Η εβδομάδα αυτή, πριν από δέκα χρόνια, το 2015, ξεκίνησε με μια μεγάλη ήττα. Η Ελλάδα βρέθηκε, για τρίτη φορά μέσα σε πέντε χρόνια, υποχρεωμένη να δανειστεί ένα τεράστιο ποσό (82-86 δισ.) από τους εταίρους της Ευρωζώνης προκειμένου: (α) να μην πτωχεύσει (οριστικά αυτή τη φορά) η Ελλάδα, (β) να ξαναβρούν σώες τις καταθέσεις τους οι πολίτες, (γ) να μπορεί το κράτος να συνεχίσει να πληρώνει δημόσιους υπαλλήλους, συντάξεις και τα βασικά δημόσια έργα, (δ) να συνεχίσει η χώρα να έχει ως νόμισμά της το ευρώ, (ε) να αποφευχθεί μια σοβαρή κρίση στην Ευρωζώνη και (στ) να μην καταλήξει η ελληνική κρίση χρέους σε κρίση της ΝΑ πτέρυγας του ΝΑΤΟ.
Όλα αυτά διασφαλίστηκαν, ταυτοχρόνως, επειδή ο Αλέξης Τσίπρας εξωμότησε. Ήταν σε πανικό; Είχε μύχιες σκέψεις; Εκβιάστηκε; Δεν γνωρίζω. Θα τα πει ο ίδιος, όταν και όπως κρίνει κατά τις ανάγκες του rebranding.
Τα γεγονότα ήσαν πυκνά, όπως συνήθως όταν η Ιστορία κάνει ορθοπεταλιές. Ο Έλλην πρωθυπουργός γύρισε από τις Βρυξέλλες με ένα πακέτο μέτρων χειρότερο από εκείνο που είχε εγκρίνει η Βουλή, χωρίς διασφαλίσεις επί χάρτου για μακροχρόνια ρύθμιση του κρατικού χρέους και αφού αποδέχθηκε να παραδώσει τη διαχείριση ολόκληρης της κρατικής περιουσίας για 100 χρόνια.
Ας ξεκινήσουμε με όσα «πήραμε». Δάνεια που καλύπτουν όλες τις χρηματοδοτικές ανάγκες (περί τα 86 δισ) ώστε να μην μπορούν να μας πιέσουν οι αγορές, μέχρι το 2017-18. Μεταφορά μέχρι τις 20 Ιουλίου ποσού 7 δισ. για να πληρωθούν οι τρέχουσες ανάγκες του κράτους. Υπόσχεση επί ποσού (από 10 ως 25 δισ.) για να ανοίξουν πάλι οι τράπεζες. Εγγύηση της ΕΚΤ ότι θα παρέχει όση ρευστότητα χρειαστεί για τις τρέχουσες συναλλαγές πολιτών, επιχειρήσεων και κράτους στη διάρκεια του «προγράμματος».
Να συνεχίσουμε με αυτά για τα οποία δεσμευτήκαμε. Εξορθολογισμός ΦΠΑ, δηλαδή 6% σε φάρμακα, βιβλία και θέατρα, 13% σε βασικά είδη διατροφής, ηλεκτρικό-αέριο-νερό, ξενοδοχεία, εκδόσεις, 23% για όλα τα άλλα και στα νησιά. Εταιρικός φόρος στο 28% και προκαταβολή φόρου στο 100%, αύξηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης. Κατάργηση ευνοϊκών φορορυθμίσεων στους αγρότες. Φόρο ενοικίων 15% και 35% (από 11% και 33%), και κάποια ακόμη. Προσαρμογή του ασφαλιστικού ώστε να καταστεί «βιώσιμο» (κυρίως με αποκλεισμούς και αύξηση ορίων ηλικίας), άμεση και πλήρη λίγο αργότερα. Κατάργηση συλλογικών συμβάσεων, ακύρωση του νόμου Σκουρλέτη για την επαναφορά κατώτατου μισθού, προσαρμογή των ομαδικών απολύσεων και του πλαισίου συνδικαλιστικών κινητοποιήσεων. Εφαρμογή συστάσεων ΟΟΣΑ για τον ανταγωνισμό της εσωτερικής αγοράς (λειτουργία καταστημάτων, ιδιοκτησία φαρμακείων, περίοδοι εκπτώσεων, ελεύθερη τιμολόγηση γάλακτος, ορισμός αρτοποιείων, άνοιγμα «κλειστών» επαγγελμάτων, κ.λπ.). Δημιουργία υπερταμείου αποκρατικοποιήσεων (περιλαμβάνονται ενεργειακά αποθέματα, κρατικές ιδιοκτησίες και άλλα περιουσιακά στοιχεία τραπεζών και ασφαλιστικών ταμείων), ως εγγύηση των δανείων του τρίτου μνημονίου, με υποχρέωση να αποφέρει «κέρδη» 50 δισ. σε βάθος 30-35 ετών, το 75% των οποίων θα πάει σε αποπληρωμή χρέους και το 25% σε χρηματοδότηση επενδύσεων.
Η επιπλέον απόδοση του πρόσθετου πακέτου έπρεπε να φθάσει στα 4 δισ. ευρώ, τουλάχιστον.
Ακόμη και έπειτα από αυτά, ο Σόιμπλε, το ΔΝΤ και ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών πίστευαν ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο και θα χρειαστεί νέα διευθέτηση. Χάρις στη δική τους επιμονή θα γίνει, το 2018, η σχετική αναδιοργάνωση χρέους, που ήταν και πραγματικό bonus καλής εφαρμογής του μνημονίου, το μόνο που κράτησε τρία ολόκληρα χρόνια, όπως προβλεπόταν στη συμφωνία.
Την Τετάρτη 15 Ιουλίου η Βουλή θα πει το ΝΑΙ με 229 ψήφους ενώ 64 βουλευτές καταψήφισαν και έξι δήλωσαν παρών.
Αξίζει να σημειώσετε την ακόλουθη δήλωση (15/7/2015):
«Πρέπει να ευχαριστήσω δημόσια την αμερικανική κυβέρνηση και τον κ. Ομπάμα, καθώς, χωρίς τη δική τους βοήθεια και την επιμονή ότι η συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει το ζήτημα του χρέους, ίσως να μην είχαμε πετύχει. (...) Το λάθος μας ήταν ότι θεωρήθηκε πως το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης μπορούσε να εφαρμοστεί ανεξάρτητα από την πορεία της διαπραγμάτευσης», ομολόγησε και παραδέχθηκε ότι «το πρώτο διάστημα είχαμε αρκετές αδυναμίες, καθώς δεν είχαμε προετοιμαστεί για το σύστημα που υπάρχει στην Ευρώπη. (...) Η συμφωνία ακόμη δεν είναι βέβαιη, καθώς υπάρχουν δυνάμεις που τη βλέπουν ως ήττα τους».
Ευτυχώς, κάποιοι παρέμεναν ειλικρινείς, όπως ο δηλών τα ως άνω αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης.
