Στη μείωση στο βασικό της επιτόκιο στο 2%, το ήμισυ σε σχέση με το επίπεδο πριν έναν χρόνο και πολύ πιο κάτω από τον αντίστοιχο της Fed, προσανατολίζεται η ΕΚΤ στην συνεδρίαση της Πέμπτης, έπειτα από την πτώση του πληθωρισμού στο 1,9%. Το ισχυρό ευρώ και η πτώση των τιμών ενέργειας λειτουργούν αποπληθωριστικά, παρόλο που οι ευρωπαϊκές οικονομίες βρίσκονται αντιμέτωπες με το τεράστιο πρόβλημα που λέγεται ενέργεια και τα συνεχή σκαμπανεβάσματά του.
Επίσης, η πτώση της κατανάλωσης επηρεάζει την πορεία των τιμών, κάτι που αντανακλά την επιφυλακτικότητα των πολιτών, ενώ η άνοδος των αγορών ενισχύει τα πορτοφόλια πολλών νοικοκυριών που αν ρευστοποιηθούν θα οδηγηθούν στην κατανάλωση και η ζήτηση θα ευνοήσει εκ νέου τον πληθωρισμό.
Ασκήσεις ετοιμότητας! Ωστόσο, στην νέα αυτοματοποιημένη εποχή με την είσοδο των ρομπότ στις βιομηχανίες, των ηλεκτρικών αυτοκινήτων και γενικότερα της πλήρης εξάρτησης των οικονομιών από την ενέργεια, οι λανθασμένες πολιτικές επιβαρύνουν τα κόστη στις επιχειρήσεις που με τη σειρά τους φθάνουν στις τσέπες των πολιτών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι πτωχεύσεις χιλιάδων επιχειρήσεων στην Γερμανία, που διανύει τον τρίτο χρόνο ύφεσης, ενώ στη χώρα μας (της ανάπτυξης), ο πληθωρισμός εκτινάχθηκε στο 3,3%, από 2,6%, λόγω των υψηλών τιμών σε τρόφιμα και ενέργεια, όπου το πάρτι καλά κρατεί. Με το ευρώ στο 1,15 και το πετρέλαιο στα 63 δολ. είναι κατόρθωμα να βγάζεις πληθωρισμό άνω του 3%!
Το υψηλό ενεργειακό κόστος βαρίδι για τον εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων στην Ελλάδα
Το υψηλό ενεργειακό κόστος επιδρά αρνητικά και στην αυτοματοποίηση των επιχειρήσεων, καθώς η επιβάρυνση στον ισολογισμό δεν αφήνει περιθώρια για υψηλή κερδοφορία. Χαρακτηριστικά να αναφέρουμε την ελληνική αγορά, όπου σε συζήτηση με βιομήχανους τονίστηκε ότι είναι πιο εύκολο να υπολογίσουν το κόστος ενός εργαζομένου στα βιβλία τους, παρά το ενεργειακό κόστος από την αντικατάσταση ενός εργαζομένου με ένα ρομπότ, με ότι αυτό συνεπάγεται.
Δεν ρισκάρω να αυτοματοποιήσω το σύστημα με μηχανές που χρειάζονται ενέργεια, αλλά εξακολουθώ να δουλεύω με πιο αργούς ρυθμούς ή φεύγω εκτός χώρας και ανοίγω μονάδες εκτός Ελλάδος. Αν προστεθεί και η έλλειψη εργατικού δυναμικού συν το πρόβλημα του κόστους μεταφορών, (κυρίως λόγω της έλλειψης σιδηροδρομικού δικτύου), μονόδρομο αποτελεί η μετακύλιση του κόστους στους καταναλωτές, κάτι που φαίνεται από την άνοδο του πληθωρισμού στην χώρα μας. Στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές αγορές το ενεργειακό κόστος αποτελεί το σημαντικότερο αγκάθι, με την Γερμανία και Γαλλία στο μάτι του κυκλώνα, που αποτελούν τον πυρήνα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.
