«Φρένο» έβαλαν οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης την Πέμπτη σε πλατφόρμες όπως η Temu και η Shein που έχουν κρίσιμο ρόλο στις αγορές της ΕΕ και δημιουργούν ζητήματα ανταγωνισμού μέσα από τις συχνά εξευτελιστικές τιμές που δίνουν στα προϊόντα τους.
Συγκεκριμένα, οι υπουργού συμφώνησαν επιταχύνουν την επιβολή τελωνειακών δασμών στα χαμηλής αξίας δέματα που φτάνουν στο μπλοκ, με στόχο τον περιορισμό των φθηνών κινεζικών εισαγωγών μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου. Η κίνηση αναμένεται να επηρεάσει ιδιαίτερα τους κινεζικούς διαδικτυακούς λιανοπωλητές Shein και Temu.
Η συμφωνία για την εισαγωγή των δασμών το 2026, όσο το δυνατόν νωρίτερα, όπως αποφασίστηκε στη συνεδρίαση των υπουργών στις Βρυξέλλες, ανοίγει τον δρόμο για διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η έγκριση του οποίου απαιτείται επίσης.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιχειρεί να δράσει ταχύτερα, καθώς αυξάνονται οι ανησυχίες για την «κατάρρευση τιμών» των κινεζικών προϊόντων στην Ευρώπη.
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Εμπορίου, Μάρος Σεφκόβιτς, πρότεινε στους υπουργούς να καταργηθεί η εξαίρεση δασμών («de minimis») για διαδικτυακές αγορές κάτω των 150 ευρώ ($175) στο πρώτο τρίμηνο του 2026, δύο χρόνια νωρίτερα από το αρχικό σχέδιο. Η εξαίρεση θα αντικατασταθεί από «απλοποιημένο προσωρινό τελωνειακό τέλος», τόνισε.
Διαδικτυακές πλατφόρμες όπως οι Shein, Temu, AliExpress και Amazon στέλνουν ρούχα, αξεσουάρ και gadgets από κινεζικά εργοστάσια απευθείας στους καταναλωτές σε πολύ χαμηλές τιμές, εκμεταλλευόμενες την εξαίρεση δασμών.
«Οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες, ιδιαίτερα οι λιανοπωλητές, έχουν επανειλημμένα επισημάνει ότι αυτή η στρέβλωση του ανταγωνισμού πρέπει να καταργηθεί χωρίς καθυστέρηση», έγραψε ο Σεφκόβιτς.
Η συμφωνία έγινε δεκτή θετικά σε όλη την Ευρώπη. Σημειώνεται ότι, υπέρ του εν λόγω μέτρου έχει ταχθεί και η Ελλάδα, όπως ανακοίνωσε χθες προσερχόμενος στη σύνοδο του Ecofin στις Βρυξέλλες ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης.
Μια κίνηση που πλήττει τις δύο εταιρείες
Σύμφωνα με το Reuters, Η Shein αρνήθηκε να σχολιάσει, ενώ οι Temu, AliExpress και Amazon δεν απάντησαν άμεσα σε αιτήματα για σχόλιο. Η Shein αντιμετωπίζει επίσης νομικές διαδικασίες στη Γαλλία για την πώληση κούκλων με χαρακτηριστικά παιδιών στην πλατφόρμα της.
Ο αριθμός των χαμηλής αξίας δέματων που φτάνουν στο μπλοκ διπλασιάστηκε πέρυσι σε 4,6 δισεκατομμύρια, πάνω από 90% από την Κίνα, και η Επιτροπή δέχεται πίεση από ευρωπαϊκές εταιρείες να περιορίσει γρηγορότερα αυτή τη ροή.
«Έχουμε ήδη λάβει περισσότερα δέματα από ό,τι ολόκληρο το 2024, και το Black Friday και τα Χριστούγεννα πλησιάζουν», δήλωσε ο ευρωβουλευτής Ντιρκ Γκότινκ, επικεφαλής διαπραγματευτής για τη νέα τελωνειακή νομοθεσία.
Οι ΗΠΑ έχουν ήδη καταργήσει την πολιτική «de minimis» που επέτρεπε την εισαγωγή δεμάτων αξίας κάτω από $800 χωρίς δασμούς, γεγονός που προκαλεί ανησυχίες ότι οι φθηνές κινεζικές εισαγωγές θα στραφούν περισσότερο προς την Ευρώπη.
Η ανάγκη για δράση εντείνεται καθώς ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν ήδη επιβάλει εθνικά τέλη διαχείρισης.
Ειδικότερα, η Ρουμανία πρότεινε τέλος 25 λεϊ ($5,73) για χαμηλής αξίας δέματα, ενώ η Ιταλία προετοιμάζει δασμό ως το τέλος του έτους για να προστατεύσει τη βιομηχανία μόδας της, δήλωσε ο υπουργός της βιομηχανίας.
