Μια από τις μεγάλες χρηματιστηριακές βελτιώσεις της φετινής χρονιάς ακούει στο όνομα εμπορευσιμότητα. Η αύξηση του όγκου συναλλαγών πολλές φορές κρύβει την ένδεια συναλλαγών που υπάρχει στα κατώτερα στρώματα της αγοράς καθώς το ενδιαφέρον δεν είναι γραμμικό και οι τζίροι συγκεντρώνονται στις πιο δημοφιλείς μετοχές που είθισται να προέρχονται από την μεγάλη κεφαλαιοποίηση.
Φέτος η εικόνα βελτίωσης είναι πιο πληθωρική καθώς από τους 141 τίτλους που πραγματοποίησαν πράξεις το 2024 και 2025 οι 102 (72%) εμφάνισαν αύξηση στη συναλλακτική τους δραστηριότητα. Σε αυτό έπαιξε ρόλο και το κριτήριο κατάταξης των εταιριών με βάση την εμπορευσιμότητα και την κεφαλαιοποίηση τους. Κοιτάζοντας τις δύο χρονιές παρατηρείται μια πιο ομαλή καμπύλη συγκέντρωσης των συναλλαγών.
Το «κέρδος» εντοπίζεται στον αριθμό των εταιριών που πραγματοποιούν συναλλαγές που αντιστοιχούν από το 30 με 50% του συνόλου των μετοχών τους και οι οποίες φέτος είναι 55 έναντι 30 πέρυσι. Φέτος τρεις εταιρίες έχουν από τις 5 Δεκεμβρίου υπερβεί σε συναλλαγές το σύνολο των μετοχών τους που βρίσκεται σε κυκλοφορία (EIS, Alpha Bank, Τράπεζα Πειραιώς) με την ΕΧΑΕ να βρίσκεται στο 97,3% ενώ πέρυσι στο κλαμπ της υπέρβασης του 100% ήταν η Q&R (121%) και η Τράπεζα Πειραιώς (108%) με την EIS να βρίσκεται στην Τρίτη θέση με 95,6%.
Παρά την ικανοποιητική εικόνα που εμφανίζει η εμπορευσιμότητα των μετοχών αν ελεγχθούν οι συναλλαγές σε αξία προκύπτει ότι η ελληνική αγορά συνέχισε να συγκεντρώνει δυνάμεις προς το «πάνω ράφι» των κεφαλαιοποίησεων. Ως το τέλος Νοεμβρίου οι πέντε πιο εμπορεύσιμες μετοχές του ΧΑ πραγματοποιούσαν το 61,6% των συναλλαγών της αγοράς από 57,8% το 2024. Η μέτρηση αυτή δεν είναι η υψηλότερη καθώς το 2016 το ποσοστό ήταν 68,9% Με τα δεδομένα των συναλλαγών της φετινής χρονιάς αυτό σημαίνει ότι από τα 217,3 εκατ. ευρώ, τα 133,9 εκατ. ευρώ πραγματοποιούνται από ένα πολύ κλειστό κλαμπ μετοχών ενώ τα 83 εκατ. ευρώ μοιράζονται στις υπόλοιπες 141 εταιρίες.
Η σύγκριση με το εξωτερικό καθιστά ακόμα πιο εμφατική αυτή την στρέβλωση καθώς η ελληνική αγορά μετά ο 2008 παρουσιάζει ένα διαρκές άνοιγμα της ψαλίδας στην πεντάδα των εταιριών που κυριαρχούν στις συναλλαγές. Η αποχώρηση εταιριών και η συγκέντρωση του τραπεζικού κλάδου εξηγούν το μεγαλύτερο μέρος του φαινομένου το οποίο πλέον σαν απόκλιση προσεγγίζει τις 28 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τους Ευρωπαϊκούς μέσους όρους.
Τι τζίρο πραγματοποιούν οι πέντε πιο εμπορεύσιμοι τίτλοι στο ΧΑ
Η βελτίωση της εμπορευσιμότητας αποτελεί αναμφίβολα θετικό βήμα, όμως το τίμημα της υπερσυγκέντρωσης του τζίρου στις λίγες «συνήθεις ύποπτες» μετοχές παραμένει ένα από τα πιο υποτιμημένα ρίσκα της ελληνικής αγοράς. Μια αγορά που κινείται, τιμολογείται και αξιολογείται από πέντε κυρίως τίτλους δεν είναι απλώς στενή είναι δομικά ευάλωτη.
Η αποστράγγιση ρευστότητας από το υπόλοιπο ταμπλό περιορίζει την ανακύκλωση κεφαλαίων, αυξάνει τη μεταβλητότητα στις δευτερεύουσες μετοχές και μετατρέπει την επιλογή τίτλων σε άσκηση υψηλού κινδύνου. Όσο ο τζίρος «ανηφορίζει» διαρκώς προς το πάνω ράφι, τόσο η αγορά απομακρύνεται από τον ρόλο της ως μηχανισμού ευρείας χρηματοδότησης της οικονομίας και προσεγγίζει επικίνδυνα το μοντέλο μιας αγοράς πέντε μετοχών.
Και τότε, οποιαδήποτε αναταραχή στη στενή αυτή κορυφή δεν θα είναι απλώς διόρθωση, αλλά συστημικό σοκ.
