορεί να υπάρξει σε καθεστώς απομόνωσης και εχθρότητας όχι μόνο με τους γείτονές του αλλά και με το μεγαλύτερο κομμάτι της διεθνούς κοινότητας. Γιατί σε αυτή την κατάσταση οδηγεί ο αδιέξοδος πια πόλεμος στη Γάζα.
Με ένα Ισραήλ που κινδυνεύει να απωλέσει το μεγαλύτερο όπλο του. Το ηθικό πλεονέκτημα και το αίσθημα συμπάθειας και ανταπόδοσης από όλο τον κόσμο, για το Ολοκαύτωμα το οποίο υπέστη το εβραϊκό έθνος.
Λίγοι πια μπορούν να πειστούν ότι στο μυαλό του Νετανιάχου και των εθνικιστών ακραίων κυβερνητικών εταίρων του δεν έχει μπει ο πειρασμός να αρπάξει την ιστορική ευκαιρία που έχει, όπως πιστεύει, με τη στήριξη του προέδρου Τραμπ, για τη δημιουργία του «Μεγάλου Ισραήλ». Όπου η εδαφική επέκταση θα αποτελέσει το άλλοθι και την «ανταμοιβή» για όσα έχει υποφέρει μέχρι στιγμής ο Ισραηλινός λαός και για τις μεγάλες απώλειες ενός πολέμου όπως αυτός της Γάζας.
Η επίθεση εναντίον του Ιράν ήταν ένα πρώτο δείγμα της αποφασιστικότητας του Ισραήλ να εκμεταλλευθεί τη συγκυρία και να κάνει μια επίδειξη δύναμης απευθυνόμενο σε όλες τις πλευρές. Για το Ιράν κανείς φυσικά δεν δυσαρεστήθηκε στη Μ. Ανατολή· αντιθέτως υπήρξε ίσως η ικανοποίηση ότι κάποιος άλλος μπήκε στον κόπο να «μαζέψει» την Τεχεράνη, που παραμένει πάντοτε απειλή για τα σουνιτικά καθεστώτα του Κόλπου. Όμως η ευκολία με την οποία το Ισραήλ εκτέλεσε μέλη της στρατιωτικής ηγεσίας και ο ομολογημένος στόχος για ανατροπή του καθεστώτος είναι κάτι που βάζει σε ανησυχία τις γειτονικές αραβικές χώρες.
Όμως η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι και δημιούργησε νέους όρους και ισορροπίες στην περιοχή ήταν η επίθεση που πραγματοποίησε το Ισραήλ σε στελέχη της Χαμάς στην πρωτεύουσα του Κατάρ, την Ντόχα. Ήταν η δεύτερη φορά μέσα σε λίγους μήνες (η πρώτη ήταν τα πλήγματα από το Ιράν) που το Κατάρ, ο στενότερος σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή, είδε τις εγγυήσεις ασφαλείας τις οποίες έχει από την Ουάσιγκτον να μην είναι αρκετές για να το προστατεύσουν.
Το χτύπημα του Ισραήλ, όσο κι αν επιχειρήθηκε να κατευναστούν οι ανησυχίες της καταριανής ηγεσίας, κλόνισε την εμπιστοσύνη στη «συμμαχία» με τις ΗΠΑ όχι μόνο της Ντόχας αλλά και άλλων αραβικών χωρών, με πρώτες τη Σ. Αραβία και τα ΗΑΕ, που βλέπουν με ανησυχία τη σχεδόν «λευκή επιταγή» που έχει δώσει ο Ν. Τραμπ στον Μπ. Νετανιάχου.
Αυτό δεν αποκλείεται να οδηγήσει τις χώρες αυτές να αναζητήσουν στενότερες σχέσεις με τη Ρωσία και την Κίνα, κάτι που ενισχύει τις φυγόκεντρες δυνάμεις σε μια εποχή που, με καταλύτη τόσο τον πόλεμο της Γάζας όσο και τον πόλεμο της Ουκρανίας, είναι εμφανές ότι δημιουργούνται τάσεις για έναν πολυπολικό κόσμο που αμφισβητεί την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι ηγέτες της Σαουδικής Αραβίας και του Πακιστάν έσπευσαν να υπογράψουν αμυντική συμφωνία με ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής σε περίπτωση που δεχθούν επίθεση, μια κίνηση η οποία δημιουργεί νέα διλήμματα και για την Ινδία, σημαντική μέχρι τώρα εταίρο της Σαουδικής Αραβίας.
