Οι εκτιμήσεις ενός επενδυτή καθορίζουν τα είδη των μετοχών και το μέγεθος που έχουν στο χαρτοφυλάκιο του. Οι απόψεις μας για μια μετοχή αποτυπώνονται στις προτιμήσεις που έμπρακτα μεταφράζονται σε θέσεις στην αγορά. Μια προτίμηση σε μετοχές του ενεργειακού κλάδου σημαίνει ότι ο επενδυτικής έχει μια γνωστική θετική άποψη για την εταιρία. Θα ήταν παράδοξο να πιστεύει κάποιος ότι η ενέργεια είναι κλάδος με προοπτική, καλή αποτίμηση και φθηνά θεμελιώδη και την ίδια στιγμή να έχει ανάποδες θέσεις (short) στην αγορά. Θα μιλούσαμε τότε για μια ειδική ψυχολογική περίπτωση που θα μπορούσε στη βιβλιογραφία να αποτελεί μια μορφή (επενδυτικού) διπολισμού.
Όμως έρχεται η στιγμή που η πραγματικότητα συγκρούεται με τις προσδοκίες του επενδυτή δημιουργώντας ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα από το επιδιωκόμενο. Όλοι μας βιώνουμε κατά καιρούς γνωστική δυσαρμονία και όλοι δυσκολευόμαστε να την επιλύσουμε. Ωστόσο, οι επενδυτές μπορούν να αποκομίσουν κέρδη από την γνωστική δυσαρμονία των άλλων. Ειδικά στις επενδύσεις η αλλαγή στάσης από μια σύσταση αγοράς σε μια σύσταση πώλησης ή το ανάποδο χρειάζεται χρόνο. Η πιο δημοφιλής ομάδα επαγγελματιών που δημοσιοποιούν τις εκτιμήσεις τους για τις μετοχές είναι οι χρηματιστηριακοί αναλυτές. Οι εκτιμήσεις τους τυποποιούνται σε τρεις βασικές κατηγορίες: Buy (Αγορά), Hold (Διακράτηση) και Sell (Πώληση).
Ας δούμε τι συμβαίνει όταν μια εταιρεία με σύσταση «Αγοράς» απογοητεύει με τα αποτελέσματά της ή όταν μια εταιρεία με σύσταση «Πώλησης» παρουσιάζει θετική έκπληξη στα κέρδη της. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι αναλυτές βιώνουν γνωστική δυσαρμονία και πρέπει να αποφασίσουν αν θα αλλάξουν τη σύστασή τους ή αν θα επιμείνουν στις αρχικές τους εκτιμήσεις. Ενώ οι αναλυτές παλεύουν με αυτή την εσωτερική σύγκρουση (και με απορημένους πελάτες), οι τιμές των μετοχών αρχίζουν να παρουσιάζουν σταδιακή μεταβολή. Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη διαπιστώθηκε ότι το φαινόμενο της «μετα-ανακοίνωσης κερδών» (post-earnings announcement drift) — δηλαδή η συνεχιζόμενη κίνηση της τιμής μετά την ανακοίνωση αποτελεσμάτων — είναι ισχυρότερο και διαρκεί περισσότερο όταν η έκπληξη στα κέρδη έρχεται σε αντίθεση με τις συγκλίνουσες εκτιμήσεις (consensus) των αναλυτών.
Τα δεδομένα ακόμα δείχνουν ότι οι μετοχές με αρνητική σύσταση (Sell) που παρουσίασαν θετική έκπληξη στα κέρδη σημείωσαν διπλάσια άνοδο σε σχέση με τις μετοχές που είχαν σύσταση «Αγοράς». Το αντίθετο ισχύει για τις αρνητικές εκπλήξεις: οι μετοχές με σύσταση «Αγοράς» και απογοητευτικά αποτελέσματα υποχωρούν περισσότερο.
Αυτό το συμπέρασμα μπορεί να εκφραστεί με μια στρατηγική που έχει δύο σκέλη: Την αγορά μετοχών με σύσταση πώλησης αλλά ανακοίνωσαν θετικά αποτελέσματα, και την πώληση (shorts) μετοχές που έχουν Buy σύσταση αλλά απογοήτευσαν. Αυτή η προσέγγιση αποδίδει πολύ καλύτερα τόσο από τη «συμβατική» στρατηγική μετα-ανακοίνωσης κερδών όσο και από την αντίθετη εκδοχή της. Με βάση τα ιστορικά στοιχεία την περίοδο 1997–2023, η στρατηγική αυτή παρήγαγε μέση μηνιαία ανώμαλη απόδοση περίπου 1%, που ετησιοποιείται στο 12,6% — μια εντυπωσιακή επίδοση για μια τόσο απλή τακτική.
Περίοδος μετά την Ανακοίνωση Κερδών και πως αλλάζει η σύσταση των Αναλυτών
Η βασική ιδέα είναι ότι η καθυστέρηση των αναλυτών να προσαρμόσουν τις προβλέψεις τους — εξαιτίας της γνωστικής δυσαρμονίας - δημιουργεί προβλέψιμες ανωμαλίες στις αγορές. Όσοι κατανοούν αυτή τη συμπεριφορική αδράνεια μπορούν να επωφεληθούν από τη στιγμή που «η πραγματικότητα αποκλίνει από τις προσδοκίες». Το φαινόμενο αυτό δεν είναι απλώς μια ανωμαλία αγοράς αλλά και μια αντανάκλαση ανθρώπινης συμπεριφοράς.
