Επενδυτικά καταφύγια σε περιόδους κρίσεων
shutterstock
shutterstock

Επενδυτικά καταφύγια σε περιόδους κρίσεων

Από την Παρασκευή η αξία του τραπεζικού κλάδου σε παγκόσμια επίπεδο έχει κατρακυλήσει, με σχεδόν μισό τρισ. δολάρια να έχει κάνει φτερά.

Μετά την άμεση παρέμβαση της αμερικανικής κυβέρνησης, η οποία σε μια όχι και τόσο συνηθισμένη κίνηση εγγυήθηκε το σύνολο των ανασφάλιστων καταθέσεων των υπό εκκαθάριση τραπεζών, οι φόβοι για την ευστάθεια του τραπεζικού συστήματος φαίνεται να έχουν αρχίσει να εκτονώνονται, με αποτέλεσμα οι αγορές χθες να κινηθούν ως επί το πλείστον ανοδικά.

Η ανοδική όμως αντίδραση του τραπεζικού κλάδου θα μπορούσε να είναι αρκετά καλύτερη, δεδομένων των εγγυήσεων από την αμερικανική κυβέρνηση τόσο για τις καταθέσεις όσο και για αυξημένη εποπτεία του κλάδου εφεξής, του μεγέθους της διόρθωσης των τελευταίων ημερών και της έστω μικρής επιβράδυνσης του πληθωρισμού (σ.σ: ο δείκτης υποχώρησε σύμφωνα με τις εκτιμήσεις στο 6% ετησίως από το 6,4% του Ιανουαρίου, αλλά ο δομικός πληθωρισμός -χωρίς τις τιμές των τροφίμων και ενέργειας- έδειξε ότι η τάση των τιμών παραμένει σταθερά ανοδική).     

Η πεπερασμένη μέχρι στιγμής ανοδική αντίδραση υποδεικνύει ότι ο φόβος παραμένει στο πίσω μέρος του μυαλού των επενδυτών και όχι μόνο. Η Moody’s για παράδειγμα χθες το απόγευμα υποβάθμισε σε «αρνητικές» τις προοπτικές των αμερικανικών τραπεζών.

Ο πρόεδρος του Eurogroup, Πασκάλ Ντονάχιου, στις δηλώσεις του προκειμένου να κοινοποιήσει ότι δεν υπάρχει άμεση έκθεση της Ευρώπης στη Silicon Valley Bank και η ρευστότητα των ευρωπαϊκών τραπεζών είναι σε πολύ πιο ικανοποιητικά επίπεδα σε σχέση με εκείνη των αμερικανικών τραπεζών, αποκάλυψε ακριβώς αυτόν τον φόβο: «…αλλά αυτό είναι ένα καμπανάκι για εμάς, πως τέτοια σοκ στο τραπεζικό σύστημα μπορούν να εμφανιστούν ανά πάσα στιγμή».

Με τις πληθωριστικές πιέσεις να αποκλιμακώνονται εξαιρετικά αργά-σχεδόν οριακά- τις αυξήσεις των επιτοκίων να έχουν μέλλον, ακόμα και αν οι πρόσφατες εξελίξεις ανακόψουν για λίγο τον ρυθμό ανόδου, την αβεβαιότητα για την πορεία των γεωπολιτικών προβλημάτων με αιχμή του δόρατος τον ρωσοουκρανικό πόλεμο και την ένταση στα στενά της Ταϊβάν, ας είμαστε ειλικρινείς: δεν υπάρχει πλέον κανένα περιουσιακό στοιχείο που να μην ενσωματώνει κάποια μορφή κινδύνου.

To ερώτημα λοιπόν είναι ποια περιουσιακά στοιχεία έχουν μικρότερο ρίσκο; 

Ομόλογα, ένα περίπλοκο πλέον «καταφύγιο»

Ένα από τα πιο παραδοσιακά καταφύγια είναι τα κρατικά ομόλογα, αν και οφείλουμε να κάνουμε την υποσημείωση ότι οι συσχετίσεις που παραδοσιακά είχαν τα ομόλογα έχουν «θολώσει» λίγο αυτή την περίοδο, εξαιτίας της ταχείας ανόδου των επιτοκίων. 

