H Moody’s υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα των ΗΠΑ κατά μία βαθμίδα σε Aa1 από Aaa, λόγω ότι σε διάστημα άνω της δεκαετίας, ο δείκτης δημόσιου χρέους και οι δείκτες πληρωμών τόκων κινούνται σε επίπεδα σημαντικά υψηλότερα από αυτά των κρατών με παρόμοια αξιολόγηση.
Τουτέστιν, το αυξανόμενο βάρος της χρηματοδότησης του ελλείμματος του προϋπολογισμού της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και το αυξανόμενο κόστος της αναχρηματοδότησης του υφιστάμενου χρέους εν μέσω υψηλών επιτοκίων, οδήγησαν τη Μoody’s να εναρμονιστεί με τους υπόλοιπους οίκους αξιολόγησης.
Η Moody’s δεν άφησε επίσης ασχολιάστες τις συζητήσεις που διεξάγονται αυτές τις ημέρες στην Επιτροπή Προϋπολογισμού της Βουλής των Αντιπροσώπων και που αφορούν ένα πακέτο εκτεταμένων φορολογικών περικοπών στο πλαίσιο της οικονομικής ατζέντας του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης των φορολογικών περικοπών που θεσπίστηκαν για πρώτη φορά το 2017.
«Δεν πιστεύουμε ότι οι τρέχουσες δημοσιονομικές προτάσεις που βρίσκονται υπό εξέταση θα οδηγήσουν σε ουσιαστικές πολυετείς μειώσεις στις υποχρεωτικές δαπάνες και τα ελλείμματα... Εάν ο Νόμος για τις Φορολογικές Περικοπές και την Απασχόληση του 2017 παραταθεί, που είναι το βασικό μας σενάριο, θα προσθέσει περίπου 4 τρισ. δολάρια στο πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα -εξαιρουμένων των πληρωμών τόκων- της ομοσπονδιακής κυβέρνησης κατά την επόμενη δεκαετία.
Ως αποτέλεσμα, αναμένουμε ότι τα ομοσπονδιακά ελλείμματα θα διευρυνθούν, φτάνοντας σχεδόν στο 9% του ΑΕΠ έως το 2035, από 6,4% το 2024, κυρίως λόγω των αυξημένων πληρωμών τόκων επί του χρέους, των αυξανόμενων δαπανών για επιδόματα και της σχετικά χαμηλής παραγωγής εσόδων», δήλωσε η Moody’s. «Προβλέπουμε ότι το ομοσπονδιακό χρέος θα αυξηθεί σε περίπου 134% του ΑΕΠ έως το 2035, σε σύγκριση με 98% το 2024».
Αν και ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, προσπάθησε να υποβαθμίσει τη σημασία της υποβάθμισης την Κυριακή στην εκπομπή Meet the Press του NBC, εντούτοις είναι γεγονός ότι για πρώτη φορά στην ιστορία, το χρέος των ΗΠΑ έχει υποβαθμιστεί από την υψηλότερη βαθμίδα και από τους τρεις μεγάλους οίκους αξιολόγησης.
Η Μoody’s η οποία αξιολόγησε επίσημα τα αμερικανικά ομόλογα το 1993 για πρώτη φορά, αλλά είχε δώσει στις ΗΠΑ πιστοποιητική ανώτατη βαθμολογία χώρας Aaa από το 1949, στην ουσία εναρμονίστηκε με τους υπόλοιπους μεγάλους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας. Υπενθυμίζουμε ότι η Standard & Poor’s υποβάθμισε τις ΗΠΑ σε AA+ από AAA τον Αύγουστο του 2011 και η Fitch Ratings επίσης υποβάθμισε την αξιολόγηση των ΗΠΑ σε AA+ από AAA τον Αύγουστο του 2023.
Από την Παρασκευή το βράδυ και μετά, οι ΗΠΑ έχουν πλέον τη δεύτερη υψηλότερη διαθέσιμη αξιολόγηση από όλους τους μεγάλους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης.
Οι βραχυχρόνιες επιπτώσεις στην αγορά ομολόγων
Οι χρηματιστηριακές αγορές σημείωσαν μεγάλη πτώση το 2011, όταν η S&P έγινε ο πρώτος μεγάλος πιστωτικός οργανισμός που αφαίρεσε από τις ΗΠΑ την πιστοληπτική τους αξιολόγηση, με τον δείκτη S&P 500 να υποχωρεί περισσότερο από 6% την επόμενη ημέρα διαπραγμάτευσης.
Οι αγορές έπεσαν επίσης το 2023, όταν η Fitch μείωσε την αξιολόγησή της στις ΗΠΑ κατά μία βαθμίδα, από τριπλό Α σε AA+.
Η υποβάθμιση του αξιόχρεου των ΗΠΑ κατά μια βαθμίδα την Παρασκευή όμως δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία και στην ουσία εξομοίωσε τη βαθμολογία και του τρίτου μεγάλου οίκου με εκείνη των άλλων δύο.
