Ο δημόσιος διάλογος σημαδεύεται όλο και περισσότερο από ανούσιες αντιπαραθέσεις, απουσία κάθε συζήτησης επί εναλλακτικών λύσεων για τα προβλήματα της κοινωνίας και των πολιτών, τοξικότητα, απογοητευτικές συζητήσεις στη Βουλή και εσχάτως όλο και περισσότερο τραμπουκισμούς όπως στην περίπτωση του Μ. Βορίδη και του Χ. Θεοχάρη.
Μαζί με αυτά και ένας συνεχής ισχυρισμός από τις δυνάμεις της Αντιπολίτευσης ότι δεν έχουμε Δημοκρατία, ότι δεν υπάρχει Κράτος Δικαίου, ισχυρισμοί που υπονομεύουν την υπόσταση της χώρας στο όνομα φτηνών σκοπιμοτήτων, που πρωταγωνιστές συχνά είναι όσοι πρωτοστάτησαν πριν λίγα χρόνια σε κλείσιμο Καναλιών και εφημερίδων, αντισυνταγματικών Νόμων, δημοψήφισμα παρωδία, προσπάθεια διασυρμού πολιτικών στελεχών με βάση ψευδομαρτυρίες προστατευόμενων μαρτύρων.
Είναι δε, άκρως εντυπωσιακό πως παράγοντες της συντηρητικής Παράταξης αποφάσισαν τώρα να εντοπίσουν αυτούς τους «κινδύνους» όταν λίγα χρόνια πριν – την περίοδο Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ - σιωπούσαν επιδεικτικά όταν η χώρα οδηγούταν στα βράχια. Δυστυχώς, συχνά ακόλουθοι σ' αυτή την προσπάθεια είναι και κόμματα που υπέστησαν όλα αυτά τα φαινόμενα, με πρώτο και κύριο το ΠΑΣΟΚ.
Η αντιπολίτευση με μια πρωτοφανή ταύτιση και ομογενοποίηση του πολιτικού λόγου της και με διαφορές ουσιαστικά υφολογικού χαρακτήρα μοιάζει χωρίς νέες ιδέες και δυνατότητα διακυβέρνησης, χωρίς άνοδο των ποσοστών της, μοιάζει να αναζητεί απελπισμένα τρόπο να επιφέρει πλήγματα στον Κ. Μητσοτάκη, χωρίς να αναφέρεται καν στη ΝΔ και την Κυβέρνηση ενώ δείχνει συμπάθεια προς όποιο στέλεχος της ΝΔ ή του ευρύτερου παραταξιακού της χώρου μπορεί να διαφοροποιηθεί σε κάποια πρωτοβουλία του Πρωθυπουργού.
Η εικόνα αναδεικνύει αδιέξοδο και παροξυσμό. Γιατί δεν μπορεί στα σοβαρά κάποιοι να ανακάλυψαν «θεσμική εκτροπή» ή τον Στρατό που έρχεται ή «χούντα Μητσοτάκη» επειδή προωθήθηκε η τροπολογία για την αναβάθμιση του χώρου του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη. Είναι αδιανόητο να καταφεύγουν είτε από ιδεολογική αντίθεση, είτε από αμεριμνησία, είτε από πολιτική τύφλωση στην απουσία από την κηδεία του Δ. Σαββόπουλου.
Δεν είναι όλα αυτά περίεργα. Οδεύοντας στον έβδομο χρόνο θητείας του ο Κ. Μητσοτάκης και η Ν.Δ προηγούνται με double score του δεύτερου καθηλωμένου στο 13.5%-14% ΠΑΣΟΚ, ενώ το πλήρες αδιέξοδο αναδεικνύεται όταν ο Πρωθυπουργός συγκεντρώνει τριπλάσια ή και τετραπλάσια επιλεξιμότητα στην καταλληλότητα για Πρωθυπουργός. Εν ολίγοις κανένας ηγέτης της Αντιπολίτευσης δεν πείθει ότι μπορεί να κυβερνήσει τη χώρα.
Τα ίδια τα κόμματα δείχνουν αδυναμία να εξηγήσουν πριν απ' όλα αυτό το φαινόμενο και να δουν τις αναγκαίες προσαρμογές που θα έπρεπε να κάνουν. Καταφεύγουν σε μια λογική άτυπου μετώπου στηριγμένου στη λογική «άσπρο-μαύρο», της ισοπέδωσης, των υψηλών τόνων. Δεν προβληματίζονται καν ότι με μια παρόμοια τακτική ο Α. Τσίπρας οδήγησε τον ΣΥΡΙΖΑ από το 32% στο 18%, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για αλλεπάλληλες διασπάσεις και τώρα στην εξαέρωσή του. Δεν κατανοούν την πραγματικότητα, δεν διαμορφώνουν πειστική εναλλακτική πρόταση, φωνάζουν συνέχεια να φύγει ο Μητσοτάκης, ενώ την ίδια ώρα οι πολίτες, ακόμα και οι πολίτες που δεν συμφωνούν με την κυβερνητική πολιτική, δεν επιλέγουν κανένα από τα έντεκα κόμματα που ήδη υπάρχουν.