Βλέπετε, οι τιμές του συγκεκριμένου asset υποχωρούν όταν υπάρχει αύξηση επιτοκίων και η κατάσταση θα μπορούσε να επιδεινωθεί εάν ο πληθωρισμός εξακολουθήσει να επιμένει και οι Κεντρικές Τράπεζες αναγκαστούν να συνεχίσουν την τρέχουσα νομισματική πολιτική, επαναφέροντας τους πρότερους ρυθμούς αύξησης. 

Αυτό δε σημαίνει βέβαια ότι τα ομόλογα υψηλής πιστοληπτικής αξιολόγησης δεν εξακολουθούν να αποτελούν μία από τις χαμηλότερου ρίσκου επενδύσεις, προσφέροντας σταθερό εισόδημα σε τακτά χρονικά διαστήματα. 

Το γεγονός αυτό, αλλά και η προσδοκία ότι τα γεγονότα των τελευταίων ημερών μπορεί να οδηγήσουν τις Κεντρικές Τράπεζες σε ένα μικρό και έστω προσωρινό φρένο στις αυξήσεις των επιτοκίων-ήδη η αγορά τιμολογεί μια αύξηση κατά 25 μονάδες βάσης για την επόμενη εβδομάδα από τη Fed, με την πιθανότητα της αύξησης κατά 50 μονάδες βάσης να έχει «φύγει από το τραπέζι»- οδήγησε τους επενδυτές στα κρατικά ομόλογα, ειδικά τα αμερικανικά, κάτι που άλλωστε αποκαλύπτει και η υποχώρηση των αποδόσεων τους.

Για παράδειγμα η απόδοση του αμερικανικού 10ετούς υποχώρησε ακόμα και κάτω από 3,5% τη Δευτέρα, ενώ την προηγούμενη Πέμπτη βρισκόταν κοντά στο 4%. (σ.σ: χθες κινήθηκε πέριξ του 3,63%). Στην Ευρώπη τα ομόλογα ακολούθησαν επίσης, με την απόδοση της γερμανικής δεκαετίας για παράδειγμα να κινείται τη Δευτέρα πέριξ του 2,36% από το 2,57% της Πέμπτης. (σ.σ: Χθες κινήθηκε πέριξ του 2,41%).

Ένα ακόμα πλεονέκτημα για τους επενδυτές είναι ότι μετά από 15 μήνες κατά τους οποίους ολόκληρη η καμπύλη αποδόσεων έχει μετατοπιστεί ανοδικά, οι χαμηλότερες τιμές των ομολόγων σε όλο το φάσμα ποιότητας και διάρκειας έχουν ήδη δημιουργήσει ευκαιρίες. 

Αν και το μεγάλο ορόσημο για την αγορά των ομολόγων θα είναι όταν η Fed θεωρήσει ότι έχει σχεδόν πετύχει τους στόχους της - γεγονός που θα σηματοδοτήσει ράλι στην ομολογιακή αγορά καθότι θα είμαστε κοντά χρονικά στην αντιστροφή της επιτοκιακής πολιτικής - εντούτοις τα ομόλογα υψηλής ποιότητας, όπως τα κρατικά ομόλογα ή η πίστωση IG με την ανάλογη διαλογή, αποτελούν σταθερή αξία όταν το επενδυτικό ρίσκο ανεβαίνει κάθετα.

(σ.σ: Στο σημείο αυτό να αναφέρουμε ότι όσον αφορά τα ελληνικά ομόλογα, αναμένεται ν’ «αλλάξουν επίπεδο» όταν η χώρα επανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα, καθώς θα προσελκύσουν μεγαλύτερη ζήτηση. Βέβαια ο αστάθμητος παράγοντας των εκλογών είναι μπροστά μας.

