Χωρίς συμμετοχές ολοκληρώθηκε για ακόμα μια φορά η δημοπρασία του ειδικού προϊόντος δέσμευσης δυναμικότητας «Route1», που αφορά τη μεταφορά φυσικού αερίου από την Ελλάδα προς την Ουκρανία μέσω του λεγόμενου Κάθετου Διαδρόμου.
Πρόκειται για την πέμπτη κατά σειρά διαδικασία που δεν κατέγραψε ενδιαφέρον, με την προηγούμενη –πριν από περίπου έναν μήνα– να έχει καταλήξει στο ίδιο αποτέλεσμα. Ωστόσο, πηγές της αγοράς υπογραμμίζουν ότι η εικόνα αυτή δεν αποδίδεται τόσο σε αδιαφορία της αγοράς, αλλά στις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν σήμερα.
Ο ρόλος της συγκυρίας
Η παρατεταμένη πολεμική κατάσταση στην Ουκρανία, η χαμηλότερη ζήτηση και η ύπαρξη φθηνότερων εναλλακτικών οδών προμήθειας περιορίζουν την ελκυστικότητα του «Route1» στο παρόν στάδιο.
Παράλληλα, η φύση της αγοράς φυσικού αερίου απαιτεί χρόνο για να εδραιωθεί μια νέα διαδρομή, κάτι που καθιστά αναμενόμενη μια μεταβατική περίοδο χωρίς σημαντική κινητικότητα.
Φυσικά, το «αγκάθι» της τιμής παραμένει με τους ειδικούς της αγοράς να επισημαίνουν ότι το αυξημένο κόστος μεταφοράς περιορίζει την ανταγωνιστικότητα του κάθετου διαδρόμου έναντι άλλων διαδρομών.
Παράλληλα, η ευρωπαϊκή αγορά εμφανίζει πλεονάζουσα προσφορά LNG, πτωτική πορεία στις τιμές spot και ενισχυμένη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, γεγονότα που αποδυναμώνουν ακόμη περισσότερο την εμπορική του απήχηση.
Οι επόμενες κινήσεις
Παρά τις άγονες δημοπρασίες, ο ΔΕΣΦΑ και οι υπόλοιποι διαχειριστές επιμένουν στη συνέχιση του εγχειρήματος. Όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, ο σχεδιασμός περιλαμβάνει νέες δημοπρασίες το επόμενο διάστημα, με στόχο τη βελτίωση του προϊόντος μέσα από μεγαλύτερη ευελιξία σε χρόνο και ποσότητες, αλλά και πιο ανταγωνιστικές τιμές.
Την ίδια κατεύθυνση φαίνεται να στηρίζει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία με επιστολή της προς τους διαχειριστές ζήτησε να ανοίξει διάλογος για το πώς μπορεί ο Κάθετος Διάδρομος να ενισχύσει τον ανταγωνισμό και να αποτελέσει πιο ελκυστική επιλογή.
Στρατηγική σημασία
Ένα πρόσθετο επιχείρημα για τη διατήρηση του «Route1» είναι ότι έχει ήδη λάβει τις απαραίτητες εγκρίσεις από τις ρυθμιστικές αρχές. Σε περίπτωση δημιουργίας ενός νέου προϊόντος, η διαδικασία έγκρισης θα απαιτούσε σημαντικό χρόνο, κάτι που θα στερούσε το πλεονέκτημα του υφιστάμενου momentum.
Όπως τονίζουν εμπλεκόμενοι φορείς, ο Κάθετος Διάδρομος εξακολουθεί να θεωρείται κρίσιμη εναλλακτική για την τροφοδοσία της Ουκρανίας, ακόμα κι αν η αγορά δεν έχει δείξει προς το παρόν έμπρακτο ενδιαφέρον.
Οι δύο τελευταίες άγονες δημοπρασίες δεν προκαλούν ανησυχία αλλά αντιμετωπίζονται ως φυσιολογικό στάδιο σε μια αγορά που χρειάζεται χρόνο για να απορροφήσει νέες δυνατότητες.
Βέβαια, στελέχη του κλάδου σημειώνουν ότι χωρίς αλλαγές στην τιμολογιακή πολιτική ή μέτρα που θα ενισχύσουν την εμπορική του αξία, ο κάθετος διάδρομος ενδέχεται να μείνει ένα έργο με περιορισμένη αξιοποίηση.
Το κρίσιμο ζητούμενο, όπως υπογραμμίζουν, είναι αν η Ελλάδα και οι όμορες χώρες θα καταφέρουν να τον επαναφέρουν δυναμικά στον ενεργειακό χάρτη, προτού οι εξελίξεις στην ευρωπαϊκή αγορά τον αφήσουν στο περιθώριο.