Γι' αυτό και η γκρίζα ζώνη του 25% ή οι αναποφάσιστοι που φτάνουν το 18%-19%, η πλειοψηφία των οποίων προέρχεται από τους ψηφοφόρους της Ν.Δ το 2023. Δηλαδή αυτή την ώρα όχι μόνο η Ν.Δ διατηρείται στο 30%, αλλά και διαθέτει και περισσότερα αποθέματα.
‘Όταν λείπει η Πολιτική είναι αναμενόμενο το βάρος να πέφτει στον μηδενισμό, τις κραυγές, στα θέματα που παράγουν ηθικολογία και σκανδαλολογία, την προσπάθεια να φανούν πιο ευαίσθητοι από άλλους σε θέματα που μας συγκινούν όλους. Ταυτόχρονα όμως φαίνεται να αναλώνεται η συζήτηση για συνεργασίες, συμπλεύσεις, συμπορεύσεις έτσι δίχως πρόγραμμα, δίχως αρχές και αξίες που κρύβουν την ολοκλήρωση του αδιεξόδου της αντιπολίτευσης, αν και αναδεικνύεται από όλες τις δημοσκοπήσεις. Να το πούμε απλά. Αν πάρουμε όλες τις έρευνες κοινής γνώμης και τα ποσοστά τα μεταφράσουμε σε έδρες, προκύπτει το εξής πολύ βασικό συμπέρασμα : Το άθροισμα των εδρών Ν.Δ και Κ.Κ.Ε αυτή την ώρα μας δίνει 150.
Τι σημαίνει αυτό; Ότι όχι «προοδευτική κυβερνητική συνεργασία» δεν προκύπτει, αλλά καμία συνεργασία, ακόμα και αν συνασπιστούν τα υπόλοιπα δέκα κόμματα (όσα βέβαια καταφέρουν να μπουν τελικά στη Βουλή). Είναι απλό. Αν δεν ανεβάσουν τα ποσοστά τους σημαντικά τα κόμματα της αντιπολίτευσης, δεν προκύπτει καμία άλλη Κυβέρνηση παρά αυτοδύναμη Κυβέρνηση της Ν.Δ ή Κυβέρνηση που ο βασικός εταίρος θα ήταν η Ν.Δ και ο άλλος εταίρος πιθανότατα το ΠΑΣΟΚ, που όμως το ίδιο το αποκλείει από τώρα και θα το βρει μπροστά του. Όλα τα άλλα είναι συζητήσεις άνευ νοήματος.
Ασφαλώς, υπάρχουν δύο θέματα που συζητιούνται στις πολιτικές πιάτσες. Πρώτο: Μήπως αυτό που δεν καταφέρνουν οι άλλες ηγεσίες των κομμάτων τα καταφέρει ο Α. Τσίπρας; Τα ευρήματα των ερευνών δεν μας οδηγούν σε κόμμα Τσίπρα αντίπαλο δέος στον Κ. Μητσοτάκη. Μας οδηγούν σε αναταράξεις στον κεντροαριστερές αναταραχές, σε μάχη για τη δεύτερη θέση με το ΠΑΣΟΚ, όχι όμως σε κόμμα με ποσοστά για τη διεκδίκηση της κυβερνητικής εξουσίας. Ακόμα και με «κόμμα Καρυστιανού» οι μεγάλες αναταράξεις θα γίνουν στον κεντροαριστερό και τον αντισυστημικό χώρο.
Ένα κόμμα δε Σαμαρά θα είχε πιθανά κάποια μικρή επίδραση στη ΝΔ, αλλά κανένας δεν θα μπορούσε εύκολα να αποκλείσει την περίπτωση να έχει την τύχη του ΚΙΔΗΣΟ του Γ. Παπανδρέου το 2015. Δεύτερο: Πολλοί λένε ότι το καίριο χτύπημα θα είναι να πέσει η Ν.Δ κάτω από το 25% ώστε να μην πάρει τίποτα από το bonus. Με βάση τα δεδομένα που σήμερα έχουμε, κάτι τέτοιο μοιάζει με προωθημένη φαντασίωση, δεν στηρίζεται πουθενά.
Αυτά με βάση την κατάσταση σήμερα, κατάσταση για την οποία δεν έχουμε μια εικόνα της στιγμής αλλά ολόκληρο φιλμ αν λάβουμε υπόψη τις δεκάδες έρευνες που έχουμε στη διάθεσή μας. Ασφαλώς θα έχουμε ρευστότητα, συμπίεση ή και εξαφάνιση κομμάτων ανάλογα και με το πόσα νέα κόμματα θα εμφανιστούν. Ωστόσο, χρήσιμο για τη χώρα και την κοινωνία θα ήταν τα κόμματα να αισθανθούν ότι δίνουν εξετάσεις μπροστά σε μια κοινωνία που θέλει κανονικότητα, συναινέσεις σε βασικά έστω θέματα και πάνω απ' όλα πραγματικές, ρεαλιστικές, πειστικές λύσεις για τα προβλήματα της ζωής του.
* Ο Ζαχαρίας Ζούπης είναι Διευθυντής Ερευνών της OPINION POLL - Πολιτικός Αναλυτής.