Πολλά περισσότερα για τις αμυντικές επενδυτικές επιλογές στα ομόλογα μπορείτε να διαβάσετε στον επενδυτικό οδηγό του liberal για το 2023). 

Πολύτιμα μέταλλα

Επίσης παραδοσιακή επιλογή, που προσφέρει σταθερότητα όταν η αξία του χρήματος υποχωρεί, τουτέστιν αποτελούν καλό αντιστάθμισμα στον πληθωρισμό. 

Αν κάνει κανείς αυτή την επιλογή, καλό θα είναι να έχει συνειδητοποιήσει από την αρχή ότι οι αποδόσεις χτίζονται σε βάθος χρόνου και όχι βραχυπρόθεσμα. 

Για ένα μεγάλο μέρος της επενδυτικής κοινότητας η διαδικασία τοποθέτησης στα πολύτιμα μέταλλα είναι αρκετά σύνθετη, καθώς προϋποθέτει εξοικείωση με το αντικείμενο. 

Οι τοποθετήσεις με αγορά χρυσού σε φυσική μορφή για παράδειγμα -ράβδοι- είτε με χρυσές λίρες «ταλαιπωρούνται» από το spread των τιμών αγοράς και ζήτησης, κάτι που ροκανίζει τις αποδόσεις οπότε απαιτείται προσοχή. 

Προσφιλή είναι και η επένδυση μέσω ETFs ή μετοχών εξόρυξης και επεξεργασίας, αν και εδώ απαιτείται μελέτη και προσεκτική διαλογή.

Eντούτοις, ο χρυσός παραμένει ένα εξαιρετικό εργαλείο διαφοροποίησης τς περιόδους υψηλής αβεβαιότητας. Για παράδειγμα οι τιμές του χρυσού διατηρήθηκαν αρκετά καλά κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19, όταν ο S&P 500 υποχώρησε κατά 23%.

Η ζήτηση για χρυσό πρωτίστως από τις Κεντρικές Τράπεζες, αλλά και από επενδυτές, κοσμηματοπωλεία και εταιρείες τεχνολογίας βαίνει αυξανόμενη τους τελευταίους μήνες. (σ.σ: Όσοι απορούν γιατί οι εταιρείες τεχνολογίας αγοράζουν χρυσό, μπορούν να διαβάσουν τους λόγους εδώ).

Μόνο κατά το τρίτο τρίμηνο του 2022, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού, η παγκόσμια ζήτηση χρυσού αυξήθηκε κατά 28% σε ετήσια βάση. 

Τώρα όσον αφορά το ασήμι, θέλει προσοχή ο διττός χαρακτήρας του, καθώς πέραν από πολύτιμο μέταλλο υπενθυμίζουμε ότι αποτελεί και ένα σημαντικό βιομηχανικό μέταλλο ελέω της πράσινης μετάβασης, καθώς χρησιμοποιείται στην παραγωγή ηλιακών συλλεκτών. Επομένως επηρεάζεται και από τις εκτιμήσεις για πιθανή μελλοντική ύφεση κ.ο.κ

(σ.σ:Πρόσφατη ανάλυση για τον χρυσό μπορείτε να διαβάσετε εδώ και για το ασήμι εδώ).

Τέλος, για τους πιο «ψαγμένους επενδυτές» να αναφέρουμε ότι αν και στην πρώτη γραμμή της κατάταξης των πολύτιμων μετάλλων ιστορικά τοποθετείται ο χρυσός και μετά το ασήμι, πολύτιμα μέταλλα θεωρούνται και η πλατίνα, το παλλάδιο- τα οποία έκαναν επίσης πολύ μεγάλη ανοδική κίνηση τις τελευταίες ημέρες- ακόμη και τα όχι τόσο γνωστά μέταλλα της οικογένειας της πλατίνας που είναι το ιρίδιο, το ρουθήνιο, το ρόδιο και το όσμιο.

