Όπως οι ταινίες είναι ιστορίες αναγκαίες να ειπωθούν έτσι και τα κινηματογραφικά φεστιβάλ είναι η γιορτή του σινεμά που στηρίζονται στην προσπάθεια των ανθρώπων να προσφέρουν κάτι ποιοτικό. Ειδεμή όταν αυτά πραγματοποιούνται εκτός πρωτεύουσας, στην περιφέρεια – εκεί, η επιθυμία των ανθρώπων να προσφέρουν κάτι στον τόπο τους αποκτά άλλη βαρύτητα, καθώς σύσσωμη η τοπική κοινωνία βαδίζει χέρι - χέρι για το βέλτιστο και συνάμα ποιοτικό αποτέλεσμα.
Μία τέτοια περίπτωση είναι το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων (15-26 Οκτωβρίου 2025) το οποίο αποδεικνύει περίτρανα ότι η περιφέρεια παράγει πολιτισμό που με τη σειρά του δεν είναι προνόμιο των λίγων αλλά κοινωνικό αγαθό, συμβάλλοντας στην κοινωνική ανάπτυξη. Το τελευταίο τετραήμερο της διοργάνωσης οπότε και παρευρεθήκαμε εκεί, η παραγωγή του Φεστιβάλ και οι 148 εθελοντές του, ως ακάματοι «εργάτες», κατέστησαν σαφές ότι τα Χανιά διδάσκουν πολιτισμό με ήθος.
Εξάλλου, «τα μικρά φεστιβάλ κινηματογράφου είναι ασφαλή διότι εκεί γίνεται ακόμα σινεμά», όπως είχε υπογραμμίσει ο Σέρβος σκηνοθέτης και ηθοποιός, Εμίρ Κουστουρίτσα, ο οποίος τιμήθηκε από το φεστιβάλ από κοινού με τους σκηνοθέτες Παντελή Βούλγαρη, Λευτέρη Χαρωνίτη, Θοδωρή Παπαδουλάκη, τον παραγωγό Gianni Russo, τον πρωταγωνιστή του ντοκιμαντέρ «Σμιλεμένες Ψυχές» (σκην.: Στ. Ψυλλάκης), Ζουλιέν Γκριβέλ, τη δημιουργική διευθύντρια οπτικής επικοινωνία και διαφήμισης, Αντωνία Σκαράκη, τον ζωγράφο Πέτρο Ξενάκη, τον εικονογράφο Κώστα Σπανάκη, τον αρχιτέκτονα Κώστα Μαυρακάκη και τον πανεπιστημιακό καθηγητή Αντώνη Λιοναράκη. Η άφιξή τους στα Χανιά και η βράβευσή τους από το φεστιβάλ αποδεικνύει πόσο η διοργάνωση έχει μεγαλώνει στα 13 έτη «ζωής» της, ενώ η θέσπιση βραβείων επιτροπών εγκαινίασε μια νέα εποχή για τη διοργάνωση.
Από την εκδήλωση για τον Παντελή Βούλγαρη. Δίπλα στον σκηνοθέτη, ο διευθυντής του Φεστιβάλ, Ματθαίος Φραντζεσκάκης, κρατά την έκδοση για τον τιμηθέντα κινηματογραφιστή. Φωτ.: Chania Film Festival
Διδαχή των παραπάνω τιμηθέντων ότι το σινεμά έχει τη δύναμη να ενώνει τους ανθρώπους και ότι η σκοτεινή αίθουσα του κινηματογράφου δεν αποτελεί απλά έναν τόπο θεάματος, αλλά έναν χώρο ανθρώπινης επικοινωνίας. Το φεστιβάλ είχε μεριμνήσει ώστε με το πέρας ζωνών προβολών των 334 ταινιών μικρού και μεγάλου μήκους (μυθοπλασία, ντοκιμαντέρ, animation), από όλον τον κόσμο, να υπάρχει συντονιστής για τον διάλογο ανάμεσα στον/στην δημιουργό της ταινίας και το κοινό.
