Έχετε βρεθεί ποτέ σε Γενικές Συνελεύσεις εταιριών που οι εισαγωγές των διοικητικών στελεχών φαίνεται να μην τελειώνουν ποτέ; Έχετε ακούσει ποτέ τηλεδιάσκεψη που η περίληψη των πεπραγμένων εκτείνεται εκνευριστικά στενεύοντας τα περιθώρια του χρόνου των ερωτήσεων; Μήπως οι απαντήσεις που δίνονται από τη διοίκηση σε μια ερώτηση είναι επιεικώς φλύαρες ή εκτός θέματος; Αν τα φαινόμενα αυτά είναι συχνά στην επικοινωνίας μιας εταιρίας με την επενδυτική κοινότητα τότε μάλλον αποτελούν οιωνούς κακών μαντάτων.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει στο να εξαχθούν κάποια γρήγορα και αξιόπιστα συμπεράσματα μελετώντας τις απομαγνητοφωνήσεις των τηλεδιασκέψεων και των Συνελεύσεων. Πολλές μελέτες έδειξαν ότι στις εταιρίες που τα στελέχη που απαντούν στις ερωτήσεις της επενδυτικής κοινότητας με ευθύτητα δίνοντας επιπλέον στοιχεία βλέπουν τις μετοχές τους να ανεβαίνουν. Τι γίνεται όμως όταν τα στελέχη προσπαθούν συστηματικά να αποφύγουν μια ξεκάθαρη απάντηση σε μια ερώτηση;
Εάν η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να εντοπίσει τι κρύβεται πίσω από απαντήσεις σε τηλεδιασκέψεις κερδοφορίας, σκεφτείτε τι μπορεί να κάνει η τεχνολογία όταν εκπαιδευτεί να «διαβάζει» γραπτές δηλώσεις σε τριμηνιαίες και ετήσιες καταθέσεις. Πέρα από τον εντοπισμό μιας παραπλανητικής απάντησης ο συσχετισμός των απαντήσεων θα μπορούσε να συνδράμει σε μελλοντικές εκπλήξεις κερδών. Συνήθως από τη δυσάρεστη πλευρά.
Το πρόβλημα ωστόσο είναι πώς θα εκπαιδευτεί ένα σύστημα - σαν το GTP4 - να εντοπίζει σε μεγάλα κείμενα τέτοια μοτίβα. Σε μια πρόσφατη μελέτη ένα παρόμοιο λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης εκπαιδεύτηκε να μελετά τις δηλώσεις της διοίκησης (Management Discussion and Analysis - MD&A) στις τριμηνιαίες εκθέσεις αποτελεσμάτων από το 1923 έως το 2021 καθώς και τον παράγοντα κινδύνου (Risk Factor) που περιείχαν οι ίδιες εκθέσεις.
Το συγκεκριμένο χωρίο δεν υπόκειται σε «ρυθμιστικό έλεγχο» (όπως τα ΔΛΠ) επομένως η διοίκηση έχει μεγαλύτερη διακριτική ευχέρεια να εξηγήσει πώς βλέπει την προοπτική της και το περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιείται. Σε αυτό το τμήμα της έκθεσης μπορούν να θαφτούν πολλά προβλήματα ή αστοχίες και να αμβλύνουν τις ανησυχίες των επενδυτών.
Η χρήση μιας απλής λεξικογραφικής προσέγγισης, όπου ποσοτικοποιείται η χρήση λέξεων που υποδηλώνουν κάτι αρνητικό, δεν ήταν αρκετή για να εντοπίσει εταιρείες που στο μέλλον είχαν καλύτερη ή χειρότερη κερδοφορία. Ομοίως, η χρήση μοντέλων μεγάλων γλωσσών (Large Language models -LLM) λειτούργησε, αλλά όχι τόσο καλά. Και τούτο διότι τα τυπικά LLM δεν εκπαιδεύονται στη διερμηνεία της εξειδικευμένης γλώσσας που χρησιμοποιείται στα οικονομικά και στην «εταιρική ομιλία».
Μόλις το LLM εκπαιδεύτηκε σε αυτό το είδος περιεχομένου, ήταν σε θέση να προβλέψει με ακρίβεια ποιες εταιρείες θα παρείχαν θετικές εκπλήξεις κερδών στα επόμενα αποτελέσματα και ποιες θα απογοήτευαν. Όταν τα αποτελέσματα εφαρμόστηκαν στην υλοποίηση επενδυτικής στρατηγικής η μελέτη διαπίστωσε ότι το 20% των εταιρειών με τη μεγαλύτερη έκπληξη θετικών κερδών υπεραπόδωσε έναντι του 20% των εταιρειών με τη μεγαλύτερη έκπληξη αρνητικών κερδών κατά 6,7% ετησίως. Αυτή είναι μια εκπληκτική υπεραπόδοση ακόμη και αν λάβει κανείς υπόψη το κόστος συναλλαγής (το οποίο δεν είναι ασήμαντο επειδή το χαρτοφυλάκιο πρέπει να αναπροσαρμόζεται κάθε τρίμηνο).
Ωστόσο, ενώ δοκίμαζαν το εξελιγμένο LLM τους, οι συγγραφείς της μελέτης δοκίμασαν επίσης και άλλες πιο απλές προσεγγίσεις για την πρόβλεψη μελλοντικών εκπλήξεων κερδών, πιθανώς για να δείξουν πόσο καλύτερα ήταν τα LLM. Ένα πράγμα που δοκίμασαν ήταν να μετρήσουν απλώς πόσο εκτεταμένο είναι το τμήμα MD&A. Και αποδεικνύεται ότι το 20% των εταιρειών με το μεγαλύτερο τμήμα MD&A είχε χαμηλότερη απόδοση από το 20% των εταιρειών με το μικρότερο τμήμα MD&A κατά 2,3% ετησίως.
Το σκεπτικό πολύ απλό: Εάν η διοίκηση θέλει να υποβαθμίσει τους πιθανούς κινδύνους, πρέπει να εξηγήσει γιατί. Και αυτό αυξάνει τη διάρκεια του κειμένου. Εάν όντως η προοπτική είναι θετική και οι κίνδυνοι διαχειρίσιμοι, τότε το μόνο που χρειάζεται να επισημάνει είναι: «Τα πράγματα πάνε καλά». Έτσι, την επόμενη φορά που θα διαβάσετε μια έκθεση διαχείρισης της εταιρείας, δώστε προσοχή στην έκταση της έκθεσης. Οι πιθανότητες είναι ότι τα στελέχη που γράφουν μια εταιρική έκδοση του «Πόλεμος και Ειρήνη» προσπαθούν να κρύψουν άσχημα νέα.
