Η πτώση της κυβέρνησης Μπαϊρού είναι πλέον γεγονός καθώς ο Γάλλος Πρωθυπουργός δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την ψήφο εμπιστοσύνης της Εθνοσυνέλευσης σε μια «δοκιμασία αλήθειας» όπως την χαρακτήρισε στη δραματική του ομιλία, κατά την οποία εξέθεσε την ανάγκη της μείωσης του γαλλικού χρέους ύψους 3,4 τρισ. ευρώ ως μέγιστη εθνική προτεραιότητα, ενώ έκανε για μια τελευταία φορά έκκληση στα κόμματα να στηρίξουν τον προϋπολογισμό λιτότητας που περιλαμβάνει περικοπές ύψους σχεδόν 44 δισ. ευρώ προκειμένου να επανέλθει σε βιώσιμο μέγεθος το ύψος του χρέους και το έλλειμμα.
Η ομιλία του Μπαϊρού ναι μεν είχε δραματικό τόνο όμως ήταν ρεαλιστική. Η Γαλλία έχει το τρίτο μεγαλύτερο χρέος της Ευρωζώνης μετά την Ελλάδα και την Ιταλία και ήδη η χώρα δανείζεται πιο ακριβά από την Ελλάδα με βάση την απόδοση του γαλλικής και της ελληνικής 10ετίας. Η χώρα κάθε χρόνο γίνεται και φτωχότερη, το έλλειμμα είναι πάνω από το 5% και ο λόγος Χρέος/ΑΕΠ ανέρχεται ήδη στο 114% με αυξητικές τάσεις.
Το χρέος ισοδυναμεί με 50.000 ευρώ για κάθε Γάλλο πολίτη σύμφωνα με τη χθεσινή ομιλία του Μπαϊρού.
Δεν υπάρχει εύκολος δρόμος για να φύγει αυτό το χρέος από τις πλάτες των Γάλλων, όπως δεν υπήρχε εύκολος δρόμος και για την Ελλάδα το 2015.
Και όμως... κατά την ομιλία του Μπαϊρού ακούγονταν γιουχαϊσματα από την αντιπολίτευση. Αυτό είναι ενδεικτικό του κλίματος που υπάρχει αυτή τη στιγμή στην πολιτική σκηνή της Γαλλίας.
Μετά την ομιλία του Μπαϊρού τον λόγο έλαβε ο πρόεδρος των Εθνοσοσιαλιστών ο οποίος μεταξύ άλλων κατηγόρησε τον Εμανουέλ Μακρόν για αυτή την κρίση, αλλά είναι σημαντικό ότι δήλωσε ότι το Σοσιαλιστικό κόμμα είναι έτοιμο να κυβερνήσει –υπό προϋποθέσεις βέβαια- αν ο Γάλλος Πρόεδρος το ζητήσει.
Από την πλευρά της η Μαρί Λεπέν επέμενε για την ανάγκη της διάλυσης της Εθνοσυνέλευσης και της προκήρυξης εκλογών. Πρόκειται για ένα λογικό αίτημα από τη στιγμή που οι δημοσκοπήσεις δίνουν την πρωτιά στον Εθνικό Συναγερμό.
Όλα τα φώτα από σήμερα λοιπόν θα είναι στραμμένα στον Εμανουέλ Μακρόν συμπεριλαμβανομένης και της προσοχής των αγορών. Οι τελευταίες είχαν ήδη προεξοφλήσει ότι ο Μπαϊρού δεν θα λάμβανε την ψήφο εμπιστοσύνης, γι’αυτό άλλωστε είδαμε χθες ψύχραιμες κινήσεις τόσο στην αγορά των ομολόγων όσο και στην αγορά των μετοχών. Όμως δεν έχουν προεξοφλήσει τις επόμενες κινήσεις του Γάλλου Προέδρου.
Τα σενάρια για τα επόμενα βήματα του Μακρόν και το ιστορικό παράδειγμα της πολιτικής συγκατοίκησης
O Μπαϊρού θα υποβάλει την παραίτηση της κυβέρνησής του στον Εμανουέλ Μακρόν την Τρίτη το πρωί. Ο Μακρόν μπορεί, ωστόσο, να ζητήσει από τους υπουργούς να παραμείνουν προσωρινά στη θέση τους για να διασφαλιστεί η κανονική λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών όσο αυτός πιθανότατα θα αναζητά για την πρωθυπουργική θέση ένα πρόσωπο που θα είναι επαρκώς αποδεκτό, τουλάχιστον για ένα μέρος της κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης, ώστε να μην «πέσει» αυτόματα.
