Παρά τους βαρύγδουπους πρώτους τίτλους για τεχνολογική φούσκα, για επικείμενη κατάρρευση των αγορών κ.ο.κ η τελευταία εβδομάδα του Νοεμβρίου έφερε τη Wall Street μια ανάσα από τα υψηλά της, με τη μητέρα των αγορών, τον S&P500, να απέχει μόλις 70 μονάδες από τα ιστορικά του υψηλά.
Η διάθεση για ανάληψη κινδύνου καλά κρατεί στις διεθνείς αγορές λοιπόν με τους επενδυτές να αναρωτιούνται: Tελικά είμαστε μέσα σε μια μεγάλη φούσκα ή όχι;
Κάποιοι παίρνουν ήδη θέση για την καταστροφή
Ο γνωστός ως «Mr Big Short» από την εποχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης, Μάικλ Μπέρι, γνωστοποίησε τις τελευταίες εβδομάδες ότι διατηρεί θέσεις short στην Nvidia και την Palantir.
Στην πλατφόρμα X ο Μπέρι υποστήριξε ότι οι hyperscalers, ήτοι οι μεγάλοι πάροχοι cloud και υποδομών AI, όπως Meta, Amazon, Microsoft, Google κ.ο.κ εφαρμόζουν το λογιστικό τρικ της υποεκτίμησης των αποσβέσεων των εξοπλισμών τους, παρατείνοντας τεχνητά τη διάρκεια ζωής των chips και servers, παρά το γεγονός ότι οι τεχνολογικοί κύκλοι των chips στον εξελισσόμενο χώρο της ΑΙ για παράδειγμα είναι μόλις 2–3 χρόνια.
Σύμφωνα με τον Μπέρι, αυτή η τακτική θα μπορούσε να υποτιμήσει τις πραγματικές αποσβέσεις κατά 176 δισ. δολάρια μεταξύ 2026 και 2028, φουσκώνοντας τα λογιστικά κέρδη ολόκληρου του κλάδου.Μάλιστα κατηγόρισε συγκεκριμένα την Oracle και τη Meta ότι τα δηλωμένα τους κέρδη μπορεί να είναι υπερεκτιμημένα κατά 27% και 21% αντίστοιχα έως το 2028.
Η αλήθεια είναι ότι η διαχείριση των αποσβέσεων μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τα δηλωμένα κέρδη μιας εταιρείας, κυρίως σε λογιστικό και φορολογικό επίπεδο.
Βλέπετε, η απόσβεση κατανέμει το κόστος ενός παγίου περιουσιακού στοιχείου σε όλη τη διάρκεια ζωής του, καταγράφοντάς το ως έξοδο κάθε περίοδο.
Όταν μια εταιρεία αγοράζει εξοπλισμό, έχει τη διακριτική ευχέρεια να κατανείμει το κόστος σε x χρόνια, ανάλογα με τη διάρκεια ζωής που υπολογίζει ότι θα έχει το περιουσιακό στοιχείο.
Όσο μεγαλύτερη διάρκεια ζωής εκτιμήσει, τόσο περισσότερο «μοιράζει τις αποσβέσεις» μέσα στα επόμενα χρόνια. Έτσι εμφανίζει χαμηλότερες αποσβέσεις κάθε χρόνο στα αποτελέσματά της και εμφανίζει υψηλότερα κέρδη.
Στο σημείο αυτό να αναφέρουμε ότι σε πάγια περιουσιακά στοιχεία που έχουν άκρως περιορισμένη ωφέλιμη ζωή, είτε γιατί απαξιώνονται τεχνολογικά, δηλαδή σχετικά γρήγορα, είτε γιατί συμμετέχουν σε εντατικοποιημένες παραγωγικές διαδικασίες και υφίστανται αυξημένη καταπόνηση και φθορά, χρησιμοποιείται συνήθως η μέθοδος της αύξουσας απόσβεσης και όχι της σταθερής, η οποία αναγνωρίζει μεγαλύτερη δαπάνη απόσβεσης στα πρώτα χρόνια χρήσης ενός παγίου.Αυτό αυξάνει τα έξοδα και άρα μειώνει τα λογιστικά κέρδη της επιχείρησης τα πρώτα χρόνια.Επίσης μειώνεται ο φόρος καθώς υπολογίζεται πάνω στα λογιστικά κέρδη.
Όταν τα επόμενα χρόνια βέβαια η απόσβεση μειώνεται, τα κέρδη αυξάνονται .Αν και δεν επηρεάζεται λοιπόν το σύνολο των κερδών μακροχρόνια, καθώς συνολικά σε όλη τη διάρκεια ζωής του παγίου το σύνολο των αποσβέσεων είναι ίδιο, εντούτοις το πώς κατανέμονται οι αποσβέσεις αλλάζει αρκετά την εικόνα του ισολογισμού από έτος σε έτος.
