Στον αποπνικτικό καύσωνα, ήρθε να προστεθεί και το επικίνδυνο όζον, το οποίο σύμφωνα με το Υπουργείο Περιβάλλοντος στην Αττική ξεπέρασε το όριο συναγερμού το Σάββατο. Προληπτικά, λοιπόν, προτείνετε σε όσους έχουν προβλήματα υγείας να παραμείνουν αυτές τις ημέρες σε προστατευμένους κλειστούς και εσωτερικούς χώρους.
Όπως αναφέρει η ανακοίνωση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στο σταθμό μέτρησης των Θρακομακεδόνων το όζον έφτασε τα 301 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο, με όριο συναγερμού τα 240 μικρογραμμάρια ανά κυβικό.
Οι επιστήμονες συνιστούν, λοιπόν, σε ανθρώπους με χρόνια προβλήματα υγείας, αλλά και στα παιδιά να παραμείνουν σε εσωτερικούς χώρους, καθώς το όζον μπορεί να προκαλέσει βλάβες στους αναπνευστικούς ιστούς και τους βλεννογόνους του ανθρώπινου οργανισμού:
«Άτομα με αναπνευστικές και καρδιαγγειακές παθήσεις και γενικότερα άτομα ευαίσθητα στην ατμοσφαιρική ρύπανση συνιστάται να παραμένουν σε εσωτερικούς χώρους και να αποφεύγουν την κυκλοφορία στο εξωτερικό περιβάλλον. Επίσης συνιστάται στα παραπάνω άτομα, καθώς και τα παιδιά να αποφεύγουν την έντονη σωματική άσκηση, η οποία μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό της αναπνευστικής οδού και να οδηγήσει σε αναπνευστικά προβλήματα», αναφέρει η ανακοίνωση του Υπουργείου.
Το "καλό" και το "κακό" όζον
Τί είναι, όμως, αυτό το όζον; Το όζον που υπάρχει στην τροπόσφαιρα (το χαμηλότερο μέρος της ατμόσφαιρας που κατοικούν άνθρωποι) θεωρείται ατμοσφαιρικός ρύπος και έχει οριστεί σειρά τιμών που αφορούν τη μετρούμενη συγκέντρωσή του. Είναι τελείως διαφορετικό από το όζον που υπάρχει στην στρατόσφαιρα (εξωτερικό μέρος της γήινης ατμόσφαιρας), καθώς εκεί θεωρείται ασπίδα προστασίας που απορροφά την υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου και είναι ευεργετικό στον περιορισμό των περιστατικών καρκίνου του δέρματος. Η μείωση της πυκνότητας του όζοντος στην στρατόσφαιρα, είναι η γνωστή σε όλους μας πλέον "τρύπα του όζοντος".
Ενώ, λοιπόν, στην τροπόσφαιρα ο στόχος είναι η μείωση της συγκέντρωσης του όζοντος, στη στρατόσφαιρα ο στόχος είναι η σταθεροποίηση της συγκέντρωσης του όζοντος.
Πώς αντιλαμβανόμαστε την ύπαρξη του δηλητηριώδους όζοντος στην κατώτερη ατμόσφαιρα;
Το όζον, το κύριο συστατικό της αιθαλομίχλης (αστικού νέφους), αποτελεί ένα από τα χειρότερα επεισόδια αέριας ρύπανσης. Στην κατώτερη ατμόσφαιρα, δηλαδή εκεί όπου αναπνέουν οι άνθρωποι και αναπτύσσονται τα φυτά, το όζον έχει πολύ βλαβερές συνέπειες στην υγεία και παράλληλα προκαλεί σοβαρές βλάβες στα δάση και στις καλλιέργειες.
Το όζον σχηματίζεται στην ατμόσφαιρα από τη χημική αντίδραση πτητικών οργανικών ενώσεων (VOCs) με το διοξείδιο του αζώτου, και απαιτεί ηλιακό φως (φωτοχημική αντίδραση) για να μετατραπεί τελικά σε προϊόν φωτοχημικής αέριας ρύπανσης (αιθαλομίχλη).
Οι υψηλές θερμοκρασίες αυξάνουν αυτήν την αντίδραση και δραστηριότητα και γι αυτό η ύπαξη του καύσωνα το καλοκαίρι συνδέεται με υψηλότερα επίπεδα όζοντος. Το κίτρονο-καφέ χρώμα της αιθαλομίχλης οφείλεται στο διοξείδιο του αζώτου.
Η οσμή του όζοντος είναι έντονη και μοιάζει με εκείνη του χλωρίου. Γίνεται αντιληπτή από πολλούς ανθρώπους σε χαμηλές συγκεντρώσεις της τάξης των 10 ppbστων αέρα.
Ποιοί είναι οι κίνδυνοι για την υγεία
Με το ισχυρό οξειδωτικό δυναμικό του, το όζον, προκαλεί βλάβες στο βλεννογόνους και στους αναπνευστικούς ιστούς των ζώων, αλλά και στους ιστούς των φυτών, σε συγκεντρώσεις πάνω από περίπου 100 ppb. Αυτό μετατρέπει το όζον σε αναπνευστικό κίνδυνο και επομένως έναν ρυπαντή, όταν βρίσκεται κοντά στην επιφάνεια του πλανήτη μας.
Οι ζεστές ημέρες και οι καύσωνες συνοδεύονται από ψηλότερα επίπεδα όζοντος στην κατώτερη ατμόσφαιρα. Τα συμπτώματα που προκαλεί το όζον στον ανθρώπινο οργανισμό, είναι τα ακόλουθα:
* Φλεγμονή, ερεθισμό στα μάτια
* Πονοκέφαλους
* Αίσθημα ξηρότητας στο λαιμό
* Βήχα
* Δυσκολία βαθιάς αναπνοής
* Κόπωση
* Αυξημένες ανάγκες σε φάρμακα για το άσθμα
Πώς να προφυλαχθούμε;
* Δεν κυκλοφορούμε έξω από το σπίτι τις μέρες που η ατμόσφαιρα είναι βαριά, ειδικά αν έχουμε χρόνια αναπνευστικά προβλήματα.
* Αν πρέπει να κυκλοφορήσουμε, τηρούμε προφύλαξη με μάσκα προσώπου τύπου Ν-95 που προμηθευόμαστε από φαρμακείο.
* Προσπαθούμε να περιορίσουμε την σωματική κόπωση, η οποία προκαλεί πιο έντονη αναπνευστική δραστηριότητα.
* Αν υπάρξει αναπνευστικό πρόβλημα, συμβουλευόμαστε ιατρό με την έναρξη των συμπτωμάτων και όχι «μετά».