Οι άλλες επιλογές είναι η προκήρυξη εκλογών –η πιο επικίνδυνη επιλογή αυτή τη στιγμή- βήμα που προκρίνει η Ακροδεξιά ή η παραίτηση του Γάλλου Προέδρου, βήμα που προκρίνει κυρίως η Αριστερά. Αμφότερες έχουν τις μικρότερες πιθανότητες να επιλεχθούν, τουλάχιστον με όσα άφησε να εννοηθούν ο Γάλλος Πρόεδρος σε πρόσφατη συνέντευξη του στο Paris Match.
Το πιο πιθανό σενάριο λοιπόν είναι εκείνο του νέου Πρωθυπουργού.
Σύμφωνα με τους πολιτικούς αναλυτές μια πιθανότητα είναι να επιλεχθεί ένας πρωθυπουργός από το κεντρικό μπλοκ - Renaissance, MoDem - ή και από το LR - δεδομένου ότι αυτός είναι ο χώρος που είναι πιθανότερο να βρει μια σχετική πλειοψηφία. Μήπως όμως μια τέτοια επιλογή είναι εκ προοιμίου ατυχής μετά την αποτυχία του Μπαρνιέ από το LR και του Μπαϊρού από το MoDem;
Μέσα από αυτό το πρίσμα ο Μακρόν αυτή τη φορά θα μπορούσε να διορίσει κάποιον από την αριστερή συμμαχία. (NFP).
Μια ακόμη επιλογή είναι ο νέος Γάλλος Πρωθυπουργός να είναι ένα νέο πρόσωπο, εκτός πολιτικής σκηνής, που θα προέρχεται από την κοινωνία των πολιτών ή την επιχειρηματική σκηνή.
Η αγορά θα κρίνει την όποια επιλογή του Εμμανουέλ Μακρόν βάση του κατά πόσον ο επόμενος Πρωθυπουργός θα έχει τις πιθανότητες –άρα και την ικανότητα - να «ενώσει» την Εθνοσυνέλευση ώστε να περάσει τον προϋπολογισμό του 2026.
Πάντως οι περισσότεροι πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι μια επιλογή του Μακρόν από τον δικό του χώρο, όπως για παράδειγμα ο Υπουργός Άμυνας Σεμπαστιάν Λεκορνί, πιθανότατα θα είναι καταδικασμένη να μη μακροημερεύσει.
Η στήλη συμφωνεί με αυτή την άποψη μέσα όμως από ένα άλλο πρίσμα.
Βλέπετε ο Λεκορνί είναι το πρόσωπο της γαλλικής αμυντικής ανασύνταξης και του γαλλικού «επανεξοπλισμού». Όμως ένα μεγάλο μέρος της κοινωνικής αντίστασης στα δημοσιονομικά μέτρα που πρότεινε ο Μπαϊρού τον Ιούλιο οφείλεται στο γεγονός ότι ανακοινώθηκαν λίγα μόλις 24ωρα μετά τις ανακοινώσεις του Μακρόν για την αύξηση των αμυντικών δαπανών κατά 3,5 δισ. το επόμενο έτος και άλλα 3 δις το 2027. (σ.σ: Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ).
Από τη μια λοιπόν οι Γάλλοι πολίτες άκουσαν περί συλλογικής «θυσίας» για το κοινό καλό και το συμμάζεμα του ελλείμματος και από την άλλη για αύξηση αμυντικών δαπανών κατά 6,5 δις τα επόμενα δύο έτη. Πόσο πιθανόν είναι να υποδεχθούν πιο «ζεστά» έναν προϋπολογισμό λιτότητας από τον νυν Υπουργό Άμυνας αν αναλάβει την πρωθυπουργία;
Μια πιο βιώσιμη κυβέρνηση λοιπόν θα προέκυπτε για πολλούς αναλυτές από μια συνεργασία με τους Σοσιαλιστές, οι οποίοι όμως βάζουν τους δικούς τους όρους στο τραπέζι. Ένας από αυτούς είναι φόρος τουλάχιστον 2% στην προσωπική περιουσία άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ, που θα αποφέρει εξοικονόμηση 22 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Όπως και να έχει για ένα μεγάλο κομμάτι αναλυτών το πολιτικό αδιέξοδο της Γαλλίας προκύπτει από το γεγονός ότι ο Μακρόν αγνοεί στην ουσία την λαϊκή εντολή του 2024 που ανέδειξε την Μαρί Λεπέν και τον Μελανσόν και διορίζει πρωθυπουργούς από τον δικό του χώρο.