Εμπορεύματα

Είναι μία από τις εναλλακτικές που προσφέρει καλή διαφοροποίηση σε ένα χαρτοφυλάκιο. 

Επίσης απαιτούνται ειδικές γνώσεις, καθώς οι τοποθετήσεις απευθείας στα εμπορεύματα γίνονται μέσω των παραγώγων, εκτός και αν προτιμήσει κανείς τις μετοχές των εταιρειών εξόρυξης, μεταποίησης και διανομής, κατόπιν προσεκτικής διαλογής πάντα. 

Θεωρούνται βασικό αντιστάθμισμα στον υψηλό πληθωρισμό, αλλά ταλαιπωρούνται όταν υπάρχουν ενδείξεις ότι η οικονομία μπορεί να κυλήσει σε ύφεση. Όπως με όλες τις επενδύσεις λοιπόν, πρέπει να παρακολουθούνται στενά οι εκτιμήσεις για τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας κ.ο.κ.

Ειδικά τα εμπορεύματα που έχουν περιορισμένους πόρους και άμεση συσχέτιση με την πράσινη μετάβαση-πχ λίθιο- περικλείουν και γενικότερο ενδιαφέρον σε μακροπρόθεσμο επίπεδο.

(σ.σ: Περισσότερα για τον υπερκύκλο των εμπορευμάτων στον οποίο κατά τη γνώμη της στήλης έχουμε εισέλθει μπορείτε να διαβάσετε εδώ).

Δολάριο -γιεν- ελβετικό φράγκο

Σε περιόδους χρηματοπιστωτικών αναταραχών, οι επενδυτές αναπόφευκτα στρέφονται προς τα λιγότερο ασταθή νομίσματα.

Η αλήθεια είναι ότι λίγα περιουσιακά στοιχεία μπορούν να αντικαταστήσουν το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα το αποτελεί διαχρονικά ένα από τα πιο ασφαλή καταφύγια για τους επενδυτές. Οι αυξανόμενες δε αποδόσεις των ομολόγων λόγω της αύξησης των επιτοκίων ενισχύουν την απήχηση του. 

Το δολάριο καθίσταται το πιο σταθερό, ασφαλές καταφύγιο των G-10 κάθε φορά που αυξάνονται οι γεωπολιτικές πιέσεις, ενώ ως καλύτερες νομισματικές επιλογές παραδοσιακά ακολουθούν το ελβετικό φράγκο και το ιαπωνικό γιεν. Αμφότερα συγκαταλέγονται σε μια ομάδα νομισμάτων που δέχονται μεγάλους όγκους ξένων επενδύσεων κατά τη διάρκεια κρίσεων. 

Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε τυχόν διαφοροποιήσεις στην παρούσα φάση στο προφίλ του δολαρίου ως καταφύγιο, τώρα που η αφορμή της παγκόσμιας αναταραχής δόθηκε από το τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο επιβάλλεται η διαφοροποίηση και ένας στοιχειώδης πλουραλισμός στις επιλογές μας.

Ποιοτικές μετοχές σε διορθωμένες τιμές

Βρισκόμαστε σε μια ενδιαφέρουσα εξισορρόπηση πολλαπλών δυνάμεων: αυξανόμενος γεωπολιτικός κίνδυνος σε μια περίοδο υψηλού πληθωρισμού και αναμενόμενης περαιτέρω αύξησης των επιτοκίων της Fed. Ως εκ τούτου στον κόσμο των μετοχών, το καλύτερο καταφύγιο αυτή τη στιγμή είναι οι μετοχές που παρέχουν ισορροπία μεταξύ χαμηλής μεταβλητότητας και υψηλής ποιότητας και μερισματικής απόδοσης, με λίγα λόγια οι μετοχές αξίας.

Μια εκ των πιο σημαντικών συνισταμένων είναι το «πότε» αγοράζουμε. 