Ευτυχές ότι η κάθε φορά συζήτηση δεν έπαυε στην αίθουσα προβολής, αλλά συνεχιζόταν έπειτα στον εξωτερικό χώρο του κτιρίου όπου είχαν προβληθεί οι ταινίες ή είχαν πραγματοποιηθεί παράλληλες δράσεις. Είτε στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων, είτε στο Βενιζέλειο Ωδείο, στον Φούρνο Bar καθώς και στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Χανίων, υπογραμμίζοντας πως είναι αμέτρητες οι σκέψεις και οι ανησυχίες τις οποίες «γεννά» η κινηματογραφική θέαση.
Δίχως αριθμητικό περιορισμό και όσα προέκυψαν από τα masterclasses τα οποία πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ, καθώς και εκθέσεων και εκδόσεων. «Βήμα» σε καλεσμένους και θεατές δόθηκε επίσης και μέσα από το CFF radio (κοινή δράση με το Δίκτυο 91,5 fm), από όπου – για ακόμα μία χρονιά – το Φεστιβάλ εξέπεμπε στα fm αλλά και διαδικτυακά (19:00-20:00) από το στούντιο του, στον εξωτερικό χώρο του Πνευματικού Κέντρου Χανίων.
Εκτός από την τιμητική εκδήλωση για τον Παντελή Βούλγαρη και όσα με τρυφερότητα και ειλικρίνεια μας είπε, ξεχωρίσαμε εκείνη με τίτλο «Όταν ο Μίκης συνάντησε τον Μάνο» από τον συγγραφέα-δημοσιογράφο Γιώργο Αλλαμανή «ενδεδυμένη» μουσικά από τον Γιώργο Σαλτάρη.
Από την εκδήλωση «Όταν ο Μίκης συνάντησε τον Μάνο». Φωτ.: Chania Film Festival
Βρίθει νοημάτων και ανησυχιών οι ταινίες, το ντοκιμαντέρ «NovaMax SkyLand» (2005) της Διονυσίας Κοπανά υπογραμμίζει – μεταξύ άλλων – πως μεταβάλλεται μία γειτονιά σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα και πως η παρατήρηση αυτή μπορεί να συμβάλλει στην ενσυναίσθηση ή σε μία διαφορετικού τύπου αντίληψη του γύρω μας περιβάλλοντος.
Με την ταινία του «Πονταδόρος: Αντιγράφοντας το τυχαίο» (2005), ο Στέλιος Αποστολόπουλος μας μετέφερε στα εργοτάξια του Ιερού Βράχου από όπου μας εισήγαγε στον κόσμο των παραδοσιακών τεχνικών αποκατάστασης. Το «Levi» (2025) του Ισίδωρου Πλακιωτάρη τόνισε την αντίθεση ανάμεσα στη φύση και την τεχνολογική πραγματικότητα, ανάμεσα στο συνειδητό και δομημένο και στο ασυνείδητο, μεταφέροντας μία έκκληση για τη σωτηρία του πλανήτη.
Συγκινητική «Η μέρα που γίναμε ήρωες» (2025) τη Σελήνης Παπαγεωργίου, εστιάζει στη ματιά των παιδιών τα οποία δεν θέλουν καθένας να πονά και να είναι μόνος, δίνοντας ένα παράδειγμα για το πώς θα έπρεπε να δρα η κοινωνία. Σε μια άλλη εποχή, όχι τόσο μακρινή, «ταξίδεψε» η Ζωή Σταυρίδη - Μιχαλοπούλου το κοινό της με το ντοκιμαντέρ της «Ο έρωτας στα χρόνια της γιαγιάς μου» (2024), όπου, μέσα από τις αφηγήσεις, τις σιωπές, τα βλέμματα και τις χειρονομίες των πρωταγωνιστριών, εξερευνά τα υλικά που αποτελούσαν τον κόσμο των γιαγιάδων μας.
Το μεταναστευτικό δεν θα απουσίαζε – άλλωστε, το φεστιβάλ αφουγκράζεται την κοινωνία και όσα διαδραματίζονται ανά τον κόσμο. Έτσι, μέσα από το ταξίδι ενός Σύρου Κούρδου, στο animation «Al Amal (A journey of hope)» (2025) του Thomas Kunstler, υπογραμμίζεται ότι η ειρήνη ήταν ακόμα ένα μακρινό όνειρο.