Επιπλέον, αν θέλουμε να δούμε το ποτήρι «μισογεμάτο», το αξιόχρεο των ΗΠΑ υποβαθμίστηκε κατά μία βαθμίδα σε μια κλίμακα αξιολόγησης 21 βαθμίδων!
Οι ρυθμιστικές αρχές δεν τείνουν να διαφοροποιούν το τριπλό Α και AA1 κατά τον καθορισμό των συντελεστών στάθμισης κινδύνου κεφαλαίου. Αυτό σημαίνει ότι οι υπολογισμοί των σταθμισμένων ως προς τον κίνδυνο κεφαλαιακών περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών φαίνεται απίθανο να επηρεαστούν από την αλλαγή της αξιολόγησης.
Αν και λοιπόν η υποβάθμιση της Moody's θα μπορούσε να κάνει τους επενδυτές πιο επιφυλακτικούς και πιο προσεκτικούς για το τι συμβαίνει στην Ουάσινγκτον φέτος, απαιτώντας υψηλότερες αποδόσεις για το κρατικό χρέος, παρά ταύτα δεν αναμένεται η υποβάθμιση αυτή καθ’ αυτή να δημιουργήσει μεγάλες κινήσεις στην αγορά, δεδομένου ότι αν υπάρχει ένα περιουσιακό στοιχείο σε αυτόν τον πλανήτη με τις λιγότερες πιθανότητες αθέτησης, αυτό είναι τα αμερικανικά ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου.
Βέβαια, οι ΗΠΑ παρουσιάζουν ένα τεράστιο δημοσιονομικό έλλειμμα το οποίο ανέρχεται πέριξ των 1,05 τρισ. δολαρίων και είναι ήδη 13% υψηλότερο από ό,τι μόλις έναν χρόνο πριν!
Τα έσοδα από τους δασμούς μπορεί να βοήθησαν στην εξάλειψη μέρους της ανισορροπίας τον περασμένο μήνα, όμως οι αυξημένες εισαγωγές ενόψει των δασμών επιβάρυναν και πάλι την εικόνα.
Υπάρχει όμως και κάτι θετικό και αυτό είναι το γεγονός ότι ο Ντόναλντ Τραμπ εστιάζει στο χρέος των ΗΠΑ, το έλλειμμα και την ανάπτυξη, κυνηγώντας συμφωνίες που θα εξασφαλίσουν την ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας.
Tι φοβάται μεταξύ άλλων η Μoody’s; «Κατά την επόμενη δεκαετία, αναμένουμε μεγαλύτερα ελλείμματα, καθώς οι δαπάνες για επιδόματα αυξάνονται, ενώ τα έσοδα της κυβέρνησης παραμένουν σε γενικές γραμμές αμετάβλητα». Όμως γι’ αυτά ακριβώς τα έσοδα «παλεύει» ο Ντόναλντ Τραμπ με τις εμπορικές συμφωνίες που επιδιώκει, με εμφανή στόχο την κάθετη άνοδο τους, αν και με ανορθόδοξο τρόπο αρκετές φορές. (σ/σ: περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ).
Από τη μια λοιπόν έχουμε μια επιβαρυμένη δημοσιονομική εικόνα, από την άλλη έχουμε έναν πρόεδρο που το αντιλαμβάνεται και προσπαθεί να τη διορθώσει, αλλά με ρηξικέλευθες τακτικές.
Όπως και να έχει, η απόφαση για μείωση του πιστωτικού προφίλ των ΗΠΑ από τη Moody’s αναμένεται να αυξήσει την απόδοση που απαιτούν οι επενδυτές προκειμένου να αγοράσουν αμερικανικό δημόσιο χρέος, ώστε να αντικατοπτρίζεται ο μεγαλύτερος κίνδυνος. Τουτέστιν, το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ ενδέχεται να δεχθεί κάποιες πιέσεις αυτή την εβδομάδα, οι οποίες όμως δεν αναμένονται να είναι ιδιαίτερα μεγάλες.
Αν βέβαια η αγορά δεν δει αποτελεσματική ανταπόκριση των ΗΠΑ στις δημοσιονομικές προκλήσεις σε βάθος χρόνου, τότε η πτώση των τιμών των ομολόγων θα γίνεται ολοένα και πιο έντονη, με την άνοδο της τιμής του χρυσού να συμπληρώνει το τοπίο.
Πώς αναμένεται να αντιδράσει η Wall
Αν και το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ, λοιπόν, ενδέχεται να δεχθεί πιέσεις αυτή την εβδομάδα, το κλίμα στη Wall, πέραν ίσως κάποιων βραχυβιων πιέσεων, δύσκολα θα μπορούσε να πληγεί ολέθρια.
Το πιο πιθανό είναι η κίνηση της Moody’s αυτή καθ’αυτή να μην έχει διαρκή αντίκτυπο στην αγορά, αν και θα ωθήσει εφεξής τους επενδυτές να εστιάσουν την προσοχή τους στα επίπεδα χρέους των ΗΠΑ.
