Στην παραπάνω φωτογραφία, ο νεαρός γιος του ιδιοκτήτη του καϊκού κάθεται στην πλώρη κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού από την Κω προς το Γυαλί. Δεν μπορούμε να δούμε το πρόσωπό του παρά μόνο να καταλάβουμε την κατεύθυνση του βλέμματός του από την κλίση του προσώπου του· το βλέμμα του είναι ευθυγραμμισμένο με την κατεύθυνση του καϊκού και αυτή τη διπλή κατεύθυνση φαίνεται να ακολουθεί και ο Αμερικανός φωτογράφος Robert McCabe απαθανατίζοντας τη στιγμή αυτή από τη δεκαετία του ’50.
Πρόκειται για μία από τις 80 φωτογραφικές εκτυπώσεις που παρουσιάζονται στον Πολυχώρο Πολιτισμού της Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας Δράμας «Κύκλωψ», στο πλαίσιο της έκθεσης του Αμερικανού φωτογράφου, με τίτλο «Αναμνήσεις από το Αιγαίο». Επιλεγμένες από τον ίδιο για την εν λόγω έκθεση, οι στιγμές που είχε απαθανατίσει ο McCabe μας «ταξιδεύουν» στα νησιά της Ελλάδας του ’50, πριν από την έκρηξη της τεχνολογίας και του τουρισμού, όπου άνθρωποι φτωχοί και αγέρωχοι δίνουν με αξιοπρέπεια τον αγώνα τους για επιβίωση.
Λήψη της έκθεσης «Αναμνήσεις από το Αιγαίο». Πηγή φωτ.: Πολυχώρος Πολιτισμού της Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας Δράμας «ΚΥΚΛΩΨ»/ https://cyclops-amke.gr/
Το καϊκι είναι κυρίαρχο, ομοίως και οι αναφορές σε ναυτικούς αλλά και παιδιά ξυπόλητα είτε στα πλεούμενα είτε στα λιμάνια. Η στιγμή που δεσπόζει στην αφίσα της έκθεσης απαθανατίζει τον καπετάνιο Γιάννη «Τρικούλη» Καφιέρη (αριστερά στην παρακάτω φωτογραφία) και τον Μανόλη «Καστοριά» ημιονηλάτη από το Κοντοχώρι να ξεκουράζονται στο καφενείο του Γιαλού λιμανιού των Φηρών. Πίσω τους, το «Αιγαίον», το οποίο καθελκύστηκε το 1911 (το ίδιο έτος με τον «Τιτανικό»), αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως κρουαζιερόπλοιο και αργότερα ως επιβατηγό πλοίο.
Ο καπετάνιος Γιάννης «Τρικούλης» Καφιέρης (αριστερά) και ο Μανόλης «Καστοριάς» ξεκουράζονται στο καφενείο του Γιαλού λιμανιού των Φηρών @Robert McCabe
Ένα καΐκι φορτωμένο με σταφύλια που φτάνει στο λιμάνι των Καταπόλων (Αμοργός), πωλητές λουκουμιών οι οποίοι ετοιμάζονται να ανέβουν στο ατμόπλοιο της γραμμής (Σύρος, 1954) καθώς και ψαράδες που ξεφορτώνουν τα δίχτυα (Μύκονος, 1955) είναι ορισμένες μόνο από τις στιγμές που αφορούν στον ανθρώπινο μόχθο. Οι φωτογραφίες δίνουν επίσης πληροφορίες, όπως ότι στη Νάξο, τα καΐκια συχνά μετέφεραν επιπλέον καύσιμα σε βαρέλια, στοιβαγμένα στο κατάστρωμα.
Ο άνθρωπος δίνει το παρών καθώς ο McCabe «σκύβει» σε αυτόν, απαθανατίζοντας –μεταξύ άλλων– ντόπιους συγκεντρωμένους για πρωινό καφέ στο καφενείο του Κλάρη στην Κάσο, τον μάγειρα του «Ελευθερία» στη θέση εργασίας του στο κατάστρωμα, τον Μανόλη «Ψαρά» Σιγάλα στη λέμβο του ανοιχτά του Γιαλού της Σαντορίνης, γυναίκες με τενεκέδες, κουβάδες και στάμνες να περιμένουν στην προβλήτα του λιμανιού της Σκύρου (1957) την άφιξη του υδροφόρου, καθώς και ψαράδες στο Παλιό Λιμάνι στη Σκάλα Πάτμου.
Ντόπιοι συγκεντρώνονται για πρωινό καφέ στο καφενείο του Κλάρη στην Κάσο @Robert McCabe
Ιδιαίτερη είναι η παρουσία του παιδιού, όταν αυτά παίζουν πλάι σε εμπορικό καΐκι, στον Πόρο, όπως και όταν απλώς στέκονται δίπλα στο λιμάνι της Ύδρας (1957) γεμάτο με καΐκια.
Τα παραπάνω σε ασπρόμαυρες και έγχρωμες εκτυπώσεις· φωτογραφίες στις οποίες αποκρυσταλλώνονται με τρυφερότητα εφήμερες καθημερινές στιγμές των ανθρώπων, αλλά και η αθωότητα σε νησιά που σήμερα αποτελούν κοσμικούς προορισμούς, όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη.
