Αυτό που έχει συμβεί στα κρυπτονομίσματα δεν έχει προηγούμενο. Περιουσίες εξαφανίστηκαν σε κλάσματα του δευτερολέπτου. Λες και άνοιξε μια μεγάλη μαύρη τρύπα και απορρόφησε μέσα της τα πάντα. Εκείνο που κάνει εντύπωση είναι το γεγονός ότι δεν άνοιξε μύτη. Σαν να μην συνέβη. Θα είχαν χαθεί τρισεκατομμύρια σε μετοχές ή σε ομόλογα και δεν θα είχε ακουστεί κιχ; Αυτοί που χάσανε χρήματα δεν αισθάνονται μέσα τους μια ιερή αγανάκτηση;
Τα κρυπτονομίσματα δεν είναι ούτε καλά ούτε κακά. Η τεχνολογία που κρύβεται από πίσω τους είναι μια αρκετά ενδιαφέρουσα ιστορία. Αλλά μας είναι δύσκολο (όπως και μας ήταν πάντοτε δύσκολο) να αποδεχτούμε ότι κουπόνια που χρησιμοποιούνται για την αγορά τόξων και σπαθιών σε ένα παιγνίδι εικονικής πραγματικότητας θα υποκαταστήσουν κάποτε το σύστημα των συναλλαγών. Κάποτε; Ποτέ!
Από την άλλη κατανοούμε την ανάγκη της κοινωνίας να ξεφύγει από τον ασφυκτικό έλεγχο που επιχειρούν στην καθημερινότητά μας οι κυβερνήσεις μέσα από τη ροή του χρήματος. Αλλά μέσα σε αυτό τον φόβο βρίσκει έδαφος για να κρύψουν τα δικά τους θέματα και οι δυνάμεις της παραβατικότητας, αυτό που έχουμε μάθει να λέμε υπόκοσμο. Κακά τα ψέματα, τα κρυπτονομίσματα δεν απηχούν μόνο την αγωνία της κοινωνίας για οικονομική ελευθερία, αλλά αποτελούν ταυτόχρονα και το τέλειο καταφύγιο του μαύρου χρήματος. Αυτός ίσως και ο λόγος που δεν υπήρξαν… πορείες διαμαρτυρίας για τα χρήματα που χάθηκαν.
Και πάλι υπάρχει ένα πρόβλημα! Εντάξει, ένα μεγάλο μέρος των συναλλαγών αφορούσε συναλλαγές που βρίσκονται κάτω από το ραντάρ των αρχών. Όλες; Δεν υπήρχαν άνθρωποι που να έκλαψαν τους κόπους τους; Ή επρόκειτο για άκρως συνειδητοποιημένους επενδυτές που γνώριζαν καλά τους κινδύνους του «επαγγέλματος» και τους είχαν αποδεχτεί; Μία ακόμη εκδοχή είναι ότι αρκετοί επενδυτές έχουν βγάλει τεράστια κέρδη και έχουν ακόμη λίπος για να χάσουν πριν περάσουν στη ζώνη του κόκκινου και αρχίσουν να διαμαρτύρονται για το κακό που τους βρήκε. Όλα αυτά πάντως δεν απαντούν στο ερώτημα που προκαλεί η απάθεια με την οποία αντιμετωπίζεται η καταστροφή που έχει συντελεστεί. Και έτσι οι υποψίες πέφτουν στην πλέον προφανή απάντηση περί μαύρου χρήματος.
Μακάρι ο Θεός των αγορών να μην μας δώσει τη δοκιμασία να περάσουμε κάτι ανάλογο στις αγορές μετοχών, ομολόγων ή ακινήτων. Είμαστε όμως σίγουροι ότι η κατάρρευση πολλών κρυπτονομισμάτων άφησε ανέπαφη την πραγματική Οικονομία; Ειλικρινά, μας φαίνεται αδιανόητο. Εκείνο που θυμόμαστε από άλλες θαυμαστές περιπτώσεις καταστροφών του παρελθόντος είναι ότι οι μεγάλες ζημιές μπορεί και να κρύβονται. Όχι, όμως, για πάντα. Γι' αυτό και περιμένουμε να δούμε πού ακριβώς θα σκάσει το θέμα των κρυπτονομισμάτων.
Μπορεί να μην υπάρχει θόρυβος για τα δισεκατομμύρια ή τρισεκατομμύρια που χάθηκαν, αλλά αυτά όντως χάθηκαν. Έγιναν αέρας, καπνός. Υπήρξε ζημιά και τη ζημιά πάντα κάποιος καλείται να την πληρώσει. Ενδεχομένως με μία μικρή χρονική καθυστέρηση. Δεν θυμόμαστε, πάντως, κάποιον λογαριασμό που τελικά να έμεινε ανεξόφλητος. Διότι τα κρυπτονομίσματα αυτά δεν χρησιμοποιήθηκαν μόνο σε έναν εικονικό κόσμο για να αγοράσει κανείς σπαθιά και φωτοστέφανα. Αλλά με αυτά αγοράστηκαν αυτοκίνητα, σπίτια και προϊόντα στον πραγματικό κόσμο. Κι όποιος έχει μείνει με τον μουτζούρη στο χέρι έχει θέμα!
Θανάσης Μαυρίδης
