Πάνω από 2 ώρες διήρκησε η κατ' ιδίαν συνάντηση του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον Λευκό Οίκο.
Από τη συνάντηση οι αμερικανοτουρκικές επανέρχονται στο επίπεδο του 2019, όταν και είχε πραγματοποιηθεί η τελευταία συνάντηση των δυο ηγετών, ενώ συζητήθηκαν ζητήματα εμπορίου, ενέργειας και αμυντικής συνεργασίας, αλλά και οι γεωπολιτικές εξελίξεις σε Ουκρανία, Συρία και Μέση Ανατολή.
Ο Ερντογάν είναι φίλος μου
Ο Αμερικανός πρόεδρος, καλωσορίζοντας τον Τούρκο ηγέτη, στάθηκε στη μακροχρόνια σχέση τους, ακόμα και μέσα από τις δικές του πολιτικές περιπέτειες μετά την ήττα του στις εκλογές του 2020.
«Ακόμα και για τέσσερα χρόνια, όταν ήμουν σε εξορία, άδικα, όπως αποδεικνύεται, στημένες εκλογές, ξέρετε, εκείνος ξέρει από στημένες εκλογές καλύτερα από τον καθένα, αλλά όταν ήμουν σε εξορία, ήμασταν ακόμα φίλοι», σχολίασε ο Τραμπ.
Ο ίδιος πρόσθεσε ότι «αυτός είναι πάντα ένας καλός τρόπος να διαπιστώσεις, να δοκιμάσεις μια φιλία».
ο Αμερικανός πρόεδρος φαίνεται πως επιβεβαίωσε με τον τρόπο του όσα είχαν κυκλοφορήσει τις προηγούμενες μέρες, ότι θα συζητηθεί στη συνάντηση με τον Τούρκο ομόλογό του η επιθυμία της Άγκυρας να επιστρέψει στο πρόγραμμα των F-35, ενώ μιλώντας για τον Τούρκο πρόεδρο είπε «ο πρόεδρος Ερντογάν είναι ένας σοβαρός ηγέτης και πρέπει να του αναγνωρίσω πως μετά από 2.000 χρόνια – όπως έχω ξαναπεί – κατάφερε να κατακτήσει τη Συρία. Η Συρία είναι μία ξεκάθαρη νίκη για τον ίδιο και την Τουρκία».
Όσον αφορά τις αγορές όπλων, ο Τραμπ σημείωσε ότι «τα μέλη του ΝΑΤΟ έχουν αυξήσει σημαντικά τις αγορές εξελιγμένων αμερικανικών οπλικών συστημάτων που τα πληρώνουν στην κανονική τους τιμή και θα συνεχίσουν να το κάνουν. Εικάζω πως μεγάλο μέρος αυτών των όπλων πηγαίνει στην Ουκρανία».
Επιπλέον, ο Τραμπ, ερωτηθείς σχετικά, τόνισε ότι θα τεθεί το θέμα των δασμών, ενώ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο άρσης των κυρώσεων κατά της Τουρκίας «σχεδόν άμεσα» εφόσον η συνάντηση εξελιχθεί θετικά.
«Πρόκειται να κάνουμε επιπλέον εμπόριο» δήλωσε ο Τραμπ και συμπλήρωσε: «Θέλουμε συγκεκριμένα πράγματα και εμείς και αυτοί».
Αναφερόμενος στον πόλεμο στην Ουκρανία, ο Τραμπ δήλωσε ότι «ο Πούτιν πρέπει να σταματήσει» και κάλεσε να τερματιστούν οι αγορές ρωσικού πετρελαίου – κάλεσε επίσης και τον Ερντογάν να σταματήσει να αγοράζει ενέργεια από τη Ρωσία.