Robert MacCabe
Γεννημένος το 1934 στο Σικάγο και μεγαλωμένος στο Rye της Νέας Υόρκης, ο Robert MacCabe ξεκίνησε να φωτογραφίζει από την ηλικία των πέντε ετών, αφότου ο πατέρας του –ο οποίος εργαζόταν για μια εφημερίδα στη Νέα Υόρκη που έκανε φωτορεπορτάζ– του έκανε δώρο μια Kodak Baby Brownie.
Ο Robert McCabe στο χώρο της έκθεσης «Χαίρε Ξένε Στη Χώρα των Ονείρων». Πηγή φωτ.: Facebook/ Acropolis Museum - Μουσείο Ακρόπολης
Στην αρχή, ο Robert προσπαθούσε να βγάλει φωτογραφίες με δημοσιογραφικό ενδιαφέρον και συγκέντρωσε εικόνες από τυφώνες, πνιγμούς και δυστυχήματα αυτοκινήτων και τρένων. Κατά τη διάρκεια τριών ετών που πέρασε στη δυτική Μασαχουσέτη, όπου τα δραματικά συμβάντα ήταν ελάχιστα, το ενδιαφέρον του στράφηκε στους ανθρώπους, τη νεκρή φύση και το τοπίο.
Τράβηξε τις πρώτες φωτογραφίες του στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού το 1954 στη Γαλλία, την Ιταλία και την Ελλάδα ενώ ήταν προπτυχιακός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Princeton. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1955 και στη συνέχεια το 1957, χρονιές που ταξίδεψε πολύ στο Αιγαίο, φωτογραφίζοντας με μηχανή Rolleiflex και φιλμ Plus-X. Το 1957 τράβηξε μια σειρά έγχρωμων φωτογραφιών στα ελληνικά νησιά έπειτα από αίτημα της National Geographic Society.
Οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες του εκτέθηκαν για πρώτη φορά το 1954 και το 1955 στη βιβλιοθήκη Firestone στο Princeton και σε μια περιοδεύουσα έκθεση που ακολούθησε. Την περίοδο αυτή εμφανίστηκε στην τηλεόραση μαζί με τον Πρέσβη Γιώργο Μελά παρουσιάζοντας ένα φωτογραφικό ταξίδι στην Ελλάδα. Το 1967 επιλεγμένες φωτογραφίες του εκτέθηκαν στην Ολυμπιακή Πινακοθήκη (τώρα Ολυμπιακός Πύργος) στη Νέα Υόρκη υπό την αιγίδα του Σπύρου Σκούρα.
Ο νεαρός γιος του ιδιοκτήτη του καϊκιού κάθεται στην πλώρη, κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού από την Κω προς το Γυαλί (τμήμα της φωτογραφίας στην κεντρική του παρόντος σημειώματος). @Robert McCabe
Το πρώτο του βιβλίο, με τίτλο «Μεταμόρφωση», εκδόθηκε το 1979. Έκτοτε, έχει εκδώσει περισσότερα από 20 βιβλία και καταλόγους. Το best seller βιβλίο του «Images of an Enchanted Land 1954-1965» εκδόθηκε το 2004 από τον οίκο Quantuck Lane Press στις ΗΠΑ και από τις εκδόσεις Πατάκη στην Ελλάδα με τίτλο «Ελλάδα: Τα χρόνια της Αθωότητας (1954-1965)».
Στα χρόνια που ακολούθησαν, «γεννήθηκαν» και άλλες εκδόσεις, όπως «Η Ελλάδα μετά τον Πόλεμο: Τα Χρόνια της Ελπίδας», «H Μαγεία της Σερίφου», «Οι Δελφοί τη δεκαετία του 1950 μέσα από τον φωτογραφικό φακό του Robert McCabe», «Γράμμα από την Κάσο» (με τους Κέδρος & Μαστροπαύλος), «Χαίρε Ξένε στη Χώρα των Ονείρων» (έκδοση Μουσείου Ακρόπολης), «Ο τελευταίος μοναχός των Στροφάδων. Αναφορά από ένα άγνωστο νησί του Ιονίου» (με την Κ. Λυμπεροπούλου), «Αιγαιοπελαγίτικα καΐκια, 1954-64».
Λήψη της έκθεσης «Αναμνήσεις από το Αιγαίο» στον Πολυχώρο Πολιτισμού της Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας Δράμας «ΚΥΚΛΩΨ» @Νεκταρία Μαραγιάννη
Η έκθεση «Αναμνήσεις από το Αιγαίο» του Robert McCabe φιλοξενείται έως τις 28 Σεπτεμβρίου στον Πολυχώρο Πολιτισμού της Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας Δράμας «ΚΥΚΛΩΨ» (Αγίας Βαρβάρας 5, Δράμα). Ωράριο λειτουργίας: Πέμπτη – Παρασκευή – Σάββατο – Κυριακή: 11:00-14:00 και 18:30-21:30. Είσοδος ελεύθερη
