Η υπογραφή της συμφωνίας ύψους $10,74 δισ. (≅ £8δισ.) ανάμεσα στον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, για την παράδοση 20 νέων μαχητικών Eurofighter Typhoon στην Τουρκία φανερώνει την προσπάθεια της Άγκυρας να μείνει ενεργή στο παιχνίδι των εξοπλισμών και στη στρατηγική της εναέριας υπεροχής, όπως εκτιμούν διεθνείς αναλυτές. Τι προβλέπει το χρονοδιάγραμμα και ποια τα «αγκάθια» του deal.
Η οριστικοποίηση της συμφωνίας, την οποία κυνηγούσε εδώ και αρκετό καιρό η Άγκυρα, γνωστοποιήθηκε από τον ίδιο τον Βρετανό πρωθυπουργό, μέσω ανάρτησής του στο Χ.
I've just agreed a deal with Türkiye to secure 20,000 British jobs across the UK. pic.twitter.com/n9wCYL7rRj
— Keir Starmer (@Keir_Starmer) October 27, 2025
🇹🇷|🇬🇧 Turkish President Recep Tayyip Erdogan welcomed British Prime Minister Keir Starmer at the Presidential Complex in Ankara pic.twitter.com/XDvqzJKW62
— Anadolu English (@anadoluagency) October 27, 2025
Παράλληλα, ο Τούρκος πρόεδρος δημοσίευσε στο προφίλ του στο Χ βίντεο από τη στιγμή της υπογραφής της συμφωνίας με τον Βρετανό πρωθυπουργό.
Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer ile Anlaşmaların İmza Töreni ve Ortak Basın Toplantısı https://t.co/LnwRRHiYnY
— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) October 27, 2025
Ειδικότερα, η συμφωνία προβλέπει την προμήθεια 20 σύγχρονων μαχητικών Eurofighter Typhoon. Το Λονδίνο ανακοίνωσε ότι η Άγκυρα θα παραλάβει το πρώτο από τα 20 μαχητικά το 2030.
Παράλληλα, το deal περιλαμβάνει την επιλογή για την αγορά περισσότερων αεροσκαφών στο μέλλον, ενώ η Τουρκία έχει συζητήσει την απόκτηση έως και 40 αεροσκαφών από το Ηνωμένο Βασίλειο μακροπρόθεσμα.
Εξάλλου, η Τουρκία ενδέχεται αρχικά να λάβει μεταχειρισμένα αεροσκάφη (π.χ. από το Κατάρ και το Ομάν) ή να συνάψει συμφωνίες για νωρίτερη παράδοση, προκειμένου να καλύψει τις βραχυπρόθεσμες ανάγκες της.
Το χρονοδιάγραμμα της συμφωνίας συνοπτικά
⇒ 2023 – αρχικό ενδιαφέρον
- Η Τουρκία άρχισε να διερευνά την απόκτηση μαχητικών αεροσκαφών Eurofighter Typhoon.
- Ο στόχος: να ενισχύσει τον γηράσκοντα στόλο της (ειδικά τα F-16) και να λειτουργήσει ως γέφυρα μέχρι να τεθεί σε υπηρεσία το εγχώριο μαχητικό αεροσκάφος TAI Kaan.
⇒ Νοέμβριος 2024 – η αντίσταση της Γερμανίας χαλαρώνει
- Η Γερμανία είχε προηγουμένως μπλοκάρει την πώληση, επικαλούμενη το ιστορικό της Τουρκίας σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τις εντάσεις με την Ελλάδα.
- Στα τέλη του 2024, η Γερμανία (μέσω του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου Ασφαλείας) φέρεται να απέσυρε την αντίθεσή της στην πώληση.
⇒ 23 Ιουλίου 2025 – Υπογραφή μνημονίου
- Η Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο υπέγραψαν μνημόνιο κατανόησης (MoU) για την πιθανή απόκτηση των Typhoon.
- Ταυτόχρονα, η Γερμανία φέρεται να ενέκρινε την εξαγωγή έως και 40 Typhoon στην Τουρκία.
⇒ 27 Οκτωβρίου 2025 – Επίσημη συμφωνία
- Η Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο υπέγραψαν σύμβαση για 20 νέα αεροσκάφη Typhoon αξίας περίπου 8 δισεκατομμυρίων λιρών.
- Η συμφωνία περιλαμβάνει την επιλογή για περισσότερα αεροσκάφη και αποτελεί την πρώτη νέα παραγγελία εξαγωγής για το Typhoon από το Ηνωμένο Βασίλειο από το 2017.
⇒ Παράδοση και μελλοντικό χρονοδιάγραμμα
- Οι αρχικές παραδόσεις αναμένονται γύρω στο 2030 (για τα Typhoon που κατασκευάζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο).
