Φωτ.:Ακάρεα Demodex σε μια βλεφαρίδα
Είναι σχεδόν σίγουρο ότι όλοι οι άνθρωποι έχουμε μικροοργανισμούς στο πρόσωπό μας. Παρά το γεγονός ότι δεν φαίνονται με γυμνό μάτι, υπάρχουν διάφοροι μικροοργανισμοί και ακάρεα, τα οποία περνάνε όλη τους τη ζωή στο δέρμα του προσώπου μας, όπου τρέφονται, ζευγαρώνουν και τελικά πεθαίνουν.
Πληθώρα ερευνητικών μελετών υποδεικνύουν ότι στην αιτιοπαθογένεια της ροδόχρου ακμής πιθανότατα εμπλέκεται η ύπαρξη ενός δερματικού παρασίτου που φιλοξενεί βακτήρια, του ακάρεου Demodex folliculorum. Η ροδόχρους ακμή είναι μια σχετικά συχνή χρόνια φλεγμονώδης δερματοπάθεια που παρουσιάζεται στο πρόσωπο, κυρίως στα μάγουλα, τη μύτη, το πηγούνι και το μέτωπο. Εμφανίζεται κατά κύριο λόγο σε ενήλικες μετά την ηλικία των 30 ετών, με μια τάση οι γυναίκες να επηρεάζονται σε μεγαλύτερο ποσοστό ενώ οι άνδρες να παρουσιάζουν πιο βαριάς μορφής νόσο.
Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, ότι όταν υπάρχει το συγκεκριμένο άκαρι μπορεί να δημιουργηθεί rosacea-like demodicosis, η οποία στους ανθρώπους εκδηλώνεται ως βλατιδοφλυκταινώδης ροδόχρους ακμή και πρέπει να διαφοροποιείται από την κοινή ροδόχρου ακμή. Τέλος, τα Demodex έχουν συσχετιστεί με τα συμπτώματα της ροδόχρου νόσου στα μάτια, όπως για παράδειγμα με τη βλεφαρίτιδα και με τον κνησμό στα βλέφαρα (κυλινδροειδής πιτυρίαση βλεφάρων).
Πώς όμως σχετίζονται τα Demodex με τη συγκεκριμένη πάθηση;
Τα ακάρεα Demodex folliculorum έχουν μακρύ σώμα και οκτώ μικρά κοντόχοντρα πόδια κοντά στο κεφάλι τους, ενώ κινούνται με ταχύτητα 1 δεκάτου του χιλιοστού (0,1mm) ανά ώρα, όπως διαπιστώνεται μέσω άμεσης μικροσκοπικής εξέτασης μετά από ειδική λήψη δείγματος σε αντικειμενοφόρο πλάκα. Συνήθως εγκαθίστανται στους πόρους του δέρματος και στα τριχοθυλάκια, ενώ σε σύγκριση με άλλα μέρη του ανθρώπινου σώματος ο αριθμός τους είναι αυξημένος στην περιοχή του προσώπου, όπου υπάρχουν περισσότεροι σμηγματογόνοι αδένες.
Σύμφωνα με πολλούς ερευνητές, η ροδόχρους ακμή μπορεί να εμφανιστεί ή να επιδεινωθεί όταν τα συγκεκριμένα ακάρεα υπάρχουν στο δέρμα σε μεγάλες ποσότητες, δηλαδή όταν ο αριθμός τους αυξηθεί σημαντικά πάνω από ένα συγκεκριμένο κρίσιμο όριο, αλλά και όταν επέρχεται ανισορροπία στο δερματικό ανοσοποιητικό σύστημα.
Με την πάροδο του χρόνου το δέρμα μας αλλάζει σταδιακά, λόγω της φυσικής διαδικασίας ενηλικίωσης ή της έκθεσης στο ηλιακό φως. Αυτό μεταξύ άλλων τροποποιεί το σμήγμα, τη λιπαρή ουσία που παράγεται από τους σμηγματογόνους αδένες και διατηρεί την υγρασία του δέρματος. Σύμφωνα με έρευνες τα ακάρεα Demodex τρέφονται από το σμήγμα και εάν αλλάξει η σύνθεσή του μπορεί να αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των Demodex, προκαλώντας μια φλεγμονώδη διαδικασία που ευθύνεται για την έξαρση της ροδόχρου ακμής.
Αντίστοιχα έχει διαπιστωθεί συσχέτιση μεταξύ των συμπτωμάτων της ροδόχρου ακμής και της αύξησης του αριθμού των βακτηρίων που απελευθερώνονται όταν τα ακάρεα πεθαίνουν. Οι βλατίδες που εμφανίζονται σε πολλούς ασθενείς με ροδόχρου ακμή μπορεί να είναι ο «επιτάφιος λίθος» των νεκρών ακάρεων Demodex, κάτι σαν τη δημιουργία κοκκιώματος εξαιτίας τύπου ξένου σώματος.
Όλα αυτά μπορεί να ακούγονται κάπως τρομαχτικά… Ένας ολόκληρος κόσμος παρασίτων και βακτηρίων επάνω στο πρόσωπό μας.
Ωστόσο, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας.
Σε κάθε περίπτωση υποψίας ή εμφάνισης συμπτωμάτων που μοιάζουν με ροδόχρου ακμή, είναι απαραίτητη η πραγματοποίηση μιας άμεσης μικροσκοπικής εξέτασης για ανίχνευση του Demodex folliculorum. Το αποτέλεσμα της εξέτασης είναι άμεσα διαθέσιμο και βάσει αυτού διαμορφώνεται το κατάλληλο θεραπευτικό σχήμα για κάθε ασθενή.
Σήμερα υπάρχουν διαθέσιμες διάφορες θεραπευτικές μέθοδοι, όπως οι φαρμακευτικές ουσίες crotamiton, permethrin και invermectin που δρουν ως ακαρεοκτόνα. Επίσης προτείνεται η χρήση διαφόρων συσκευών laser και εκπομπής φωτός για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της φλεγμονής, του ερυθήματος και των ευρυαγγειών. Πολλαπλά είναι και τα οφέλη της συνδυαστικής εφαρμογής φωτοθεραπείας, η οποία έχει αντιφλεγμονώδη και αντιβακτηριακή δράση στις επιπτώσεις του Demodex.
Επομένως, τόσο η έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση της αιτιολογίας της ροδόχρου ακμής όσο και η κατάλληλη θεραπευτική αγωγή βάσει εξατομικευμένων συνδυαστικών θεραπευτικών πρωτοκόλλων αποτελούν απαραίτητα στοιχεία για τη μακροχρόνια διατήρηση της νόσου σε κατάσταση ύφεσης αλλά και για την ελαχιστοποίηση των εξάρσεων.
Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να ενημερωθείτε εδώ.
Dr. Τζερμιάς Χριστόφορος
Δερματολόγος