Συμφωνούμε δε με την άποψη του Mohamed El-Erian, επικεφαλής οικονομικού συμβούλου της Allianz, ότι η υποβάθμιση της Μoody’s θα προσελκύσει την προσοχή των μέσων ενημέρωσης, αλλά ο αντίκτυπος στην αγορά πιθανόν να είναι περιορισμένος.
Μια πρώτη ένδειξη για την ψυχραιμία της αγοράς πήραμε την Παρασκευή, όπου η απόδοση του 10ετούς ομολόγου αναφοράς του Δημοσίου ανέβηκε 3 μονάδες βάσης στις συναλλαγές μετά το κλείσιμο του χρηματιστηρίου, ενώ τα ETFs ομολόγων δεν σημείωσαν πτώση μεγαλύτερη του 1%.
Η μακροπρόθεσμη εικόνα είναι πιο επιβαρυμένη
Η εικόνα όμως αν ανοίξουμε το χρονικό πλάνο γίνεται πιο δύσκολη.
Το αμερικανικό treasury αντιμετωπίζει τους τελευταίους μήνες τον θεμελιώδη παράγοντα της μειωμένης εξωτερικής ζήτησης με πολλούς αναλυτές να μιλάνε για σταδιακή απομάκρυνση των επενδυτών από τις ΗΠΑ.
Απόδειξη είναι το γεγονός ότι τους τελευταίους μήνες τα ομόλογα απέχουν από τα ράλι της αγοράς. (σ.σ: Πρόσφατη σχετική ανάλυση μπορείτε να διαβάσετε εδώ).
Aπό το 2023 και μετά οι τιμές των ομολόγων έχουν μειωθεί, ωθώντας την απόδοση των 10ετών ομολόγων του Δημοσίου πολλές φορές αρκετά πάνω από το 4,5%.
Στις αρχές Απριλίου, οι αποδόσεις των ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου αυξήθηκαν και πάλι, ενώ την ίδια στιγμή το δολάριο υποχώρησε μπροστά στο τσουνάμι των υψηλών δασμών που επέβαλε ο Τραμπ στα εισαγόμενα αγαθά που εισέρχονται στις ΗΠΑ.
Ακόμα και μετά το πάγωμα πολλών εξ’αυτών των δασμών, οι αποδόσεις των ομολόγων δεν αποκαταστάθηκαν ιδιαίτερα.
Από αυτή την εβδομάδα δε, ενδέχεται να υπάρχουν περισσότερες πιέσεις πώλησης, καθώς η υποβάθμιση από τη Moody’s πολύ πιθανόν να οδηγήσει τους επενδυτές να απαιτήσουν υψηλότερες αποδόσεις για το αμερικανικό χρέος.
Όμως οι πιέσεις αυτές θα είναι λελογισμένες. Όπως παρατηρεί πολύ σωστά ο Gardian, η κυβέρνηση των ΗΠΑ εκδίδει χρέος σε ένα νόμισμα που τυπώνει και ελέγχει η ίδια και αποτελεί το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.
Όταν λοιπόν η Κεντρική Τράπεζα μπορεί να δημιουργήσει ρευστότητα διακανονισμού με ένα μόνο πλήκτρο, προφανώς είναι άκαιρο να μιλάμε για χρεοκοπία. Για πολλούς μάλιστα αναλυτές δεν πρόκειται για ηθικό κίνδυνο, απλά για ένα λειτουργικό γεγονός.
Όπως και να έχει, η κρίση του εμπορίου εξαιρεσιμότητας των ΗΠΑ εξακολουθεί να δηλώνει το παρόν στην αγορά των ομολόγων, εδώ και εβδομάδες, αναγκάζοντας τη Fed να ενεργοποιήσει ήδη δύο φορές άτυπη ποσοτική χαλάρωση προκειμένου να αντισταθμίσει την απώλεια εμπιστοσύνης των ξένων πιστωτών στην κατοχή αμερικανικών ομολόγων. (σ.σ: Θυμηθείτε σχετική ανάλυση εδώ και εδώ).
Το ζητούμενο λοιπόν για την αγορά των ομολόγων είναι η διάρκεια της εμπορικής εκεχειρίας και η κατάληξη της σε βιώσιμες άρα διατηρήσιμες εμπορικές συμφωνίες για όλες τις πλευρές.
Υπάρχει όμως και άλλο ένα απαιτούμενο: Nα μην έρθουν στην επιφάνεια και οι υπόλοιπες επικίνδυνες ιδέες του Προέδρου του Συμβουλίου Οικονομικών Συμβούλων των Ηνωμένων Πολιτειών, Στίβεν Μιράν. Βλέπετε, οποιαδήποτε αναδιάρθρωση του αμερικανικού χρέους στο διηνεκές θα έπληττε ολέθρια την εμπιστοσύνη, ωθώντας τους επενδυτές να αναζητήσουν εκ νέου σημαντική διαφοροποίηση από τις ΗΠΑ.
*Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
