Με φόντο τα εννέα σημεία - «κλειδιά» που προβλέπει η συμφωνία ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ουκρανία για τα ορυκτά, τα διεθνή ΜΜΕ εκτιμούν ότι βρισκόμαστε ενώπιον μιας ιστορικής συμφωνίας που συνιστά μια καταλυτική εξέλιξη για την πορεία του πολέμου, τρία χρόνια μετά τη ρωσική εισβολή. Πώς ενισχύονται οι σχέσεις Ουάσινγκτον - Κιέβου μέσω του Επενδυτικού Ταμείου Ανασυγκρότησης και γιατί είναι σημαντικά τα ορυκτά στο ουκρανικό υπέδαφος.
Αν και η διμερής συμφωνία δεν φαίνεται να περιλαμβάνει ρητές εγγυήσεις στρατιωτικής υποστήριξης από πλευράς ΗΠΑ προς την Ουκρανία, ωστόσο συνιστά από μόνη της μια πολιτική δέσμευση και επένδυση του Ντόναλντ Τραμπ, καθιστώντας στο εξής την Ουάσινγκτον ρυθμιστή των εξελίξεων. Επί της ουσίας, ο Αμερικανός πρόεδρος καλείται να διαδραματίσει πλέον έναν διαφορετικό ρόλο σε έναν πόλεμο, τον οποίο φαινόταν πάντοτε να θεωρεί λάθος κάποιου άλλου αλλά και πρόβλημα κάποιου άλλου. Στο πλαίσιο αυτό ήταν χαρακτηριστική, άλλωστε, η δήλωση του Αμερικανού υπουργού Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, ότι «η συμφωνία αποδεικνύει πως οι ΗΠΑ έχουν οικονομικό συμφέρον στην Ουκρανία».
Όπως εκτιμούν διεθνείς αναλυτές, η συμφωνία ενισχύει εν τοις πράγμασιν τις σχέσεις των δύο χωρών, οι οποίες είχαν διαρραγεί σχεδόν καθολικά, στον απόηχο της επεισοδιακής συνάντηση του Τραμπ με τον Ουκρανό ομόλογό του, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, τον Φεβρουάριο στον Λευκό Οίκο.
Σε ό,τι αφορά, αυτή καθαυτή τη συμφωνία, οι όροι της πλέον φαίνονται λιγότερο επαχθείς σε σύγκριση με λίγους μήνες νωρίτερα. Ενδεικτικά, η κυβέρνηση Τραμπ δεν φαίνεται να ζητά αναδρομικά την επιστροφή δισεκατομμυρίων δολαρίων βοήθειας που προσέφερε στο Κίεβο η κυβέρνηση Μπάιντεν, μέσω αυτής της συμφωνίας για τα ουκρανικά ορυκτά.
Και παρά το γεγονός ότι δεν διαφαίνεται η πιθανότητα μιας άμεσης διπλωματικής λύσης για ειρήνευση στον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο, το deal είναι εξόχως σημαντικό. Κατ’ αρχάς, φαίνεται πως πρόκειται για μία αμιγώς οικονομική συμφωνία. Δηλαδή, φαίνεται να είναι περισσότερο μια μακροπρόθεσμη πρόταση για κοινή συνεργασία όσον αφορά το οικονομικό μέλλον της Ουκρανίας. Το Κίεβο, πάντως, ήθελε να συνδέσει τη συμφωνία με ρητές εγγυήσεις από την πλευρά της Ουάσιγκτον ότι θα συνεχίσει την παροχή στρατιωτικής υποστήριξης.
Υπό το πρίσμα αυτό, οι ΗΠΑ θα επενδύσουν στην εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της Ουκρανίας, ενώ παράλληλα θα μοιραστούν και τα κέρδη που το deal θα αποφέρει τα επόμενα χρόνια.
Και έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή για την Ουκρανία, που οι στρατιωτικές δυνάμεις της χάνουν εδάφη στο πεδίο της μάχης, ενώ και οι προσπάθειες του Ντόναλντ Τραμπ να μεσολαβήσει για μια ειρηνευτική συμφωνία έμοιαζαν να κλίνουν υπέρ της Ρωσίας και του προέδρου της Βλαντίμιρ Πούτιν.
Το αν αυτή η συμφωνία θα αποτρέψει το ενδεχόμενο ο Αμερικανός πρόεδρος να εγκαταλείψει οριστικά τις προσπάθειες για τον τερματισμό του πολέμου και να σταματήσει τη στρατιωτική υποστήριξη προς το Κίεβο, δεν είναι καθόλου βέβαιο. Όμως, πλέον ο Ντόναλντ Τραμπ έχει έναν σημαντικό λόγο να στηρίξει την Ουκρανία, ώστε να εξασφαλίσει την αμερικανική επένδυση στα ορυκτά της χώρας.
Πώς θα λειτουργήσει η συμφωνία
Ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ και η αναπληρώτρια πρωθυπουργός της Ουκρανίας Γιούλια Σβιρίντενκο υπογράφουν τη διμερή συμφωνία για τα ορυκτά (Πηγή: Facebook)
Τα σημαντικότερα σημεία του αμερικανο-ουκρανικού deal συνοψίζονται στα εξής:
- Οι δύο χώρες θα ιδρύσουν ένα κοινό Επενδυτικό Ταμείο Ανασυγκρότησης, με κάθε πλευρά να έχει ίσα δικαιώματα ψήφου.
- Τα κέρδη του ταμείου θα επενδύονται αποκλειστικά στην Ουκρανία, η οποία δεν θα κληθεί να αποπληρώσει κάποιο «χρέος» προς τις ΗΠΑ.
- «Η Ουκρανία θα έχει πλήρη έλεγχο του υπεδάφους, των υποδομών και των φυσικών πόρων της», δήλωσε η πρωθυπουργός της Ουκρανίας, Γιούλια Σβιρίντενκο.
- Η συμφωνία περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση αποκλειστικά έργων που αφορούν ορυκτούς πόρους, πετρέλαιο, φυσικό αέριο, καθώς και υποδομές στην Ουκρανία για τα πρώτα 10 χρόνια. Μετά το πέρας αυτού του χρονικού περιθωρίου, «τα κέρδη μπορούν να διανεμηθούν μεταξύ των εταίρων».
Σπάνιες γαίες, γραφίτης, μαγγάνιο, λίθιο και τιτάνιο στο ουκρανικό υπέδαφος
Σύμφωνα με διάφορες εκτιμήσεις, η Ουκρανία κατέχει περίπου το 5% των ορυκτών πόρων και των σπάνιων γαιών του πλανήτη.
Ωστόσο, οι εργασίες για την αξιοποίηση πολλών από αυτούς τους πόρους δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει ενώ ορισμένες περιοχές στις οποίες εντοπίζονται αυτοί οι πόροι, βρίσκονται σε εδάφη που σήμερα ελέγχονται από τις ρωσικές δυνάμεις.
Η Ουκρανία διαθέτει επίσης περίπου το 20% του γραφίτη στον κόσμο, ενός υλικού απαραίτητου για τις ηλεκτρικές μπαταρίες, σύμφωνα με το Γαλλικό Γραφείο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, ενώ επίσης είναι σημαντικός παραγωγός μαγγανίου και τιτανίου.
Η ουκρανική πλευρά υποστηρίζει επίσης ότι διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα λιθίου στην Ευρώπη – το οποίο δεν έχει ακόμη εξορυχθεί.
