Η νέα συμφωνία για τα ορυκτά ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ουκρανία δίνει τη δυνατότητα στην Ουάσινγκτον να έχει πρόσβαση σε ορισμένους από τους φυσικούς πόρους της εμπόλεμης χώρας, ενώ δημιουργεί ένα επενδυτικό ταμείο, το οποίο η Ουκρανία ελπίζει ότι θα εξασφαλίσει την αμερικανική βοήθεια στο Κίεβο.
Το deal ΗΠΑ - Ουκρανίας συνιστά μια κρίσιμη εξέλιξη για τις διμερείς σχέσεις των δύο χωρών, όπως εκτιμούν διεθνείς αναλυτές. Ο Ζελένσκι δίνει πρόσβαση στα σπάνια κοιτάσματά της χώρας του στις ΗΠΑ χωρίς τις δεσμεύσεις ασφαλείας που ζητούσε, αλλά διασφαλίζοντας μελλοντική συνεργασία και με τον Τραμπ, με τον οποίο κάθε άλλο από φιλικές έχει.
Έτσι, το BBC ανέλυσε το προσχέδιο της συμφωνίας και με βάση επίσης τις δημόσιες δηλώσεις των δύο πλευρών, κατέληξε σε επτά βασικά συμπεράσματα.
Καμία αποπληρωμή από την Ουκρανία προς τις ΗΠΑ
Ο Τραμπ έχει προηγουμένως απαιτήσει από την Ουκρανία να επιστρέψει τη βοήθεια ύψους 350 δισ. δολαρίων, που, όπως ισχυρίζεται, παρείχαν οι ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του πολέμου - έναν όρο που απέρριψε ο Ζελένσκι.
Αλλά η Ουάσινγκτον φαίνεται να έχει κάνει μια παραχώρηση, καθώς πλέον η συμφωνία δεν περιλαμβάνει καμία σχετική πρόβλεψη αποπληρωμής.
Ο Ουκρανός πρωθυπουργός Ντένις Σμιχάλ δήλωσε ότι η συμφωνία δεν υπαγορεύει ότι η χώρα του πρέπει να επιστρέψει οποιοδήποτε υποτιθέμενο χρέος.
Ο Τραμπ παρουσίασε τη συμφωνία ως «νίκη», ισχυριζόμενος ότι οι ΗΠΑ θα αποκομίσουν «πολλά περισσότερα» από τα δισεκατομμύρια που δαπανήθηκαν κατά τη διακυβέρνηση Μπάιντεν.
Σκληρή γλώσσα από τις ΗΠΑ προς τον Πούτιν
Η συμφωνία συνοδεύτηκε από σπάνια επιθετική ρητορική προς τη Μόσχα από πλευράς Τραμπ.
Το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών έκανε λόγο για «πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας» και ξεκαθάρισε ότι κανένα κράτος ή πρόσωπο που χρηματοδοτεί τον πολεμικό μηχανισμό του Κρεμλίνου δεν θα επωφεληθεί από την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
Αυτό θα ενθαρρύνει το Κίεβο, το οποίο έχει απαιτήσει να ασκηθεί μεγαλύτερη πίεση στη Ρωσία στις συνομιλίες μεταξύ Μόσχας και Ουάσινγκτον που συζητούν μια πιθανή κατάπαυση του πυρός.
Πετρέλαιο και φυσικό αέριο στο τραπέζι, πέρα από τα ορυκτά
Παρότι η συμφωνία αφορά κυρίως την εκμετάλλευση των ορυκτών πόρων της Ουκρανίας, περιλαμβάνει επίσης πρόνοιες για νέα έργα πετρελαίου και φυσικού αερίου, καθώς και για σχετική υποδομή.
Όλοι οι φυσικοί πόροι παραμένουν υπό ουκρανική κυριότητα, με τις ΗΠΑ να αποκτούν κοινή πρόσβαση. Αυτό θεωρείται σημαντική υποχώρηση του Κιέβου σε σχέση με προηγούμενα σχέδια.