Ενταφιάζοντας τη λύση των δύο κρατών στο Παλαιστινιακό, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου αναλαμβάνει ένα τεράστιο ρίσκο. Διότι εάν δεν ευοδωθούν τα σχέδια για να επιβάλει τη δική του «ειρήνη» στην περιοχή, τότε το Ισραήλ θα βρεθεί στην εξαιρετικά δυσάρεστη θέση να έχει υποστεί τις συνέπειες ενός δραματικού πολέμου για να φτάσει στην ίδια αφετηρία που βρισκόταν πριν την 7η Οκτωβρίου.
Ήδη έχει προκαλέσει μια σημαντική αντισυσπείρωση, καθώς η ισραηλινή «επιθετικότητα» γίνεται ο συνεκτικός κρίκος που φέρνει κοντά τη Σ. Αραβία και τα ΗΑΕ με το Κατάρ και την Τουρκία, την Αίγυπτο με την Τουρκία…
Το Ισραήλ, με αυτό τον τρόπο, οδηγεί στη συγκρότηση μιας παναραβικής άτυπης συμμαχίας εναντίον του, όταν για μια εξαετία σχεδόν το μεγάλο σχέδιο αναδιάρθρωσης της Μ. Ανατολής ήταν η αποκατάσταση των σχέσεων του με τους Άραβες στο πλαίσιο των Συμφωνιών του Αβραάμ. Είναι προφανές ότι οι Συμφωνίες αυτές ήδη κινδυνεύουν και τίθενται υπό αμφισβήτηση, ενώ αποκλείεται η διεύρυνσή τους με τη συμμετοχή της Σ. Αραβίας που είναι καθοριστικής σημασίας για τη βιωσιμότητά τους. Και έτσι τελικά υπονομεύεται το σχέδιο του ίδιου του Ντόναλντ Τραμπ για τη μεγάλη ειρηνική και ευημερούσα Μ. Ανατολή με ομαλή συμβίωση Ισραηλινών και Αράβων.
Καθώς οι χώρες του Κόλπου αλλά και η Αίγυπτος έχουν πολλούς λόγους να αφήνουν ανοικτούς τους διαύλους με το Ισραήλ προκειμένου να μην έρθουν σε σύγκρουση με τις ΗΠΑ, το κενό αυτό βρίσκει ευκαιρία να καλύψει η Τουρκία με τον Ερντογάν να σηκώνει το αντιισραηλινό «μπαϊρακι» με τρόπο που εξυπηρετεί τις φιλοδοξίες του για ηγετικό ρόλο στον μουσουλμανικό κόσμο.
Και αυτή η εξέλιξη δημιουργεί βεβαίως συνθήκες νέας αντιπαράθεσης στην περιοχή, με την Τουρκία να ευελπιστεί ότι δίπλα της θα σταθούν, εάν χρειαστεί, οι αραβικές χώρες αλλά και οι δυτικές χώρες, που θεωρούν πλέον απειλή για την περιφερειακή ασφάλεια, το Ισραήλ. Ήδη η πολύ σημαντική για τις ισορροπίες της περιοχής προσέγγιση Τουρκίας – Αιγύπτου έχει διευκολυνθεί από την ανάγκη κοινής στάσης απέναντι στα σχέδια του Ισραήλ στη Γάζα.
Σε έναν πόλεμο υπάρχουν πολλοί τρόποι να μπεις, αλλά θα πρέπει να έχεις σίγουρο έναν τρόπο για να βγεις. Και το Ισραήλ σήμερα ρισκάρει να μην έχει οδό διαφυγής από έναν επικίνδυνο και για το ίδιο πια πόλεμο.
