Αν υπήρχε γιορτή στις λιανικές πωλήσεις, η τελευταία Παρασκευή του Νοεμβρίου θα έθετε σοβαρή υποψηφιότητα για την επίσημη ημέρα του εορτασμού της. Η «Μαύρη Παρασκευή» όπως έχει επικρατήσει είναι η χρυσή ευκαιρία των λιανοπωλητών να απαλλαγούν από το εμπόρευμα της περυσινής χρονιάς πριν την τελική ευθεία των χριστουγεννιάτικών αγορών. Ο όρος «Black Friday» ξεκίνησε από την αστυνομία της Φιλαδέλφειας στις ΗΠΑ τη δεκαετία του 1960 λόγω του χάους, της ταλαιπωρίας και της «μαύρης» δουλειάς που τους περίμενε για τη διευθέτηση της κίνησης.
Για τα καταστήματα η Μαύρη Παρασκευή ενισχύει το τζίρο τους χωρίς ιδιαίτερη κερδοφορία αλλά αδειάζει τις αποθήκες. Η παραγωγή μετρητών μειώνει το κεφάλαιο κίνησης και άρα τον βραχυπρόθεσμο δανεισμό επομένως εμμέσως έχει επίδραση στην καθαρή κερδοφορία και σχεδόν μηδαμινή συνεισφορά στα λειτουργικά κέρδη.
Σημείο αναφοράς είναι η αγορά των ΗΠΑ καθώς οι επενδυτές αναμένουν το την ερχόμενη εβδομάδα τα πρώτα στοιχεία πωλήσεων από τα καταστήματα και τις διαδικτυακές πλατφόρμες. Το 2024 η κατανάλωση στις ΗΠΑ μέσω αγορών από το διαδίκτυο έφτασε τα 10,8 δισ. δολάρια, σημειώνοντας αύξηση 10,2% σε σχέση με το 2023.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι συνολικές δαπάνες κατέγραψαν νέο ρεκόρ αυξημένες κατά 5% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος φθάνοντας στα 74,4 δισ. δολάρια. Φέτος η εκτίμηση αναμένει πωλήσεις 11,7 δισ. δολαρίων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η αύξηση που παρατηρείται στις πωλήσεις σε συγκεκριμένες κατηγορίες αγαθών είναι αυξημένη άνω του 300% σε σχέση με μια κανονική ημέρα: Ηλ. Παιχνίδια +412%, Ρούχα & Αξεσουάρ +374%, Βαλίτσες +357%, Ηλεκτρονικά +355% Αθλητικά είδη +335%. Ωστόσο, η ιδιομορφία της φετινής περιόδου έχει να κάνει με τις ταρίφες (δασμούς) οι οποίες κατά περίπτωση έχουν κάνει λιγότερο ελκυστικές τις τιμές.
Αν τελικώς η παράμετρος αυτή αποδειχθεί ασήμαντη τότε η Wall Street θα έχει λόγους να πανηγυρίσει ένα νέο ιστορικό ρεκόρ κατανάλωσης.
Στην Ελλάδα σύμφωνα με μια πρόσφατη έκθεση της ΕΥ το 63% των καταναλωτών σκοπεύουν να κάνουν αγορές τις ημέρες των Black Friday και Cyber Monday.
Η ισχυρότερη πρόθεση για αγορές αυτή την περίοδο των Black Friday και Cyber Monday καταγράφεται στην ηλικιακή ομάδα 30-39 (76%), ενώ πριν έναν χρόνο πιο πρόθυμοι για αγορές εμφανίζονταν οι νέοι ηλικίας 18-29 ετών.
Αντίθετα, στην ηλικιακή ομάδα 50-64 μόνο το 50% των ερωτηθέντων σκοπεύουν να πραγματοποιήσουν αγορές. Επιδραστικός παράγοντας στη θετική πρόθεση αγοράς φαίνεται να είναι η παρουσία παιδιών στην οικογένεια – και, κυρίως, ανηλίκων (77% πρόθεση αγοράς).
Στις προτιμήσεις των καταναλωτών περιλαμβάνονται κυρίως είδη τεχνολογίας και ηλεκτρονικές συσκευές (68% συνολικά, και 77% οι άνδρες), και ρούχα και αξεσουάρ (61% συνολικά, και 68% οι γυναίκες), σκοπεύουν να αγοράσουν οι Έλληνες καταναλωτές. Σε μικρότερο βαθμό, οι αγορές θα κατευθυνθούν σε προϊόντα προσωπικής φροντίδας και ομορφιάς (32%), είδη σπιτιού και κουζίνας (26%), τρόφιμα και ποτά (11%), αλλά και εμπειρίες (φαγητό έξω, συναυλίες, κ.λπ. - 9%).
Σύμφωνα με άλλες εκτιμήσεις ο τζίρος από σήμερα έως και τη Δευτέρα θα κινηθεί στα 300 εκατ. ευρώ περίπου στα ίδια περυσινά επίπεδα.
Η μέση απόδειξη σύμφωνα με τα στοιχεία του Εμποροβιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά θα κινηθεί στα 100 ευρώ επίπεδο τριπλάσιο από τα 100 εκατ. ευρώ που είχαν καταγραφεί το 2022.
Επίσης, οι διαδικτυακές αγορές έχουν διπλασιαστεί. Σε τυχαίο πανελλαδικό δείγμα 400 επιχειρήσεων του λιανικού εμπορίου για την Black Friday του 2024 ανέδειξε ότι στις εκπτώσεις συμμετείχε το 81% επιχειρήσεων και σχεδόν οι 5 στις 10 επιχειρήσεις είχαν αύξηση πωλήσεων συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο 2022/2023.
Σύμφωνα με την έρευνα, 6 στις 10 επιχειρήσεις (59%) πραγματοποίησαν εκπτώσεις από 21% έως 40%. Αν και η Black Friday έχει κυρίως στόχευση στα ηλεκτρονικά είδη με το πέρασμα του χρόνου στο εκπτωτικό χορό έχουν μπει και εταιρίες που είναι στο χώρο των υπηρεσιών ακόμα και… τραπεζικά προϊόντα χορηγήσεων.
H Black Friday αποδεικνύει κάθε χρόνο ότι δεν είναι απλώς μια ημέρα εκπτώσεων, αλλά ένα σύγχρονο κοινωνικοοικονομικό φαινόμενο που συνδυάζει την ανθρώπινη ανάγκη για «καλές τιμές» με την απόλαυση της κατανάλωσης. Για τους καταναλωτές είναι η μέρα όπου αγοράζουν πράγματα που δεν χρειάζονται, σε τιμές που δεν είχαν σκεφτεί ποτέ, με χρήματα που δεν έχουν.
Για τους λιανέμπορους είναι το μεγάλο «ξεσκαρτάρισμα». Για τους οικονομολόγους μια «ζωντανή» άσκηση συμπεριφορικής χρηματοοικονομικής.
Καλές αγορές λοιπόν και προσοχή στις τιμές!
