Ο στρεπτόκοκκος είναι ένα μικρόβιο που κυκλοφορεί ευρέως, προκαλώντας κατά κανόνα ήπιες λοιμώξεις. Ωστόσο, η αύξηση της ανησυχίας και τα μέτρα που λαμβάνονται σε σχολικές κοινότητες – όπως κλεισίματα και απολυμάνσεις – δεν βασίζονται πάντα σε επιστημονικά δεδομένα. Ειδικοί επισημαίνουν ποια είναι τα συμπτώματα που απαιτούν προσοχή, πώς μεταδίδεται το μικρόβιο και τι πρέπει πραγματικά να γίνεται όταν εντοπίζονται κρούσματα.
Συμπτώματα και αντιμετώπιση λοιμώξεων από στρεπτόκοκκο
Οι στρεπτοκοκκικές λοιμώξεις εκδηλώνονται με συμπτώματα όπως πονόλαιμος, πυρετός, ρίγη και μυϊκοί πόνοι. Είναι σημαντικό να αναζητηθεί ιατρική συμβουλή σε περιπτώσεις που το παιδί δεν παρουσιάζει βελτίωση, εμφανίζεται ασυνήθιστα καταβεβλημένο ή ευερέθιστο, μειώνει την πρόσληψη τροφής ή παρουσιάζει ενδείξεις αφυδάτωσης. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται σε βρέφη κάτω των τριών μηνών με θερμοκρασία 38℃ ή άνω, καθώς και σε μεγαλύτερα παιδιά με πυρετό 39℃ ή υψηλότερο.
Θέση του ΕΟΔΥ για τα σχολεία και τις απολυμάνσεις
Ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Χρήστος Χατζηχριστοδούλου, σε πρόσφατη παρέμβασή του (25/05) στην ΕΡΤ, προέτρεψε να σταματήσει η πρακτική του προληπτικού κλεισίματος σχολείων και των εκτεταμένων απολυμάνσεων λόγω κρουσμάτων στρεπτόκοκκου. Όπως εξήγησε, ο στρεπτόκοκκος δεν επιβιώνει για μεγάλο διάστημα σε επιφάνειες και απαιτεί ζωντανό οργανισμό για να μεταδοθεί. Υπογράμμισε ότι, πέρα από το γεγονός ότι τέτοια μέτρα δεν προσφέρουν ουσιαστική προστασία, μπορεί να έχουν και αρνητικές συνέπειες.
Πρακτικά μέτρα σε περίπτωση κρούσματος
Ο βασικός κανόνας για τον περιορισμό της μετάδοσης είναι η παραμονή του παιδιού στο σπίτι για τουλάχιστον 24 ώρες από την έναρξη της αντιβιοτικής αγωγής. Στα σχολεία συστήνονται:
Ενίσχυση της ατομικής υγιεινής
Συχνό πλύσιμο των χεριών
Αποφυγή κοινής χρήσης προσωπικών αντικειμένων (π.χ. παγούρια)
Συστηματικός καθαρισμός των αιθουσών
Δύο μορφές λοίμωξης
Ο κ. Χατζηχριστοδούλου ανέφερε ότι από το 2023 έχει ενεργοποιηθεί σύστημα καταγραφής σοβαρών περιστατικών στρεπτοκοκκικής λοίμωξης, λόγω της αύξησης που παρατηρείται στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Το 2023 που στήσαμε το δίκτυο είχαμε 90 κρούσματα, το 2024 είχαμε 68 και μέχρι τις 22/5 έχουμε 24 κρούσματα περίπου.
Η διεισδυτική μορφή της νόσου είναι σπάνια αλλά επικίνδυνη, με ποσοστό θνητότητας που φτάνει έως και το 25%. Χαρακτηρίζεται από απότομη και σοβαρή επιδείνωση της γενικής κατάστασης του παιδιού, γεγονός που απαιτεί άμεση ιατρική παρέμβαση.
Συμπτώματα που χρειάζονται προσοχή
Σημάδια που μπορεί να υποδηλώνουν πιο σοβαρή λοίμωξη είναι:
Έντονος πονόλαιμος
Υψηλός πυρετός
Έντονη κόπωση
Απότομη επιδείνωση της γενικής εικόνας
Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι γονείς θα πρέπει να συμβουλεύονται άμεσα παιδίατρο, ενώ και οι εκπαιδευτικοί οφείλουν να είναι σε επιφυλακή.
Η άποψη του καθηγητή Γ. Μαγιορκίνη
Ο καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ, Γκίκας Μαγιορκίνης, επισημαίνει ότι ο στρεπτόκοκκος είναι ένα συχνό μικρόβιο. Περίπου 5–10% του πληθυσμού τον φέρει στον φάρυγγα χωρίς να νοσεί. Συνήθως προκαλεί απλές λοιμώξεις, όπως αμυγδαλίτιδα, και σε μικρό ποσοστό οδηγεί σε σοβαρή, διεισδυτική μορφή, η οποία, αν και σπάνια, μπορεί να αποβεί μοιραία.
Ο ίδιος εξηγεί ότι ο πονόλαιμος σε συνδυασμό με πυρετό, χωρίς την παρουσία ρινικής καταρροής, αποτελεί ενδεικτικό σύμπτωμα στρεπτοκοκκικής λοίμωξης. Επιπλέον, πρησμένες αμυγδαλές ή σημάδια οστρακιάς είναι χαρακτηριστικά ευρήματα.
Τονίζει επίσης πως η βαριά μορφή εκδηλώνεται γρήγορα και με σαφή κλινική εικόνα, αλλά δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί ποιο παιδί θα εμφανίσει σοβαρή εξέλιξη.
Τεστ και θεραπεία
Σχετικά με τη διάγνωση, ο καθηγητής σημειώνει ότι τα τεστ θα πρέπει να διενεργούνται μόνο από επαγγελματίες υγείας. Η χρήση οικιακών τεστ ενδέχεται να οδηγήσει σε λανθασμένα αποτελέσματα, με κίνδυνο ψευδώς θετικών ή αρνητικών διαγνώσεων.
Όσον αφορά τη θεραπευτική προσέγγιση, η πενικιλίνη παραμένει η πλέον κατάλληλη και αποτελεσματική αντιβιοτική επιλογή για τις περισσότερες περιπτώσεις.
Τέλος, διευκρινίζει ότι η παρουσία του βακτηρίου χωρίς συμπτώματα (φορεία) είναι συχνή και δεν συνιστά ενεργό κρούσμα που απαιτεί παρέμβαση.
