Κάθε επέτειος επαναφέρει το ερώτημα του πώς θυμόμαστε και με ποια γλώσσα. Στο συμπλήρωμα 82 χρόνων από το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα εντάσσεται το ξεχωριστό αφιέρωμα στον Α. Τάσσο (1914-1985) που στήθηκε στο κέντρο των Καλαβρύτων. Η γλώσσα του κορυφαίου χαράκτη μας, λιτή και αδρή στο φως του μαύρου, λειτουργεί εδώ ως μέσο συγκράτησης της μνήμης, χωρίς δραματικές εξάρσεις. Και σε έναν τόπο όπου η Ιστορία είναι ήδη παρούσα, αυτή η επιλογή αποδεικνύεται πιο αποτελεσματική από κάθε αναπαράσταση.
Τάσσος, Σκλάβος Νο 1
Άλλωστε, η χαρακτική γλώσσα του Τάσσου δεν είναι ξεκομμένη από το γεγονός. Διαμορφώθηκε ιστορικά μέσα στις συνθήκες της Κατοχής, σε χρόνους όπου η εικόνα καλούνταν να υπηρετήσει άμεσα την ανάγκη για ελευθερία. Πολιτικοποιημένος από νεαρός (συνελήφθη το 1933 από το καθεστώς Μεταξά, σε ηλικία 19 χρόνων), με το ξέσπασμα του Ελληνοϊταλικού Πολέμου μαζί με άλλους μαθητές στο εργαστήριο του Γιάννη Κεφαλληνού, φιλοτεχνούσε προπαγανδιστικές αφίσες και έντυπα για να εμψυχώσουν τον ελληνικό λαό. Δεν σταμάτησε να χαράζει ξυλογραφίες ούτε μέσα στην Κατοχή ως ενεργό μέλος στην Αντίσταση. Χαρακτηριστικό το έργο που απεικονίζει την εκτέλεση των 200 στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής την 1η Μαΐου 1944, όταν οι ναζιστικές δυνάμεις κατοχής εκτέλεσαν 200 πολιτικούς κρατούμενους.
Τάσσος, Επιτύμβιο για τη Μαρία Κ.
Όλη του η κατοπινή πορεία σφραγίστηκε από το γύρισμα της νιότης. Η έμφαση στη μετωπικότητα των μορφών, η αυστηρή οικονομία των μέσων και η προσήλωση στο μαύρο και το άσπρο δεν αποτελούν αισθητικές επιλογές αποσπασμένες από το ιστορικό τους πλαίσιο, αλλά στοιχεία μιας γλώσσας που συγκροτήθηκε σε άμεση συνάρτηση με τα γεγονότα της περιόδου. Υπό αυτή την έννοια, το έργο του Τάσσου δεν «αναφέρεται» στην Ιστορία, φέρει εγγεγραμμένη μέσα του την εμπειρία της.
Τάσσος, Τάσσος, Αφιέρωμα στην Αλίκη Τ.
Εξηγεί ωραία η Ευγενία Ίσκου, εκ των επιμελητών της έκθεσης στα Καλάβρυτα με τον Γιάννη Μπόλη: «Η χαρακτική του Τάσσου αναδεικνύει με σαφήνεια μια τέχνη στρατευμένη, χωρίς να είναι προπαγανδιστική. Φέρει μέσα της την πρόθεση μιας αισθητικής που αρθρώνεται δημόσια, που αντλεί από τη συλλογική εμπειρία και επιστρέφει σε αυτή με απλότητα και δύναμη. Δεν πρόκειται για έναν καλλιτέχνη αποκομμένο από τα κοινωνικά και πολιτικά συμφραζόμενα, αλλά για έναν καλλιτέχνη που λειτούργησε ως εικαστικός φορέας ενός μαζικού αφηγήματος. Όπως έχει υποστηριχθεί, το έργο του είναι το εικονογραφικό ισοδύναμο της εποχής του με έντονη πολιτική φόρτιση, με την πρόθεση να μετατρέψει την ιστορική πληγή σε συλλογική μνήμη».
Τάσσος, Ο Αρχάγγελος με το πολυβόλο
Ξεχωριστή σημασία έχει το γεγονός ότι, για πρώτη φορά σε έκθεση, παρουσιάζεται μεγάλος αριθμός από ξύλινες μήτρες των πιο αντιπροσωπευτικών έργων του Τάσσου. Η παρουσία τους μετατοπίζει το ενδιαφέρον από το τελικό αποτύπωμα στη διαδικασία της χάραξης και, όπως τόχουμε ζήσει και σε προγενέστερες εκθέσεις του, οι μήτρες λειτουργούν ως έργα με αυτόνομη αξία. Την έκθεση συνοδεύει έκδοση με τα έργα του χαράκτη και κείμενα της προέδρου της Εταιρείας Εικαστικών Τεχνών Α. Τάσσος, Ειρήνης Οράτη, και των δύο επιμελητών.
Τάσσος, «Αύριο θα κάμει ξαστεριά» (λεπτομέρεια στην κεντρική φωτ.)
Η έκθεση, με τίτλο «Α. Τάσσος. Η Τέχνη και η Ιστορία, ο Λαός και το Βίωμα» οργανώνεται από τον Δήμο Καλαβρύτων σε συνεργασία με την Εταιρεία Εικαστικών Τεχνών Α. Τάσσος. Έως 31/3/2026
