Είναι ικανή η πρώτη, επί προεδρίας Ντόναλντ Τραμπ, ευθεία παρέμβαση των ΗΠΑ κατά της Ρωσίας να ανατρέψει τα δεδομένα και να διαταράξει τη σχετική νηνεμία που επικρατεί στην αγορά πετρελαίου, πυροδοτώντας νέο ράλι τιμών;
Tο ερώτημα απασχολεί από χθες τις αγορές, καθώς ο Τραμπ εμφανίζεται διατεθειμένος να μπλοκάρει τη ροή του «μαύρου χρυσού» από τις Rosneft και Lukoil, κυρίως προς την Ασία, κάτι που ουσιαστικά θα συμβεί για πρώτη φορά στα 3,5 χρόνια που έχουν συμπληρωθεί από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Αναλυτές προειδοποιούν για γεωπολιτική κλιμάκωση που θα έχει αντίκτυπο στην αγορά πετρελαίου, ωστόσο οι πιο ψύχραιμοι εκτιμούν ότι ο Τραμπ θέλει να ταρακουνήσει τον Πούτιν, μειώνοντας τα κέρδη του από τις εξαγωγές αργού, χωρίς όμως να τις μπλοκάρει εντελώς. Αυτό θα επιτευχθεί από τη στιγμή που όσοι επιθυμούν να συνεχίσουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο θα πρέπει να βρουν νέες οδούς, κάτι που συνεπάγεται αυξημένο κόστος.
Το premium του γεωπολιτικού κινδύνου επιστρέφει στις αγορές και οι φόβοι για προβλήματα στην προσφορά αναμένεται να ενταθούν, εκτός και αν ο πιέσεις του Τραμπ έχουν αποτέλεσμα ή στην περίπτωση που ο Αμερικανός πρόεδρος κάνει μία ακόμα αλλαγή πλεύσης στην πορεία.
Μέχρι σήμερα, και παρά τις κυρώσεις που της έχουν επιβληθεί κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία, η Μόσχα βρίσκει τρόπους να προστατεύει τις εξαγωγές αργού πετρελαίου ύψους άνω των 4 εκατ. βαρελιών την ημέρα, ανακατευθύνοντας τις ροές, κυρίως σε αγορές όπως η Κίνα και η Ινδία. Σημειώνεται ότι τον Σεπτέμβριο η Κίνα εισήγαγε 2 εκατ. βαρέλια την ημέρα από τη Ρωσία και η Ινδία 1,6 εκατ. βαρέλια.
Η Δύση έκανε τα… στραβά μάτια, οι ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες ικανοποιούσαν την ακόρεστη δίψα τους για πετρέλαιο και κάπως έτσι συντηρούνταν μία κάποια ισορροπία στην παγκόσμια αγορά. Για τον ίδιο λόγο περιοριζόταν κάθε φορά ο κίνδυνος μεγάλων αναταράξεων.
Τώρα, όμως, όλα μπορεί να αλλάξουν. Μέχρι τις 21 Νοεμβρίου οι εταιρείες που προμηθεύονται πετρέλαιο από τις Rosneft και Lukoil, θα πρέπει να διακόψουν κάθε εμπορικό δεσμό και ξένα μέσα αναφέρουν ότι ήδη σε Κίνα και Ινδία πολλές εταιρείες προσπαθούν να καταλάβουν αν επηρεάζονται από τις κυρώσεις.
Οι αγορές διανύουν περίοδο αυξημένης μεταβλητότητας και τις περισσότερες φορές αυτή οφείλεται σε αποφάσεις του Τραμπ. Έτσι έγινε και στις συναλλαγές της Πέμπτης, μετά την ανακοίνωση νέων κυρώσεων κατά των ρωσικών ομίλων Rosneft και Lukoil. Η τιμή του Brent έφτασε να ξεπερνά τα 66 δολάρια και το αργό τύπου West Texas τα 62 δολάρια.
Από τα 70 δολάρια στα τέλη Σεπτεμβρίου, η τιμή του Brent υποχώρησε στα 60 δολάρια την περασμένη Δευτέρα, επιβεβαιώνοντας τις προβλέψεις για υποχώρηση λόγω των φόβων για υπερπροσφορά. Η αλήθεια είναι ότι με φόντο τις αυξήσεις στην παραγωγή από τις χώρες του ΟΠΕΚ+ και τις ανησυχίες για επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας εξαιτίας των δασμών, οι αναλυτές προέβλεπαν ακόμα και πτώση των τιμών του «μαύρου χρυσού» έως τα 50 δολάρια/βαρέλι στην επόμενη διετία.
Ωστόσο, πλέον, είναι σαφές ότι η στρατηγική του Αμερικανού προέδρου δεν αποφεύγει τη διατάραξη της ροής του πετρελαίου στην αγορά. Αυτός ίσως είναι ο σημαντικότερος λόγος που κάνει τους επενδυτές να αυξάνουν τα πονταρίσματα για νέο ράλι.
Γράφονται νέα σενάρια
Ο φόβος της υπερπροσφοράς δίνει τη θέση του στις ανησυχίες για επικείμενες αναταράξεις και νέα σενάρια κάνουν ήδη την εμφάνισή τους. Όπως εκτιμά η UBS, οι τιμές του πετρελαίου δεν αναμένεται να δεχθούν ισχυρό πλήγμα εξαιτίας των νέων κυρώσεων, με το Brent να συνεχίσει να διαπραγματεύεται σε εύρος 60-70 δολαρίων/βαρέλι. Στο σενάριο που θα σημειωθούν ήπιες αναταράξεις είναι πιθανό το εύρος διακύμανσης θα ανέλθει στα 65-75 δολάρια.
Επομένως, το βασικό σενάριο των αναλυτών θέλει το Brent να διατηρείται στα επίπεδα που κινείται καθ’ όλη τη διάρκεια του 2025, καταγράφοντας χαμηλό έτους στα 60,23 δολάρια στις αρχές Μαΐου και υψηλό στα 82,03 δολάρια στα μέσα Ιανουαρίου. Από τον Φεβρουάριο, ωστόσο, παραμένει σε εύρος 60-75 δολαρίων.
Όσοι ποντάρουν σε νέο ράλι των τιμών, πιστεύουν ότι οι ρωσικές εξαγωγές θα μειωθούν σημαντικά, αν μπλοκάρει η Δύση την ανακατεύθυνση των ροών και άλλοι μεγάλοι παραγωγοί δεν καλύψουν το κενό, όπως λ.χ. η Σαουδική Αραβία η οποία διαθέτει πλεόνασμα.
Τότε, είναι πολύ πιθανό το Brent να ανέβει σε εύρος μεταξύ 80 και 90 δολαρίων, ενώ υπάρχει και ένα πιο ακραίο σενάριο που προβλέπει άνοδο στα 90-100 δολάρια/βαρέλι. Για το εν λόγω σενάριο, ωστόσο, θα χρειαστεί να συμβάλλει και η μεγαλύτερη των προσδοκιών άνοδος της ζήτησης, κάτι που σήμερα μοιάζει απίθανο.