Μήπως το ιστορικό παράδειγμα της πολιτικής συγκατοίκησης είναι η απάντηση στο πολιτικό αδιέξοδο της Γαλλίας;
Η πρώτη πολιτική συγκατοίκηση ήταν το 1986, όταν στις βουλευτικές εκλογές οι Σοσιαλιστές έχασαν και την πλειοψηφία την πήρε η Δεξιά με επικεφαλή τον Ζαν Σιράκ.Τότε ο σοσιαλιστής Φρανσουά Μιτεράν που είχε εκλεγεί το 1981, διόρισε τον Ζαν Σιράκ Πρωθυπουργό, παρά το γεγονός ότι ανήκαν σε αντίθετα κόμματα.
Η δεύτερη πολιτική συγκατοίκηση έγινε το 1997, όταν ο Σιράκ που ήταν Πρόεδρος από το 1995 διέλυσε πρόωρα την Εθνοσυνέλευση, ελπίζοντας να ενισχύσει τη δεξιά πλειοψηφία. Το αποτέλεσμα τον διέψευσε και τις εκλογές τις κέρδισε η Αριστερά με επικεφαλή τον σοσιαλιστή Λιονέλ Ζοσπέν, τον οποίο και ο Σιράκ διόρισε Πρωθυπουργό, παρά το γεγονός ότι ήταν ο πολιτικός του αντίπαλος.
H φωνή του λαού και η φωνή των χρηματοοικονομικών οίκων
Πολλά για το πολιτικό σκηνικό της Γαλλίας θα εξαρτηθούν από τις συγκεντρώσεις την Τετάρτη 10 Σεπτεμβρίου και τη γενική απεργία στις 18 Σεπτεμβρίου.
Η πανεθνική διαδήλωση στις 10 Σεπτεμβρίου οργανώνεται ήδη από το πρώτο διάγγελμα του Μπαϊρού τον Ιούλιο, μέσω των social media –όπως και τα Κίτρινα Γιλέκα το 2018- με τη συμμετοχή σχεδόν όλων των συνδικάτων και όλων των εργασιακών κλάδων, με βασικό σύνθημα: Ειρηνική διαμαρτυρία σε όλη τη χώρα με στόχο « να «παραλύσουν τα πάντα στη χώρα». Πολλοί θεωρούν ότι πρόκειται για το νέο λαϊκό κίνημα διαμαρτυρίας με όνομα «Bloquons Tout», δηλαδή «Ας μπλοκάρουμε τα πάντα».
Κρίσιμη θα είναι και η ετυμηγορία των οίκων αξιολόγησης όσον αφορά την πιθανή πιστοληπτική υποβάθμιση της Γαλλίας.
Η Fitch έχει προγραμματίσει να αξιολογήσει τη Γαλλία την Παρασκευή, ακολουθούμενη από την DBRS στις 19 Σεπτεμβρίου, την Scope στις 26 Σεπτεμβρίου, την Moody’s Ratings στις 24 Οκτωβρίου και την S&P Global στις 28 Νοεμβρίου.
Μια υποβάθμιση θα εμπόδιζε τη Γαλλία να αντλήσει κεφάλαια από τις αγορές με χαμηλά επιτόκια, εξέλιξη μάλλον επικίνδυνη για μια χώρα που έχει το υψηλότερο έλλειμμα ως ποσοστό του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη.
Αν οι εξελίξεις οδηγήσουν τις αποδόσεις των γαλλικών κρατικών ομολόγων σε δραματικά επίπεδα- υπενθυμίζουμε ότι το σημείο καμπής είναι η απόδοση της γαλλικής δεκαετίας άνω του 3,62%- τότε δεν αποκλείεται να προκληθεί μια συνολική απώλεια της επενδυτικής εμπιστοσύνης σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