Πηγή: Shutterstock
Πώς η Shein, η Temu και άλλες εταιρείες σας οδηγούν στον εθισμό
Παράλληλα, οι Γκασάν Πολ Γιακούμπ (Αναπληρωτής Καθηγητής Καινοτομίας και Στρατηγικής στο EDHEC Business School) και Λουίκ Πλε (Καθηγητής και Διευθυντής Παιδαγωγικού Έργου στο IÉSEG School of Management), σε άρθρο τους στον ιστότοπο The Conversation, η επιρροή αυτών των πλατφορμών στην Ευρώπη δεν είναι απλώς οικονομική. Είναι ψυχολογική, τεχνολογική και ηθική.
Προφίλ συμπεριφοράς
Σε πρόσφατα άρθρα τους για τις Shein και Temu, ανέλυσαν τον τρόπο λειτουργίας αυτών των πλατφορμών πίσω από τα παρασκήνια. Αναλύοντας τα δεδομένα συμπεριφοράς των χρηστών, τα εργαλεία AI που χρησιμοποιούν οι πλατφόρμες μπορούν να εντοπίσουν τους πελάτες που είναι πιο πιθανό να πραγματοποιήσουν μια αγορά και να προσαρμόσουν τα διαφημιστικά μηνύματα που λαμβάνουν.
Οι αλγόριθμοι πρόβλεψης αναλύουν επίσης τη συμπεριφορά των χρηστών για να προσφέρουν εξατομικευμένες προτάσεις. Αυτή η προσέγγιση στοχεύει στη δημιουργία μιας ανάγκης πριν ακόμη προκύψει, παίζοντας με τα συναισθήματα της σπανιότητας και της επείγουσας ανάγκης. Πρόκειται για το περίφημο Fomo, ή «φόβος να χάσω κάτι».
Αυτοί οι αλγόριθμοι πρόβλεψης υπάρχουν εδώ και πολλά χρόνια, αλλά οι νέες δυνατότητές τους, «αυξημένες» από εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, εγκαινιάζουν μια νέα εποχή, προσαρμόζοντας ακόμα πιο λεπτομερώς και γρήγορα σε κάθε χρήστη του Διαδικτύου. Στο κάτω μέρος κάθε σελίδας, υπάρχει μια λίστα με «είδη που έχουν δει επίσης» άλλοι χρήστες, τα οποία είναι παρόμοια με το προϊόν που αναζητείται. Αυτή η κλασική τεχνική μάρκετινγκ προχωράει ένα βήμα παραπέρα: οι αλγόριθμοι υποβάλλουν συνεχώς νέο περιεχόμενο στον πελάτη για να μελετήσουν την αντίδρασή του. Κάθε αντίδραση (όπως ένα κλικ για να προστεθεί ένα προϊόν στο καλάθι) αναλύεται σε πραγματικό χρόνο. Ο αλγόριθμος, με την υποστήριξη της τεχνητής νοημοσύνης, χρησιμοποιεί στη συνέχεια αυτά τα δεδομένα για να ενθαρρύνει τον χρήστη να αγοράσει άλλα προϊόντα που δεν είχε αρχικά έρθει να αναζητήσει.
Χρήση της παιχνιδοποίησης (gamification) για την πώληση
Η παιχνιδοποίηση αναφέρεται στη χρήση μηχανισμών παιχνιδιού για σκοπούς μάρκετινγκ, προκειμένου να τραβήξει την προσοχή των πελατών, αναφέτουν οι καθηγητές.
Στην εφαρμογή Temu, οι διεπαφές είναι εμπνευσμένες από τυχερά παιχνίδια, τα οποία είναι γνωστά για την ιδιαίτερα εθιστική τους φύση: τροχοί της τύχης, αντίστροφες μετρήσεις που επισημαίνουν προσφορές περιορισμένου χρόνου, δώρα και κωδικοί προώθησης για ξεκλείδωμα κ.λπ. Αυτά τα συνεχή ερεθίσματα δημιουργούν μια αίσθηση επείγοντος στον χρήστη, ενώ διαταράσσουν τον βιοχημικό μηχανισμό του κυκλώματος ανταμοιβής. Η Τεχνητής Νοημοσύνης επιτρέπει μεγαλύτερη ακρίβεια και διαφοροποίηση των «παιχνιδιών» που προσφέρονται, σε βάρος των αγοραστών (και χωρίς να το γνωρίζουν πλήρως).
Στο Temu, τα μίνι παιχνίδια που είναι ενσωματωμένα στην εφαρμογή για κινητά (όπως το Farmland και το Fishland) υπόσχονται δωρεάν αντικείμενα και εκπτωτικά κουπόνια. Χρησιμοποιούνται συστήματα πόντων και κουπονιών για να ενθαρρύνουν τους χρήστες να επισκέπτονται τον ιστότοπο όσο το δυνατόν πιο συχνά, ενώ αποστέλλονται επίσης εξατομικευμένες ειδοποιήσεις σε κατάλληλες στιγμές, με βάση τα δεδομένα που συλλέγονται για τον χρήστη.