Υπογράμμισε ότι δεν θα αποκαλούσε τη Ρωσία «χάρτινη τίγρη», αλλά το έκανε καθώς «έχει ξοδέψει πολλά λεφτά αλλά δεν έχει κερδίσει σχεδόν τίποτα σε έδαφος – θεωρώ ότι είναι η ώρα να τελειώσει αυτός ο πόλεμος», επαναλαμβάνοντας ότι «αν ήμουν εγώ πρόεδρος, ο πόλεμος αυτός δεν θα ξεκινούσε ποτέ».
Επισήμανε παράλληλα ότι η σχέση του ΝΑΤΟ με τις ΗΠΑ είναι «η ισχυρότερη που υπήρξε ποτέ».
Για τη Γάζα, ο Αμερικανός πρόεδρος σημείωσε ότι είχε «πολύ καλή συνάντηση με ηγέτες της περιοχής» και εκτίμησε ότι «είμαστε κοντά σε μια συμφωνία», με προτεραιότητα την απελευθέρωση των ομήρων. «Πρέπει να συναντηθούμε και με το Ισραήλ», πρόσθεσε.
Ο Ερντογάν ανέφερε ότι στην ατζέντα περιλαμβάνονται, εκτός από τα μαχητικά, και άλλα ζητήματα όπως η υπόθεση της τράπεζας Halkbank.
Υπογραφή μνημονίου συνεργασίας στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας
Σημείώνεται ότο στο περιθώριο της συνάντησης, ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας, Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ, επιβεβαίωσε την υπογραφή Μνημονίου Κατανόησης ΗΠΑ - Τουρκίας για τη Στρατηγική Συνεργασία στον Τομέα της Πυρηνικής Ενέργειας για εμπορική χρήση.
Ερντογάν : Θα κάνουμε ό,τι μας αναλογεί για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποσχέθηκε ότι η Τουρκία θα κάνει ό,τι της αναλογεί στο θέμα της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, κατά τη συνάντησή του στον Λευκό Οίκο με τον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ.
«Θα κάνουμε ότι μας αναλογεί» δήλωσε μεταξύ άλλων ο Τούρκος πρόεδρος, αναφερόμενος στο θέμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, τονίζοντας ότι θα συζητήσει το θέμα με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο.
«Θα συζητήσω το θέμα όταν επιστρέψω με τον Βαρθολομαίο» δήλωσε, μεταξύ άλλων, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Τούρκος πρόεδρος ενώπιον των δημοσιογράφων, λίγο πριν ξεκινήσει η κατ' ίδιαν συνάντηση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ.
Η απάντηση του Ντόναλντ Τραμπ σε αυτή τη δήλωση του Τούρκου ομολόγου του ήταν: «Η Ελληνορθόδοξη Εκκλησία ήταν εδώ (σ.σ. στον Λευκό Οίκο, αναφερόμενος στην πρόσφατη επίσκεψη Βαρθολομαίου) και θα ήθελαν πραγματικά να έχουν κάποια βοήθεια».
Η Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης, ιδρυθείσα το 1844 από τον Πατριάρχη Γερμανό Δ' στη Μονή της Αγίας Τριάδας, υπήρξε το κύριο θεολογικό εκπαιδευτικό ίδρυμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης. Στεγάζονταν σε πέτρινο κτίριο που ανεγέρθηκε το 1896, μετά από καταστροφικό σεισμό το 1894, με δωρεά του Παύλου Σκυλίτση Στεφάνοβικ και σχέδια του αρχιτέκτονα Περικλή Φωτιάδη.
Η Σχολή λειτούργησε αδιάλειπτα έως το 1971, όταν η τουρκική κυβέρνηση, με νόμο που απαγόρευε τη λειτουργία ιδιωτικών ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, ανέστειλε τη λειτουργία της. Από τότε, το θέμα της επαναλειτουργίας της αποτέλεσε αντικείμενο συζητήσεων και διπλωματικών πιέσεων από την Ελλάδα, τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στις 8 Μαΐου φέτος, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος ανακοίνωσε την επαναλειτουργία της Σχολής για τον Σεπτέμβριο του 2026, έπειτα από έγκριση του Τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο υπουργός Παιδείας της Τουρκίας ανέλαβε τις διαδικασίες προετοιμασίας, ενώ οι εργασίες αναστήλωσης και αναβάθμισης των εγκαταστάσεων βρίσκονται σε εξέλιξη.
