Γιατί δεν πανικοβάλλονται (ακόμα) οι αγορές
Shutterstock
Shutterstock
Μέση Ανατολή

Γιατί δεν πανικοβάλλονται (ακόμα) οι αγορές

Μπορεί μία πολεμική σύρραξη μεταξύ Ιράν και Ισραήλ να αποτελεί πολύ σοβαρή εστία κινδύνου για ολόκληρο τον πλανήτη, ωστόσο οι αγορές μέχρι στιγμής δείχνουν να ανησυχούν περισσότερο για τα διλήμματα και τις κινήσεις της Fed, παρά για την κλιμάκωση της κατάστασης στη Μέση Ανατολή.

Όχι γιατί δεν θεωρούν σοβαρή την επίθεση του Ιράν κατά του Ισραήλ ή τις συνέπειες μία αλληλουχίας αντιποίνων, αλλά γιατί δεν θέλουν να προτρέξουν. Βλέπετε, παραδοσιακά, οι αγορές δεν προεξοφλούν πολύ γρήγορα τους γεωπολιτικούς κινδύνους και συνήθως περιμένουν τις εξελίξεις πριν αντιδράσουν. Η μεγάλη εικόνα, πάντως, είναι ότι οι επενδυτές δεν πιστεύουν σήμερα ότι τα γεγονότα στη Μέση Ανατολή θα εξελιχθούν σε άμεση απειλή για την παγκόσμια οικονομία και τις αγορές.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Η εμπλοκή του Ιράν σε πόλεμο με το Ισραήλ αποτελούσε εξαρχής το χειρότερο δυνατό σενάριο για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, μία περιοχή που από τον περασμένο Οκτώβριο δικαίως παρομοιάζεται με «καζάνι που βράζει» και με «πυριτιδαποθήκη». Η επίθεση του Ιράν με drones και πυραύλους κατά του Ισραήλ την περασμένη Κυριακή μπορεί κάλλιστα να αποτελέσει τη σπίθα που θα προκαλέσει ανάφλεξη.

Όμως, ενώ σχολιαστές, αναλυτές και ηγέτες κρατών, εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους για τις εξελίξεις, φτάνοντας μάλιστα ορισμένοι να χαρακτηρίσουν την επίθεση του Ιράν ως πρελούδιο ενός Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου, οι αγορές επιδεικνύουν εντυπωσιακή αυτοσυγκράτηση. Τόσο ο χρυσός, όσο και το πετρέλαιο, βλέπουν τις τιμές τους να παραμένουν σε επίπεδα που δεν αντανακλούν επενδυτικό πανικό, ενώ τα χρηματιστήρια προσπάθησαν τη Δευτέρα να ανακτήσουν τα κέρδη που χάθηκαν την περασμένη Παρασκευή. Μέχρι και τα κρυπτονομίσματα, τα οποία φημίζονται για τις «τρελές» μεταβολές τους, κινήθηκαν ήπια.

Γιατί, λοιπόν, οι αγορές αντιδρούν τόσο ψύχραιμα, αντί να καταρρέουν υπό το φόβο μιας γενικευμένης σύρραξης που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε πυρηνικό όλεθρο; Γνωρίζουν κάτι που δεν ξέρει ο υπόλοιπος πλανήτης ή μήπως προεξοφλούν ότι οι ισχυρές δυνάμεις του κόσμου θα κάνουν τα πάντα σε διπλωματικό επίπεδο, έτσι ώστε να αποφευχθούν τα χειρότερα; Στο σημείο που έχουμε φτάσει, όλα θα εξαρτηθούν σε πρώτο χρόνο από τις επόμενες κινήσεις του Ισραήλ.  

Η αλήθεια είναι πως πολύ εύκολα η κατάσταση θα μπορούσε να ξεφύγει και να δούμε το πετρέλαιο στα 110 ή 120 δολάρια και τον χρυσό στα 2.500 ή 2.800 δολάρια, αν λ.χ. χτυπηθούν καίριες πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του Ιράν, όμως οι αγορές έχουν αποφασίσει να τηρήσουν στάση αναμονής και να αντιδράσουν μόνο μετά από τα γεγονότα. 

Ένας ακόμη λόγος που σύμφωνα με την Eurasia Group οι αγορές παραμένουν τόσο ψύχραιμες είναι ότι το Ισραήλ είχε τον χρόνο να προετοιμαστεί για την επίθεση, με αποτέλεσμα να μην υποστεί σοβαρές απώλειες. Μέχρι και το χρηματιστήριο του Τελ Αβίβ σημείωσε πτώση μόλις 1,23% στις χθεσινές συναλλαγές. Ο Τζο Μπάιντεν κάλεσε τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, να δει ως νίκη την απόκρουση της ιρανικής επίθεσης και να μην προχωρήσει σε αντίποινα, ωστόσο κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει μία πολύ δυναμική απάντηση από το Ισραήλ.

Επίσης, είναι τέτοια η κατάσταση σήμερα στις αγορές που δεν αποκλείεται να δούμε νέο ράλι στα χρηματιστήρια, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα κλιμακωθεί περαιτέρω η ένταση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν. Μην ξεχνάμε ότι μετά το τρομοκρατικό χτύπημα της Χαμάς κατά του Ισραήλ εκφράζονταν μεγάλες ανησυχίες για τις αγορές και τελικά σημείωσαν εντυπωσιακό ράλι, αν και η σύγκρουση με το Ιράν κρύβει περισσότερους κινδύνους. 

Σύμφωνα με τη Capital Economics, οι αγορές δείχνουν να φοβούνται περισσότερο τη Fed και λιγότερη τη Μέση Ανατολή. Καλώς ή κακώς, το σενάριο να μη γίνει καμία μείωση επιτοκίων φέτος στις ΗΠΑ γίνει όλο και πιο πιθανό αντί να απομακρύνεται. Τα στοιχεία για τις λιανικές πωλήσεις ήρθαν να επιβεβαιώσουν ότι η αμερικανική οικονομία σημειώνει εξαιρετικές επιδόσεις με αποτέλεσμα ο πληθωρισμός να παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Επομένως, οι αγορές θα συνεχίσουν να εστιάσουν σε πληθωρισμό και επιτόκια μέχρι να λάβει χώρα ένα νέο επεισόδιο στη Μέση Ανατολή.