Γίνεται κατανοητό ότι οι κατηγορίες του Μπέρι μπορεί πράγματι να ανοίξουν μια μεγάλη συζήτηση για τον τρόπο που οι τεχνολογικοί κολοσσοί λογιστικοποιούν τις δαπάνες AI και προβάλλουν τα κέρδη τους. Την ίδια στιγμή όμως απέχουν πολύ από το να χαρακτηρίσουν τη σημερινή εποχή της ΑΙ ίδια με την εποχή των dot.com.(σ.σ: Περισσότερα γιατί η εποχή των dot.com δεν έχει σχέση με την σημερινή μπορείτε να διαβάσετε εδώ).
Παρά τις προειδοποιήσεις περί ΑΙ, πολλοί οίκοι είναι «ταύροι» για το 2026
Διαβάζοντας κανείς τα Outlook του 2026 βλέπει ότι οι περισσότεροι οίκοι βλέπουν τους ταύρους να κυριαρχούν και πάλι στην αρένα των αγορών.
Η Deutsche Bank για παράδειγμα εκτιμά ότι ο S&P500 θα σκαρφαλώσει στις 8.000 μονάδες ως το τέλος του 2026, ήτοι άνοδος πέριξ του 16% από τα τρέχοντα επίπεδα. Λίγο πιο κάτω τον τοποθετεί η Morgan Stanley, στις 7.800 μονάδες, ενώ η HSBC βλέπει τον S&P500 στις 7.500 μονάδες.
Αμφότερες αναγνωρίζουν τα ισχυρά εταιρικά κέρδη, τα προγράμματα τόνωσης των αγορών- περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ- και τις προσδοκίες για χαμηλότερα επιτόκια ως βασικούς συντελεστές της ανόδου.
Ακόμα και ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλτ Τραμπ, εκτιμά ότι τα ιστορικά υψηλά των μετοχικών αγορών θα συνεχιστούν, καθώς θα υποστηριχτεί η κατανάλωση, μιας και τα έσοδα από δασμούς θα μετατραπούν σε ένα είδος μερίσματος για τον πληθυσμό, επιτρέποντας ουσιαστική μείωση του φόρου εισοδήματος τα επόμενα χρόνια.
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι Οίκοι έπαψαν ξαφνικά να είναι επιφυλακτικοί με τα φαινόμενα φούσκας σε κάποιες αποτιμήσεις της τεχνολογίας. Απλά αναγνωρίζουν το ρίσκο όχι στην τεχνολογία αλλά στην υπερβολή γύρω από αυτή.
Ο Luis de Guindos ίσως εκφράστηκε καλύτερα από όλους, δηλώνοντας ότι οι περισσότερες τεχνολογικές εταιρείες έχουν πραγματικά business models και έσοδα και δεν είναι απλά φαντασιώσεις σε ένα εντυπωσιακό PowerPoint όπως το 2000. Ως εκ τούτου, δεν εκτιμά κάποια «φούσκα», αλλά αναγνωρίζει ότι οι αποτιμήσεις σε αρκετές περιπτώσεις έχουν ξεχειλώσει.
Μέσα από αυτή την οπτική γωνία γίνεται κατανοητό πόσο λεπτή είναι η γραμμή που διαχωρίζει το γήπεδο των ταύρων από εκείνο των αρκούδων. Και ανάμεσα σε αυτή τη λεπτή γραμμή θα πρέπει να κινηθεί η επενδυτική κοινότητα και το 2026.
Όπως και να έχει, η πιο επεκτατική δημοσιονομική πολιτική στις ΗΠΑ, τη Γερμανία και την Κίνα και η δυνατότητα περαιτέρω μειώσεων των επιτοκίων στις ΗΠΑ και τις βασικές αναδυόμενες αγορές στηρίζουν τις μετοχικές αγορές, με τις ΗΠΑ να εξακολουθούν να αποτελούν τον πυρήνα πολλών χαρτοφυλακίων, καθώς η ανάπτυξη παραμένει ισχυρή παρά τις προστατευτικές πολιτικές του Τραμπ.
Η Tεχνητή Nοημοσύνη αποτελεί το πιο ισχυρό αφήγημα της ανάπτυξης της αγοράς μετοχών, αλλά η συγκέντρωση δεικτών και οι υψηλές αποτιμήσεις απαιτούν προσοχή και σωστή διαλογή. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, ο χρυσός με το ασήμι παραμένουν βασικά εργαλεία διαφοροποίησης, ενώ και το ιαπωνικό γεν ίσως αξίζει προσοχής το 2026, καθώς θα μπορούσε να κερδίσει υποστήριξη από τις επιλογές της νέας κυβέρνησης και της BoJ.
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
