Η έκθεση «Τοπίο, η μικρή και η μεγάλη εικόνα» του Μίλτου Σκούρα, που φιλοξενείται στην αίθουσα τέχνης «έκφραση – γιάννα γραμματοπούλου», βαδίζει προς την ολοκλήρωσή της και συνιστά, αναμφίβολα, μία από τις πιο στοχαστικές ζωγραφικές προτάσεις της φετινής χρονιάς. Ο Σκούρας επιχειρεί, με εικαστική ακρίβεια και εννοιολογική ευαισθησία, να εμβαθύνει στον σημασιολογικό πυρήνα της τοπιογραφίας, αποσπώντας την από κάθε ρομαντική αυταπάτη και καθιστώντας την εργαλείο διερεύνησης του ίχνους, του χρόνου και της ευθύνης.
Με την αναμέτρηση δύο διαφορετικών κλιμάκων –της μεγάλης και της μικρής εικόνας– η έκθεση συγκροτεί μια αισθητική διαλεκτική ανάμεσα στο ορατό και το λανθάνον. Τα μεγάλης κλίμακας τοπία, ζωγραφισμένα με πλαστική πληρότητα, παραπέμπουν σε μία φύση σαγηνευτική, γεμάτη χρώμα και κίνηση, σχεδόν αποπλανητική. Δίπλα τους, όμως, τα μικρά ασπρόμαυρα έργα –ένα λάστιχο αυτοκινήτου, μια σφαίρα, μια λαμαρίνα, ένα προφυλακτικό, ένα κουτί αναψυκτικού– λειτουργούν ως αντίβαρο: αποτυπώνουν, με την ένταση της λεπτομέρειας, τα ίχνη της ανθρώπινης απουσίας μέσα από τα υλικά κατάλοιπα της παρουσίας – συσσωρευμένη φθορά, σκουριά, διάβρωση, αποσύνθεση.
Το αποτέλεσμα είναι ένα σύνολο με έντονη ανθρωπολογική διάσταση. Η φύση παύει να είναι το αντικείμενο του βλέμματος και γίνεται πεδίο νοηματοδότησης. Η εικόνα δεν είναι πλέον η αντανάκλαση του ωραίου, αλλά το πεδίο μιας ηθικής και αισθητικής πρόκλησης. Θα λέγαμε μάλιστα πως ακόμη και στην ασχήμια ή στο «παράταιρο» της μικρής εικόνας ο Σκούρας αναδεικνύει πλαστικές αξίες. Δεν υποτάσσεται δηλαδή το μικρό στο μεγάλο έργο, αλλά, σε σημεία, κλέβει και τις εντυπώσεις.
Τα λόγια του επιμελητή Γιάννη Μπόλη συμπυκνώνουν με ακρίβεια τη βαρύτητα της ενότητας: «Οι έννοιες της ζωής, της βίας και του θανάτου, της φθοράς, του χρόνου και του τόπου, της οικολογίας και της προβληματικής σχέσης του ανθρώπου με τη φύση βρίσκονται στον πυρήνα των έργων της συγκεκριμένης ενότητας. Τα έργα αυτά συνιστούν πρωτότυπες αφηγήσεις πολλαπλών αναγνώσεων, ενώ παράλληλα καταδεικνύουν τη στέρεη καλλιτεχνική παιδεία, τη συνοχή των μορφοπλαστικών αναζητήσεων του δημιουργού τους και την εξέλιξη των προβληματισμών του».
Η έκθεση διαρκεί έως και το Σάββατο 7 Ιουνίου. Μέσα από το χρώμα και τη σκουριά, τη θαλάσσια απεραντοσύνη και την ύλη του κάλυκα, ο Μίλτος Σκούρας δεν τοπιογραφεί την εξωτερική φύση· ανασκάπτει το υπόστρωμα της ανθρώπινης παρουσίας μέσα σε αυτήν. Το φαινομενικά ουδέτερο τοπίο αποδεικνύεται πεδίο γραφής: επάνω του έχουν εγγραφεί σιωπηλές αφηγήσεις βίας, λήθης, επιβίωσης. Κι έτσι, η επίσκεψη στην έκθεση δεν είναι απλώς θέαση έργων, αλλά συμμετοχή σε μια ευρύτερη ανθρωπογεωγραφία — μια χαρτογράφηση της σχέσης μας με τον κόσμο που κατοικούμε και διαμορφώνουμε, ενίοτε άθελά μας.
Έργο του Μίλτου Σκούρα, τμήμα του έργου στην κεντρική φωτογραφία του παρόντος σημειώματος
Αίθουσα Τέχνης «Εκφραση», Βαλαωρίτου 9α.
