Ένα όχι και τόσο «όμορφο νομοσχέδιο»

Ένα όχι και τόσο «όμορφο νομοσχέδιο»

Το όμορφο νομοσχέδιο (One Big Beautiful Bill Act – OBBA) ετοιμάζεται να περάσει από την γερουσία και αν η κυβέρνηση των ΗΠΑ καταφέρει να ξεπεράσει την αντίσταση ενός αυξανόμενου αριθμού Γερουσιαστών θα γίνει ομοσπονδιακός νόμος τον Ιούλιο. Ένα από τα νούμερα των προβλέψεων που τράβηξε την προσοχή πολλών αναλυτών ήταν η εκτίμηση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου ότι, αν ψηφιστεί στην παρούσα μορφή του, θα προσθέσει 2,4 τρισεκατομμύρια δολάρια σε ελλείμματα τα επόμενα δέκα χρόνια.

Η εκτίμηση αυτή υπό «κανονικές» συνθήκες δεν θα δημιουργούσε κάποιο πρόβλημα αφού η φύση του νομοσχεδίου με τις μεγάλες φοροαπαλλαγές είναι –θεωρητικά- αναπτυξιακή. Σε τελική ανάλυση τι διαφορά έχει να χρωστάς 38,4 τρισ. από 36,2 τρισ.; 

Ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Και τούτο διότι βρισκόμαστε εν μέσω επιδείνωσης της εμπιστοσύνης της επενδυτικής κοινότητας προς την κυβέρνηση των ΗΠΑ όπως αυτή αποτυπώνεται στα ασφάλιστρα κινδύνου για τα κρατικά ομόλογα. Ήδη παρατηρείται επιτάχυνση της ανόδου των αποδόσεων των μακροπρόθεσμών κρατικών ομολόγων.

Το περιβάλλον γίνεται ακόμα πιο ανησυχητικό όταν οι δημόσιες προειδοποιήσεις για την κατάσταση στην αγορά ομολόγων έρχονται από τον Jamie Dimon, τον διευθύνοντα σύμβουλο του μεγαλύτερου δανειστή της Αμερικής. Και μια τέτοια προειδοποίηση από έναν διαχειριστή που επιλέγει προσεκτικά τα λόγια του για να μην τρομάξει τις αγορές καθώς έχει πολλά να χάσει αν υποδαυλίσει έναν αδικαιολόγητο πανικό αυξάνει το σημασία της. 

Εκτός από την προβλεπόμενη αύξηση του ελλείμματος το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου υπολόγισε επίσης πώς το υψηλότερο χρέος μεταφράζεται σε υψηλότερο κόστος επιτοκίων και υψηλότερες αποδόσεις του Δημοσίου. Το παρακάτω διάγραμμα είναι το κύριο αποτέλεσμα της ανάλυσής τους.

Δείχνει κατά πόσο αυξάνονται σε βάθος χρόνου οι μακροπρόθεσμες αποδόσεις του Δημοσίου για κάθε ποσοστιαία μονάδα αύξησης του χρέους των ΗΠΑ. Κατά τα τελευταία 20 περίπου χρόνια, η σχέση είναι αξιοσημείωτα σταθερή και κυμαίνεται περίπου στις 2 μονάδες βάσης ανά μία ποσοστιαία μονάδα αύξησης του χρέους των ΗΠΑ σε σχέση με το ΑΕΠ.

Χρησιμοποιώντας μια παρόμοια σχέση, το Yale Budget Lab υπολόγισε πρόσφατα ότι η συνδυασμένη επίδραση των υψηλότερων ελλειμμάτων συν το υψηλότερο κόστος επιτοκίου από την αύξηση των αποδόσεων του Δημοσίου θα επιβραδύνει την ανάπτυξη του ΑΕΠ και θα αυξήσει τον λόγο χρέους προς ΑΕΠ των ΗΠΑ κατά επτά ποσοστιαίες μονάδες κατά την επόμενη δεκαετία.

Αλλά αυτό είναι μόνο η αρχή, διότι η αύξηση του χρέους των ΗΠΑ προς το ΑΕΠ πολύ γρήγορα θα ξεφύγει από τον έλεγχο λόγω του ανατοκισμού.

Το Yale Budget Lab εκτιμά ότι ο λόγος του χρέους των ΗΠΑ προς το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 41,1 ποσοστιαίες μονάδες τα επόμενα 30 χρόνια λόγω του «όμορφου νομοσχεδίου» και οι αποδόσεις του αμερικανικού δημοσίου θα αυξηθούν περίπου κατά 120 μονάδες βάσης.

Οι περισσότεροι επενδυτές εξακολουθούν να μην αντιλαμβάνονται πόσο κοντά βρίσκονται οι ΗΠΑ σε μια κατάρρευση των αγορών κρατικών ομολόγων.

Τα παρακάτω αποτελέσματα είναι οι μεταβολές των αποδόσεων του Δημοσίου για τα επόμενα τριάντα χρόνια, αλλά το πρόβλημα είναι ότι οι αγορές δεν προσαρμόζονται σταδιακά με την πάροδο των ετών.

Δεν προσαρμόζονται καθόλου για μεγάλο χρονικό διάστημα, και στη συνέχεια πανικοβάλλονται και υπερβαίνουν γρήγορα, το είδαμε εμφατικά να συμβαίνει το 2008.

Ή όπως το έχει θέσει ο Rudiger Dornbusch*: «Στα οικονομικά, τα πράγματα αργούν να συμβούν περισσότερο απ' ό,τι νομίζεις και στη συνέχεια συμβαίνουν ταχύτερα απ' ό,τι νόμιζες ότι θα μπορούσαν να συμβούν».