Επιπλέον, οι αλγόριθμοι δυναμικής τιμολόγησης (που προσαρμόζουν τις τιμές ανάλογα με τις διακυμάνσεις της ζήτησης) εμφανίζουν εκπτώσεις που μπορούν να έχουν ισχυρό αντίκτυπο στους καταναλωτές. Και σε αυτήν την περίπτωση, η Τεχνητής Νοημοσύνης αποδεικνύεται ένα εργαλείο που πολλαπλασιάζει αυτή τη δύναμη.
Πηγή: Shutterstock
Εξατομικευμένα ηλεκτρονικά καταστήματα
Η υπερ-εξατομίκευση των πλατφορμών είναι ένας άλλος μοχλός. Χάρη στην Τεχνητή Νοημοσύνη, η οποία συλλέγει τεράστιες ποσότητες δεδομένων σχετικά με τα προφίλ των χρηστών, κάθε πελάτης έχει ένα διαφορετικό ηλεκτρονικό κατάστημα, εξατομικευμένο σύμφωνα με το ιστορικό, τις προτιμήσεις, τις προτιμήσεις και τις αντιπάθειές του. Αυτό αυξάνει την πιθανότητα μιας ή περισσότερων παρορμητικών αγορών.
Η σημαντικότερη συμβολή της Τεχνητής Νοημοσύνης στην επιτυχία της Shein πηγαίνει πολύ πιο πέρα και προηγείται της άφιξης των πελατών στην πλατφόρμα. Η Shein έχει αναπτύξει τα δικά της εργαλεία AI και αλγόριθμους για τη συλλογή και ανάλυση δεδομένων. Χρησιμοποιώντας αυτά τα εργαλεία για την παρακολούθηση της συμπεριφοράς των πελατών στο Διαδίκτυο (εντός και εκτός του ιστότοπού της), η Shein βασίζεται επίσης σε αυτά για την ανάλυση των αποτελεσμάτων αναζήτησης στο Διαδίκτυο, των αναρτήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και των ιστότοπων των ανταγωνιστών.
Αυτά τα εργαλεία είναι καθοριστικά για την επιτυχία της Shein. Της επιτρέπουν να εντοπίζει τις τάσεις (χρώματα, τιμές, σχέδια) σε πραγματικό χρόνο ή σχεδόν σε πραγματικό χρόνο και να προσαρμόζει πολύ γρήγορα τον σχεδιασμό και την παραγωγή των προϊόντων της. Αυτό συμβαίνει επειδή όλα αυτά τα δεδομένα κοινοποιούνται στους προμηθευτές που παράγουν τα είδη που πωλεί η Shein. Η διαδικασία διευκολύνεται από μια στρατηγική που ευνοεί την παραγωγή μικρού όγκου (100 είδη ή λιγότερα) για όλα τα νέα προϊόντα.
Κυρ. Πιερρακάκης για Shein και Temu: Η Ελλάδα στηρίζει την άμεση επιβολή δασμών στα μικροδέματα από τρίτες χώρες
Υπενθυμίζεται ότι, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης, στο πλαίσιο της σημερινής συνεδρίασης του ECOFIN στις Βρυξέλλες, έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Σε αυτές τις δύο ημέρες των συνεδριάσεων του Eurogroup και του ECOFIN, συζητήσαμε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, από την εισαγωγή του ψηφιακού ευρώ και τη ρύθμιση των stablecoins έως τη φορολόγηση της ενέργειας και την μεταρρύθμιση των τελωνείων.
Ειδικότερα, όσον αφορά τους τελωνειακούς δασμούς, θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι η Ελλάδα στηρίζει πλήρως την πρόταση της Επιτροπής για την κατάργηση του ελάχιστου ποσού των 150 ευρώ, επιτρέποντας έτσι την δυνατότητα επιβολής δασμών σε δέματα χαμηλής αξίας που προέρχονται από τρίτες χώρες εντός των συνόρων της ΕΕ.
Πιστεύουμε ότι η πολιτική αυτή είναι εξαιρετικά σημαντική για τη διαφάνεια του ηλεκτρονικού εμπορίου, για την προστασία των Ευρωπαίων καταναλωτών και για τη δημιουργία ισότιμων όρων ανταγωνισμού για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Θα ήθελα επίσης να τονίσω ότι η Ελλάδα στηρίζει πλήρως τη θέση της Γαλλίας να εφαρμοστεί το μέτρο αυτό ζητώντας την άμεση εφαρμογή σε ακόμη πιο πρώιμο χρονοδιάγραμμα, από τις αρχές του 2026. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα για τα τελωνεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για την Ένωση συνολικά».