Καμία σύγκρουση με τις φιλοδοξίες ένταξης στην ΕΕ
Η Ουκρανία φιλοδοξεί εδώ και καιρό να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ενταξιακές συνομιλίες ξεκίνησαν επίσημα τον περασμένο Ιούνιο.
Υπήρχαν κάποιες ανησυχίες στο Κίεβο ότι η συμφωνία για τους πόρους θα μπορούσε να εμποδίσει την ικανότητα της Ουκρανίας να ενταχθεί στην ΕΕ, εάν έδινε προνομιακή μεταχείριση στους Αμερικανούς επενδυτές, καθώς το Κίεβο και οι Βρυξέλλες έχουν ήδη στρατηγική εταιρική σχέση για τις πρώτες ύλες.
Ωστόσο, το κείμενο της συμφωνίας αναφέρει ότι οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν την πρόθεση της Ουκρανίας να ενταχθεί στην ΕΕ και την ανάγκη η συμφωνία αυτή να μην έρχεται σε σύγκρουση με αυτήν.
Λέει επίσης ότι εάν η Ουκρανία χρειαστεί να επανεξετάσει τους όρους της συμφωνίας λόγω «πρόσθετων υποχρεώσεων» στο πλαίσιο της ένταξης στην ΕΕ, τότε οι ΗΠΑ συμφωνούν μια επαναδιαπραγμάτευση.
Επιπλέον, το Κίεβο αναφέρει ότι οι ΗΠΑ θα υποστηρίξουν πρόσθετες μεταφορές επενδύσεων και τεχνολογίας στην Ουκρανία, μεταξύ άλλων από την ΕΕ και αλλού.
Τα κέρδη θα επανεπενδύονται στην Ουκρανία για μια δεκαετία
Για τα πρώτα δέκα χρόνια λειτουργίας του επενδυτικού ταμείου, όλα τα κέρδη θα επανεπενδύονται αποκλειστικά στην ουκρανική οικονομία, χωρίς οικονομικό όφελος για τις ΗΠΑ.
Μετά την παρέλευση της δεκαετίας, προβλέπεται διανομή κερδών μεταξύ των εταίρων.
Ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ δήλωσε πως το μήνυμα προς τον αμερικανικό λαό είναι ότι «έχουμε την ευκαιρία να συμμετέχουμε και να ανταμειφθούμε για την υποστήριξη προς την Ουκρανία».
Στρατιωτική βοήθεια υπό προϋποθέσεις
Η Ουάσινγκτον συνέδεσε τη συνέχιση της στρατιωτικής βοήθειας με την υπογραφή της συμφωνίας.
Η Ουκρανή αναπληρώτρια πρωθυπουργός Γιούλια Σβιριέντενκο, που μετέβη στην Ουάσινγκτον για την τελετή, ανέφερε πως προβλέπεται νέα στρατιωτική ενίσχυση, περιλαμβανομένων αμυντικών συστημάτων.
Πρόκειται για μετατόπιση από την αρχική θέση του Τραμπ, ο οποίος είχε εκφράσει πρόθεση περιορισμού της στρατιωτικής στήριξης.
Απουσία δεσμευτικών εγγυήσεων - Οι ΗΠΑ μπορούν να αποχωρήσουν
Παρά τα οικονομικά ανοίγματα, η συμφωνία δεν περιλαμβάνει ρητές εγγυήσεις ασφαλείας προς την Ουκρανία. Η απροθυμία του Τραμπ να παράσχει στρατιωτικές δεσμεύσεις αντίστοιχες με του προκατόχου του Μπάιντεν παραμένει.
Η στήριξη των ΗΠΑ συνεχίζει να εξαρτάται κυρίως από τη βούληση του Λευκού Οίκου, διατηρώντας έτσι μια αίσθηση αβεβαιότητας γύρω από τον πιο κρίσιμο σύμμαχο του Κιέβου.