Οι εξαγωγές στο στόχαστρο
Για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που εξάγουν στις ΗΠΑ, το ράλι του ευρώ τρομάζει. Οι περισσότεροι οικονομικοί διευθυντές έχουν προειδοποιήσει τους επενδυτές για πλήγματα σε έσοδα και κέρδη. Ένα δολάριο υποτιμημένο κατά 10% μέσα στο 2025 ακυρώνει την ανταγωνιστικότητα πολλών εξαγωγών, σε μια περίοδο
που και οι Αμερικανοί καταναλωτές δείχνουν ήδη διστακτικοί λόγω της αβεβαιότητας των δασμών. Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, Οι επιχειρήσεις εντός Ε.Ε., θα έχουν τουλάχιστον μια επιβάρυνση από το ξεκίνημα του χρόνου κοντά στο -10% από το νόμισμα, και -10% εάν υποθέσουμε θα καταλήξουν εκεί οι δασμοί στην καλύτερη περίπτωση. Σε διαφορετική περίπτωση επιπλέον ανατίμησης και δασμών, πολλές επιχειρήσεις θα βάλουν λουκέτο και οι αγορές θα επανατιμολογήσουν την συνέχεια, όπως πρέπει. Εκεί φυσικά οι επενδυτές θα πρέπει να είναι τυχεροί και να μην έχουν στα χαρτοφυλάκια τους ομόλογα και μετοχές των επιχειρήσεων που θα πτωχεύσουν.
Λεπτές ισορροπίες και ο φόβος της ΕΚΤ για υπερθέρμανση
Η ευρώπη καλείται να ισορροπήσει σε ένα πολύ λεπτό σκοινί. Από τη μία, η ανατίμηση του ευρώ έχει αποπληθωριστικές επιπτώσεις καθώς μειώνει το κόστος των εισαγωγών. Στον αντίποδα, η επιστροφή κεφαλαίων στις «φθηνές» αγορές μετοχών, αλλά και η αύξηση των δημοσίων δαπανών μέσω των αμυντικών προγραμμάτων(ασχέτως εάν δεν δίνουν παράταση στο πρόγραμμα ανάκαμψης, όπου πολλά κονδύλια θα εξαφανιστούν-ουσιαστικά με τον ίδιο «αέρινο χρήμα» γίνεται κάθε ενέργεια ανάπτυξης, )ενδέχεται να επιταχύνουν την εσωτερική ζήτηση, οδηγώντας σε μια υπερθέρμανση. Μέσα σε αυτό το ρευστό περιβάλλον, η ΕΚΤ καλείται να κρίνει αν θα συνεχίσει τις μειώσεις ή αν θα διακόψει προσωρινά για να αποτιμήσει τις εξελίξεις. Η ανάδειξη του ευρώ σε αποθεματικό νόμισμα, που θα κλέψει τα ηνία από το δολάριο, μπορεί να αποτελεί ευκαιρία για την Ε.Ε., αλλά μια υπερβολικά γρήγορη μετάβαση μπορεί να αποδειχθεί παγίδα για την ανταγωνιστικότητά της, καθώς βρίσκεται εξαρτημένη και ενεργειακά και στρατιωτικά και επισιτιστικά από τις άλλες δυνάμεις. Αν η ΕΚΤ ακολουθήσει πολιτικές που θα ισχυροποιήσουν το νόμισμα και δε θα συνοδευτούν από την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης, της στρατιωτικής αναβάθμισης και της μετάβασης στην πράσινη και ψηφιακή οικονομία, αυτό θα αποδειχθεί μια μεγάλη παγίδα, στην οποία αναφέρθηκα παλαιότερα.
Η τράπεζα της Ιαπωνίας έχει σχέδιο σύμφωνα με τον διοικητή της
Η επόμενη μεγάλη τράπεζα του πλανήτη, που χρηματοδοτεί τα τελευταία χρόνια τις κυριότερες αγορές με το γνωστό «carry trade», βρίσκεται σε μεγάλο δίλλημα με τον διοικητή της, Ουέντα, να δηλώνει ότι καθώς η οικονομική ανάπτυξη επιβραδύνεται, η Ιαπωνία είναι πιθανό να διατηρήσει έναν μηχανισμό στον οποίο οι μισθοί και οι αυξήσεις αυξάνονται παράλληλα Ο Ουέντα τόνισε ότι ενώ η αύξηση των μισθών μπορεί αρχικά να επιβραδυνθεί, αναμένεται να επιταχυνθεί εκ νέου, διατηρώντας την κατανάλωση σε μέτρια ανοδική τάση. Σημείωσε ότι η αποφασιστικότητα της κεντρικής τράπεζας να περιορίσει το μαζικό πρόγραμμα αγοράς ομολόγων παραμένει σταθερή, ακόμη και μετά τη λήξη του υφιστάμενου σχεδίου τον Μάρτιο του 2026. Αυτή η στάση υπογραμμίζει τη δέσμευση της Τράπεζας της Ιαπωνίας για μια αργή αλλά σταθερή απόσυρση της εξαιρετικά χαλαρής νομισματικής πολιτικής της.