Eπενδύουμε τις πτωτικές ημέρες και αφού έχουμε «ξεκοκαλίσει» τους ισολογισμούς και τις καταστάσεις αποτελεσμάτων χρήσης, καθώς και των σχολίων των ορκωτών λογιστών για τις μετοχές που

  • η συγκυρία αυξάνει τον κύκλο εργασιών τους, 
  • η φύση του προϊόντος/υπηρεσίας, το χρηματοπιστωτικό τους προφίλ και οι γραμμές εφοδιασμού τους επιτρέπουν ικανοποιητική διαχείριση του κόστους, τιμολογιακή ευελιξία και σαφή παραμονή των περιθωρίων κέρδους σε βιώσιμα επίπεδα, 
  • μπορούν να παράγουν κέρδη από πρωτογενείς δραστηριότητες.

Όσον αφορά τώρα την κλαδική προσέγγιση, υπενθυμίζουμε ότι διανύουμε μια δεκαετία μετασχηματισμού από κάθε άποψη. 

Η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια και ο επαναπατρισμός των εφοδιαστικών αλυσίδων θα διατηρήσουν υψηλά τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, ενώ η αποπαγκοσμιοποίηση και η προτεραιότητα της εθνικής ασφάλειας θα συνεχίσουν να προωθούν τις δημόσιες δαπάνες σε υποδομές και Έρευνα & Ανάπτυξη -R&D- στον κλάδο της Άμυνας, της κυβερνοασφάλειας, της ενέργειας, των ημιαγωγών, της αεροδιαστημικής και καίριων τεχνολογικών τομέων. 

Ταυτόχρονα αυξάνεται η δυναμική της ψηφιοποίησης των επιχειρηματικών μοντέλων σε ευρύ επίπεδο.

Το σχέδιο των 420 δισ. δολαρίων του Τζο Μπάιντεν που εγκρίθηκε το περασμένο καλοκαίρι και προβλέπει γενναία οικονομική στήριξη για τις εταιρείες που είναι εγκατεστημένες στις ΗΠΑ και ανήκουν στους τομείς της κατασκευής ηλεκτρικών οχημάτων, μπαταριών, υψηλής τεχνολογίας και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου του υδρογόνου είναι ενδεικτικό αυτών των νέων τάσεων. 

Η Ευρώπη έχει ήδη κάνει την κίνηση της επίσης, με την κοινή χρηματοδότηση σημαντικών δημοσιονομικών πρωτοβουλιών όπως το Green Deal και NextGenerationEU που στην ουσία τους είναι η βάση για μια κοινή αγορά χρήματος και ομολόγων.

Όλα τα παραπάνω μαζί με τη βελτίωση της αποδοτικότητας στην ευρύτερη εφοδιαστική αλυσίδα τροφίμων – «έξυπνη» γεωργία, η οποία θα μας βοηθήσει και στην αποκλιμάκωση του πληθωρισμού- στη βιωσιμότητα, στη διαχείριση υδάτων και απορριμμάτων, στους σιδηροδρόμους και στην ιατρική έρευνα-με έμφαση την ανοσοθεραπεία-  προβλέπεται να δημιουργήσουν περισσότερες ευκαιρίες σε αρκετούς τομείς. 

Τέλος, να υπενθυμίσουμε ότι απαραίτητες προϋποθέσεις για κάθε χαρτοφυλάκιο παραμένουν η καλή διαφοροποίηση -ήτοι όχι όλα τα αβγά σε ένα καλάθι- η έξυπνη στάθμιση και οι οπισθοφυλακές ρευστότητας προκειμένου να εκμεταλλευόμαστε τις ημέρες πανικού, αλλά και να μπορούμε να αντεπεξέλθουμε σε τυχόν έκτακτες ανάγκες ρευστότητας που μπορεί να έχουμε είτε σαν νοικοκυριά, είτε σαν επιχειρήσεις. Για τους εξοικειωμένους, τα παράγωγα επίσης ως μέσο αντιστάθμισης είναι μια καλή επιλογή, αρκεί να υπάρχει η γνώση και η εμπειρία.

 

Αποποίηση Ευθύνης

Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά,συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.