Ο εκδημοκρατισμός της τεχνητής νοημοσύνης στην Ελλάδα: Τα νεότερα από το πρώτο εργοστάσιο τεχνητής νοημοσύνης Pharos και ο Υπερυπολογιστής Δαίδαλος 

Ο εκδημοκρατισμός της τεχνητής νοημοσύνης στην Ελλάδα: Τα νεότερα από το πρώτο εργοστάσιο τεχνητής νοημοσύνης Pharos και ο Υπερυπολογιστής Δαίδαλος 

Σε επτά μήνες, περίπου, αναμένεται να λειτουργήσει ο υπερυπολογιστής Δαίδαλος, ο οποίος αναμένεται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο για τη λειτουργία και ανάπτυξη του «Φάρος», του πρώτου ελληνικού AI Factory που θα λειτουργήσει επί ελληνικού εδάφους. 

Σύμφωνα με τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης ο υπερυπολογιστής Δαίδαλος θα έχει ισχύ 89 PetaFlops και θα είναι το ισχυρότερο υπολογιστικό σύστημα στην Ελλάδα και ένα από τα κορυφαία στην Ευρώπη. Η ανάπτυξή του αποτελεί σημαντικό βήμα για την επιστημονική και τεχνολογική εξέλιξη της χώρας, ενισχύοντας τις δυνατότητες έρευνας και καινοτομίας σε τομείς όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, η εξατομικευμένη ιατρική, η μετεωρολογία, η ανάλυση μεγάλου όγκου δεδομένων και η ανάπτυξη έξυπνων συστημάτων μεταφορών. Επισημαίνεται ότι, η υποδομή του υπερυπολογιστή έχει σχεδιαστεί με γνώμονα τη βιωσιμότητα, ώστε να αξιοποιεί ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και προηγμένα συστήματα ψύξης, που μειώνουν σημαντικά την ενεργειακή κατανάλωση. 

Η αρχιτεκτονική του νέου υπερ-υπολογιστή είναι ιδανική για να φιλοξενήσει τις μεγαλύτερες και πιο ετερογενείς εφαρμογές, συνδυάζοντας υπολογιστικές εφαρμογές υψηλής απόδοσης με την Τεχνητή Νοημοσύνη, τη μηχανική μάθηση και την ανάλυση μεγάλου όγκου δεδομένων.  

Αναμένεται να έχει κεντρικό ρόλο, μεταξύ άλλων, στην έρευνα για την ανάπτυξη νέων πιο αποτελεσματικών και αξιόπιστων υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση των πολιτών μέσω αιτημάτων σε φυσική γλώσσα, για την εξατομικευμένη ιατρική, την πυροπροστασία, τον χωροταξικό σχεδιασμό, αλλά και για την έξυπνη κινητικότητα και τα αυτόνομα οχήματα.

Ο «Φάρος» είναι  μια ομάδα φορέων και πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, η οποία θα κατανείμει τόσο τους πόρους του υπερ-υπολογιστή ΔΑΙΔΑΛΟΣ όσο και τους υπολογιστικούς πόρους των data centers που βρίσκονται στη χώρα προκειμένου να ενισχυθεί η επιστημονική έρευνα και να δημιουργηθούν ελληνικά προγράμματα Τεχνητής Νοημοσύνης

Βασικό και κυρίαρχο ρόλο στη δημιουργία του AI Factory θα διαδραματίσει η ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας για τον υπερ-υπολογιστή ΔΑΙΔΑΛΟΣ ο οποίος θα στεγαστεί στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου. 

Το AI Factory «Φάρος», θα λειτουργήσει στα πρότυπα του γαλλικού μοντέλου που παρουσιάστηκε πρόσφατα στη χώρα μας και θα «τρέξει» από το ΕΔΥΤΕ, το ΑΘΗΝΑ και το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο. Ρόλος του θα είναι να καταγράφει τα αιτήματα για τη χρήση της υπολογιστικής ισχύος του ΔΑΙΔΑΛΟΣ, να δίνει προτεραιότητες και να παράγει επιστημονικό έργο.

Το ΑΙ Factory στηρίζεται σε 3 βασικούς πυλώνες, στους οποίους θα δίνεται το κύριο βάρος της τεράστιας υπολογιστικής ισχύος. Ο ένας πυλώνας είναι οι εφαρμογές υγείας, ο δεύτερος οι μελέτες για την προστασία του κλίματος και τη διαχείριση της ενέργειας και ο τρίτος πυλώνας θα είναι ο πολιτισμός και η γλώσσα. Μέσα από αυτόν τον πυλώνα, αναμένεται να δημιουργηθεί το πρώτο Ελληνικό Μεγάλο Γλωσσικό Μοντέλο (LLM), το οποίο αποτελεί καίρια υλοποίηση για την προώθηση και στήριξη της ελληνικής κοινωνίας.

Πρόκειται για ένα  έργο, με συνολικό προϋπολογισμό 30 εκατ. ευρώ που θα χρηματοδοτηθεί κατά 50% από την Κοινή Επιχείρηση EuroHPC και κατά 50% από Εθνικούς Πόρους.

Εντάσσεται στα εμβληματικά έργα του Σχεδίου για τη Μετάβαση της Ελλάδας στην εποχή της ΤΝ, που διαμορφώθηκε από τη Συμβουλευτική Επιτροπή Υψηλού Επιπέδου για την ΤΝ. Θα χρησιμοποιεί την υπολογιστική υποδομή υψηλών επιδόσεων του υπερυπολογιστή «ΔΑΙΔΑΛΟΣ», επιτρέποντας την απρόσκοπτη συνεργασία με τις άλλες ευρωπαϊκές υποδομές. Η συνεργασία των AI Factories όλων των χωρών, θα παρέχει τη δυνατότητα τα συνολικά παραγόμενα αποτελέσματα να χρησιμοποιούνται προς όφελος όλων των πολιτών της Ευρώπης.

Πιο συγκεκριμένα, θα δημιουργηθεί στη χώρα μας ένα οικοσύστημα βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών, το οποίο:

  • Θα ενισχύει την ανταγωνιστικότητα, παρέχοντας προηγμένους υπολογιστικούς πόρους, πρόσβαση σε μεγάλα δεδομένα, και εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό
  • Θα υποστηρίζει την ανάπτυξη προϊόντων ΤΝ υψηλής αξιοπιστίας και εναρμονισμένα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς TN (AI Act)
  • Θα προωθεί την καινοτομία στους τομείς έξυπνης εξειδίκευσης, όπως για παράδειγμα τη βιωσιμότητα με την ανάλυση δορυφορικών δεδομένων για τη διαχείριση φυσικών πόρων και την καταπολέμηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής
  • Θα επενδύει στο ανθρώπινο κεφάλαιο, μέσα από προγράμματα κατάρτισης, αναβάθμισης δεξιοτήτων και προσέλκυσης ταλέντων στον τομέα της ΤΝ
  • Θα διασφαλίζει την καινοτομία, μέσω διασύνδεσης με άλλες συναφείς πρωτοβουλίες, όπως τα European Digital Innovation Hubs (EDIHs), τα Data Spaces, τα Εθνικά Κέντρα Ικανοτήτων (NCCs), καθώς και καίρια έργα όπως το DeployAI, το ALT-EDIC4EU, το LLMs4EU μεταξύ άλλων,
  • Θα συμβάλλει στη δημιουργία ενός διασυνοριακού οικοσυστήματος καινοτομίας μέσω ΤΝ με  πολλαπλασιαστικά οφέλη για όλες τις  χώρες της Ε.Ε.