- Εν τω μεταξύ, η Τουρκία συνεχίζει να αναπτύσσει το εγχώριο μαχητικό αεροσκάφος Kaan, με στόχο την έναρξη λειτουργίας του περί το 2028.
Στάρμερ: Ιστορική συμφωνία και μια νίκη για την ασφάλεια του ΝΑΤΟ
«Αυτή η ιστορική συμφωνία με την Τουρκία είναι μια νίκη για τους Βρετανούς εργαζομένους, μια νίκη για την αμυντική βιομηχανία μας και μια νίκη για την ασφάλεια του ΝΑΤΟ», δήλωσε από την πλευρά του ο Κιρ Στάρμερ, σύμφωνα με ανακοίνωση της βρετανικής κυβέρνησης.
«Η συμφωνία θα εμβαθύνει και θα ενισχύσει την ασφάλεια του ΝΑΤΟ, ενώ θα ενισχύσει επίσης τη διμερή συνεργασία στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας», δήλωσε ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
«Στα δύο άκρα της Ευρώπης, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Τουρκία είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της εποχής μας, και αυτό θα επιτρέψει στις ένοπλες δυνάμεις μας να συνεργαστούν ακόμη πιο στενά, καθώς αποτρέπουμε απειλές και προστατεύουμε τα εθνικά μας συμφέροντα», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, ο υπουργός Άμυνας Τζον Χέιλι, ο οποίος συνόδευσε τον Στάρμερ στην Άγκυρα, δήλωσε επίσης: «Η Τουρκία είναι σημαντικός σύμμαχος του ΝΑΤΟ και φύλακας της Μαύρης Θάλασσας. Εξοπλίζοντάς τη με μαχητικά αεροσκάφη Typhoon τελευταίας τεχνολογίας, η συμφωνία αυτή θα ενισχύσει την αποτρεπτική δύναμη του ΝΑΤΟ και θα συμβάλει στην ασφάλεια όλων μας. Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου χαρακτήρισε τη συμφωνία «τη μεγαλύτερη συμφωνία εξαγωγής μαχητικών αεροσκαφών της γενιάς μας».Παράλληλα, ανέφερε ότι θα συμβάλει στη διατήρηση 20.000 θέσεων εργασίας στο Ηνωμένο Βασίλειο, με γραμμές παραγωγής στο Εδιμβούργο, το Warton, το Samlesbury και το Μπρίστολ.
Ερντογάν: Η συνεργασία μας θα ανοίξει το δρόμο για κοινά έργα στην αμυντική βιομηχανία
Μετά τη σημερινή συνάντηση των δύο ηγετών στο προεδρικό μέγαρο στην Άγκυρα, ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε ότι «οι ρυθμίσεις σχετικά με την προμήθεια των μαχητικών αεροσκαφών Eurofighter Typhoon υπογράφηκαν κατά τη διάρκεια των συνομιλιών μεταξύ των αντιπροσωπειών», ενώ ο ίδιος υπέγραψε με τον Κιρ Στάρμερ τη δήλωση συνεργασίας για το θέμα αυτό.
«Ως δύο στενοί σύμμαχοι, θεωρώ αυτό το βήμα ως ένα νέο σύμβολο των στρατηγικών σχέσεων μας. Πιστεύω ότι αυτή η συνεργασία μας με το Ηνωμένο Βασίλειο θα ανοίξει το δρόμο για κοινά έργα στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας» προσέθεσε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
«Πρόκειται για μια πολύ σημαντική συμφωνία, καθώς αφορά παραγγελίες αξίας 8 δισεκατομμυρίων λιρών (9,165 δισεκατομμύρια ευρώ). [...] πρόκειται για θέσεις εργασίας που θα διαρκέσουν 10 χρόνια, για την κατασκευή των Eurofighter Typhoon, οπότε είναι πραγματικά πολύ σημαντικό για τη χώρα μας», δήλωσε από την πλευρά του ο Κιρ Στάρμερ.
«Αυτή είναι η νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ και επομένως το να έχουμε αυτή τη δυνατότητα εξασφαλισμένη από το Ηνωμένο Βασίλειο είναι πραγματικά σημαντικό για το ΝΑΤΟ», δήλωσε ο Κιρ Στάρμερ από την τουρκική πρωτεύουσα.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξέφρασε επίσης την εκτίμησή του «στους ηγέτες των άλλων συμμαχικών χωρών για την εποικοδομητική στάση τους» όπως είπε. Για την πώληση των αεροσκαφών (καινούργιων ή μεταχειρισμένων) απαιτείται η άδεια της κοινοπραξίας Eurofighter, η οποία αποτελείται από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, την Ιταλία και την Ισπανία.
Ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας Γιασάρ Γκιουλέρ δήλωσε ότι το Κατάρ και το Ομάν θα πωλήσουν στην Τουρκία από 12 μεταχειρισμένα Eurofighter και άλλα 20 μαχητικά θα δώσει στην Τουρκία το Ηνωμένο Βασίλειο. «Ο αριθμός μπορεί να αυξηθεί. Τα αεροσκάφη αναμένεται να παραδοθούν στις αρχές του επόμενου έτους» είπε ο Τούρκος υπουργός Άμυνας.
O Τούρκος πρόεδρος, στις κοινές δηλώσεις των δύο ηγετών στους εκπροσώπους του Τύπου μετά τη συνάντησή τους, ανέφερε ακόμη ότι υπάρχει στενή συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών σε πολλά θέματα και σήμερα οι συνομιλίες επικεντρώθηκαν στις εμπορικές και στις αμυντικές σχέσεις.
«Θέλουμε να αυξήσουμε τον όγκο των εμπορικών συναλλαγών μας αρχικά στα 30 δισεκατομμύρια δολάρια (σ.σ. σε ετήσια βάση) και στη συνέχεια στα 40 δισεκατομμύρια δολάρια. […] Εστιάζουμε επίσης σε κοινές επενδύσεις σε τρίτες χώρες» σημείωσε, προσθέτοντας ότι'Άγκυρα και Λονδίνο στοχεύουν σε νέες συνεργασίες στους τομείς της ενέργειας και της άμυνας.
Αντιδράσεις έναντι της συμφωνίας
Ωστόσο, η συμφωνία Βρετανίας - Τουρκίας για τα Eurofighter Typhoon, δεν φαίνεται να έγινε δεκτή με ενθουσιασμό απ' όλες τις πλευρές. Σύμφωνα με το Reuters, o αναλυτής ασφάλειας και άμυνας με έδρα την Κωνσταντινούπολη, Μπουράκ Γιλντιρίμ, χαρακτήρισε την τιμή των 8 δισεκατομμυρίων λιρών «εξωφρενικά υψηλή» και «άνευ προηγουμένου», ακόμη και αν περιλαμβάνει επιλογές, πυρομαχικά, ανταλλακτικά και εκπαίδευση.
«Πωλούν αεροσκάφη σε τιμές φρεγάτας», δήλωσε ο Γιλντιρίμ και πρόσθεσε: «Αυτή η συμφωνία είναι καθαρή απάτη. Δεν μπορείς να αγοράσεις ένα μαχητικό αεροσκάφος για 400 εκατομμύρια λίρες. Πωλούν ένα αεροσκάφος στην τιμή των τεσσάρων».
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τον βρετανικό Guardian, η επιθυμία της Βρετανίας να αυξήσει τις εξαγωγικές παραγγελίες της σε στρατιωτικούς εξοπλισμούς δεν φαίνεται να κάμπτει τις ανησυχίες οργανισμών για τις παραβιάσεις της Τουρκίας σε ό,τι αφορά θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο Ερντογάν δέχεται σφοδρή κριτική για τις νέες κατηγορίες εναντίον του Εκρέμ Ιμάμογλου, ως μια προφανή προσπάθεια να κρατήσουν τον κύριο αντίπαλο του προέδρου μακριά από την τουρκική πολιτική. Υπενθυμίζεται ότι ο πρώην δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης βρίσκεται στη φυλακή από τον περασμένο Μάρτιο, κατηγορούμενος για διαφθορά.
Ο Ιμάμογλου αρνήθηκε τις τελευταίες κατηγορίες, γράφοντας στο X: «Τέτοιες συκοφαντίες, ψέματα και συνωμοσίες δεν θα περνούσαν ούτε από το μυαλό του διαβόλου. Αντιμετωπίζουμε μια ντροπιαστική ανηθικότητα που δεν μπορεί να περιγραφεί με λόγια».
Ένα δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης εξέδωσε ένταλμα σύλληψης εναντίον του και δύο άλλων ατόμων – του Μερντάν Γιανάρνταγκ, αρχισυντάκτη του τηλεοπτικού καναλιού Tele1, και του πρώην διευθυντή της προεκλογικής εκστρατείας του Ιμάμογλου, Νεκάτι Οζκάν.
Οι τρεις τους κατηγορούνται για διασυνδέσεις με έναν τέταρτο άνδρα, τον Χουσεΐν Γκιούν, ο οποίος με τη σειρά του κατηγορείται για κατασκοπευτικές δραστηριότητες για λογαριασμό ξένων κρατών, συμπεριλαμβανομένης της διεξαγωγής συναντήσεων με τον πρώην επικεφαλής της MI6 Ρίτσαρντ Μουρ. Πριν αναλάβει τη διεύθυνση των βρετανικών υπηρεσιών πληροφοριών στο εξωτερικό, ο Μουρ ήταν πρέσβης του Ηνωμένου Βασιλείου στην Τουρκία.