Το τρέχον επιτόκιο της Τράπεζας της Ιαπωνίας, ύψους 0,5%, είναι αποτέλεσμα της απόφασής της τον Ιανουάριο να αυξήσει τα επιτόκια, αντανακλώντας την πρόοδο της Ιαπωνίας προς την επίτευξη του στόχου του 2% για τον πληθωρισμό. Ωστόσο, ο Ουέντα αναγνώρισε ότι οι οικονομικές επιπτώσεις από τους υψηλότερους δασμούς των ΗΠΑ έχουν αναγκάσει την κεντρική τράπεζα να μειώσει τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη. Οι πεισματικά υψηλές τιμές των τροφίμων, που αποδίδονται σε μεγάλο βαθμό στο αυξανόμενο κόστος εισαγωγών και στις εκρηκτικές τιμές του ρυζιού, έχουν περιπλέξει περαιτέρω τις αποφάσεις της Τράπεζας της Ιαπωνίας για τα επιτόκια.
Παρά το γεγονός ότι ο γενικός πληθωρισμός έφτασε το 4,6% τον Απρίλιο, πολύ πάνω από τον στόχο του 2%, η Τράπεζα της Ιαπωνίας διατηρεί τα επιτόκια χαμηλά και περιμένει οι αυξήσεις των τιμών των τροφίμων να επιβραδυνθούν τους επόμενους μήνες. Η επόμενη συνεδρίαση πολιτικής της Τράπεζας της Ιαπωνίας στις 16-17 Ιουνίου θα επανεξετάσει το υπάρχον σχέδιο μείωσης των ομολόγων και θα καταρτίσει ένα νέο πρόγραμμα για τον Απρίλιο του 2026 και μετά. Η αβεβαιότητα σχετικά με τις προοπτικές είναι «εξαιρετικά υψηλή», η Τράπεζα της Ιαπωνίας είναι έτοιμη να προσαρμόσει τον βαθμό της νομισματικής στήριξης αυξάνοντας τα επιτόκια εάν η πρόβλεψή της υλοποιηθεί.
Συμπερασματικά, όλοι θέλουν υποτιμημένο το νόμισμα τους! Η Τράπεζα της Ιαπωνίας έχει εκφράσει ανησυχίες σχετικά με την παγκόσμια οικονομική αβεβαιότητα, η οποία μπορεί να επηρεάσει την οικονομία της Ιαπωνίας. Τα χαμηλά επιτόκια μπορούν να βοηθήσουν στον μετριασμό των επιπτώσεων των αβέβαιων παγκόσμιων συνθηκών, καθιστώντας τις ιαπωνικές εξαγωγές πιο ελκυστικές και υποστηρίζοντας την εγχώρια ζήτηση. Η υποχώρηση του δολαρίου αποτελεί το όπλο στα χέρια του προέδρου Τραμπ, καθώς καθιστά τις εξαγωγές των ΗΠΑ ακόμα πιο ελκυστικές. Η ενεργειακή κρίση στην Ε.Ε. καθιστά επιτακτική την ανάγκη για αναζήτηση ελκυστικότερων προορισμών των βιομηχανιών, όπως πιθανή μετακόμιση στις ΗΠΑ...
Η ανατίμηση του ευρώ, ουσιαστικά ακυρώνει ένα μεγάλο μέρος της χαλάρωσης, καθώς τα καθιστά τουλάχιστον (με τα μέχρι στιγμής δεδομένα) +25% υψηλότερα σε σχέση με το δολάριο. Οι ευρωπαϊκές αγορές «κλείνουν τα μάτια» και ονειρεύονται τις δόξες της Wall Street! Η ισοτιμία του ευρώ έχει φτάσει στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας, πιέζοντας τον πυρήνα του εξαγωγικού μοντέλου της ευρωζώνης, που γίνεται κυρίως στις ΗΠΑ. Η παγκόσμια ανισορροπία παίρνει και πάλι τα επάνω της! Ο νομισματικός πόλεμος αποτελεί την τελευταία πινελιά στον «καμβά» της νέας εποχής, που αλλάζει πιο γρήγορα από ότι περιμέναμε.