Άρτια σκηνοθετικά η ταινία μυθοπλασίας «Άδικες Διαδρομές» (2025) του Γιώργου Λογοθέτη, με τους Γεράσιμο Σκιαδαρέση και Έφη Παπαθεοδώρου στους πρωταγωνιστικούς ρόλους, μοιράζεται ιστορίες επιβατών ενός επαγγελματία οδηγού ταξί κατά τη διάρκεια των καθημερινών διαδρομών του. Υπογραμμίζει ότι «η διαδρομή δεν είναι απλώς ένα ταξίδι – είναι μια θεραπευτική συνεδρία» όπως και ότι οι άνθρωποι, ενίοτε, νιώθουν πιο ελεύθεροι να μιλήσουν σε έναν άγνωστο, παρά σε έναν γνωστό, για κάτι που τους ταλανίζει.
Από την ταινία «NovaMax SkyLand» της Διονυσίας Κοπανά
Προβολές όπως αυτές από κοινού με τις άλλες δράσεις της διοργάνωσης, γέμισαν τους χώρους του φεστιβάλ με εικόνες, σκέψεις και συναισθήματα. Τρόπον τινά, το εν λόγω φεστιβάλ αποτελεί «παράθυρο» παρατήρησης, γνώσης και επικοινωνίας, καλλιεργώντας παράλληλα την επόμενη γενιά κινηματογραφιστών χάριν των προβολών για την εκπαιδευτική κοινότητα και των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και άλλων δράσεων που πραγματοποιούνται όλον τον χρόνο, εντός και εκτός Χανίων.
Εξ και στην τελετή λήξης (26/10), πλην των βραβείων των ταινιών, δόθηκαν αναμνηστικά διπλώματα στα σχολεία που ολοκλήρωσαν ταινίες στο πλαίσιο του ετήσιου εκπαιδευτικού προγράμματος του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων, τόσο από τον ΕΚΚΟΜΕΔ, όσο και από το Φεστιβάλ. Όπως και αναμνηστικά διπλώματα στα σχολεία – απ΄ όλη την Ελλάδα – που διακρίθηκαν στον ετήσιο διαγωνισμό «Ιστορίες για ν’ ακουστούν» και στον διαγωνισμό φωτογραφίας «Ιστορίες Μουσικές»
Από την τελετή λήξης του 13ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων. Φωτ.: Chania Film Festival
Το «μαζί» είναι παντοδύναμο γι’ αυτό και το Φεστιβάλ Χανίων πραγματοποιεί συνεργασίες και συνέργειες με τα Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους καθώς και Κινουμένων Σχεδίων Animasyros. Η 7η Τέχνη έχει ισχυρούς δεσμούς και καταφέρνει να ενώσει τους ανθρώπους, η δε, προετοιμασία του 14ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων ξεκίνησε ήδη από την επόμενη ημέρα της τελετής λήξης της 13ης διοργάνωσης.
Από την τελετή λήξης του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων, στο βήμα ο διευθυντής του Φεστιβάλ, Ματθαίος Φραντζεσκάκης. Φωτ.: Chania Film Festival
Υπενθυμίζεται ότι τόσο το Φεστιβάλ όσο και τα εκπαιδευτικά του προγράμματα τελούν υπό την αιγίδα και υποστηρίζονται από τη Βουλή των Ελλήνων, τελούν υπό την αιγίδα των υπουργείων Πολιτισμού, Παιδείας - Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Τουρισμού και του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού, τελούν υπό την αιγίδα και υποστηρίζονται από τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού, την Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, έχουν ως Στρατηγικό και Οικονομικό Υποστηρικτή το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, Οπτικοακουστικών Μέσων και Δημιουργίας [ΕΚΚΟΜΕΔ], υποστηρίζονται από το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Χανίων, αποτελούν συνδιοργάνωση της Περιφέρειας Κρήτης, των Δήμων Χανίων, Πλατανιά και Κισάμου και του Πνευματικού Κέντρου Χανίων, σχεδιάζονται και υλοποιούνται από την Πολιτιστική Εταιρεία Κρήτης.
Κεντρική φωτ.: @Chania Film Festival