Στον στόχο της Άγκυρας το Fox News πριν τη συνάντηση
Εντωμεταξύ, να διασκεδάσει τις εντυπώσεις μετά τις δηλώσεις Ερντογάν πως ο «πρόεδρος Τραμπ απέτυχε να σταματήσει τους πολέμους στην Ουκρανία και τη Γάζα» προσπαθεί η Άγκυρα, λίγο πριν τη συνάντηση στο Λευκό Οίκο. Η παρέμβαση του Ρούμπιο ανησύχησε την Άγκυρα, που κατηγορεί τη...μεταφράστρια του Fox News.
Συγκεκριμένα, η αμφισβήτηση για την αποτελεσματικότητα των προσπαθειών του Αμερικανού προέδρου να τερματίσει τις συγκρούσεις σε Ουκρανία και Μ. Ανατολή, από τον Ερντογάν, προκάλεσε τη σφοδρή αντίδραση του Μάρκο Ρούμπιο ο οποίος και διαμήνυσε ότι ο Τραμπ παραμένει «ο μοναδικός ηγέτης με πραγματική δυνατότητα να φέρει ειρήνη».
Ωστόσο, νωρίτερα, ο Τούρκος πρόεδρος είχε προβεί σε δηλώσεις που προκάλεσαν την έντονη αντίδραση του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο.
Σε τηλεοπτική του εμφάνιση στο Fox News, ο Ερντογάν αμφισβήτησε την αποτελεσματικότητα των προσπαθειών του Τραμπ να τερματίσει τη σύρραξη στην Ουκρανία, υποστηρίζοντας ότι δεν κατάφερε να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις του. Παράλληλα, άφησε αιχμές για την αμερικανική διπλωματία στη Γάζα, χαρακτηρίζοντάς την ανεπαρκή.
«Στην περίπτωση της Ρωσίας και της Ουκρανίας, ο μόνος ηγέτης που μπορεί πραγματικά να τερματίσει τη σύγκρουση είναι ο Τραμπ. Γι’ αυτό αφιερώνει περισσότερο χρόνο και προσπάθεια από οποιονδήποτε άλλον», είπε χαρακτηριστικά ο Ρούμπιο.
Συμπλήρωσε ότι, ακόμη και χώρες όπως η Τουρκία ζητούν τη συμμετοχή των ΗΠΑ στις διεθνείς κρίσεις και καταλήγουν πάντα στον Λευκό Οίκο όταν θέλουν να επιτευχθεί πρόοδος.
«Αυτοί οι άνθρωποι θα πουν ό,τι θα πουν. Στο τέλος της ημέρας όμως, όλοι, όταν θέλουν κάτι να γίνει, έρχονται στον Λευκό Οίκο. Το ίδιο και ο Ερντογάν. Όλοι θέλουν να μιλήσουν με τον πρόεδρο Τραμπ και να διορθώσει την κατάσταση. Μπορεί να λένε ό,τι θέλουν. Ηγέτες παρακαλούν να συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα του προέδρου Τραμπ για πέντε λεπτά, έστω για μια χειραψία» είπε.
Δυσαρέσκεια στην Άγκυρα: «Έγινε λανθασμένη μετάφραση στις δηλώσεις Ερντογάν»
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τη cumhuriyet, οι δηλώσεις του Ρούμπιο προκάλεσαν έντονη δυσαρέσκεια την Άγκυρα, με αποτέλεσμα το Γραφείο Επικοινωνίας της Τουρκικής Προεδρίας στην Ουάσινγκτον να στέλνει «διόρθωση» στο Fox News ενόψει της σημερινής συνάντησης Ερντογάν - Τραμπ.
